Artefactes de llavors
- És temporada de fruits: castanyes, avellanes, nous, glans, magulladuras... No obstant això, els més abundants dels nostres paisatges són el raïm i la poma. És a dir, els fruits casolans que utilitzem. Com pots imaginar, allí, aquí i allà, s'estan produint milions de fruits sense parar. Aquests fruits són vaixells de viatge de llavors. Els fruits són artefactes per a propagar les llavors i arribar a un lloc el més allunyat possible.
Aquests artefactes donaran pas al futur de les llavors: el fruit es desenvoluparà amb la finalitat que algun animal pugui menjar i tirar-lo en un altre lloc durant els dies, olors, paladars, colors, etc. El vent que s'emportarà afegirà ales, ales, plomes o paracaigudes a la llavor. De fet, tot és llavor. Tot el futur de tot, que mai serà el mateix. La planta mare que ha donat la llavor no coneixerà a ningú com ella, és la nova, i és aquesta llavor la que crea possibilitats que aquesta nova sigui millor que la mare. Una planta pot donar una gran quantitat de llavors cada any, i cadascuna d'elles és el camí cap a una nova varietat de plantes.
The Botany of Desire: Al voltant de Plant’s-Eye View of the World (Random House, 2001), en el seu preciós llibre “La botànica del desig: una visió de les plantes sobre el món”, Michael Pollan esmenta la pomera (Malus x domestica), i sobre ell diu: “Per sobre de qualsevol altra característica, la versatilitat genètica de la pomera —el seu costat salvatge i inevitable— li dona la potestat de sentir-se com a casa en Nova England, Nova Zelanda, el Kazakhstan o Califòrnia en llocs completament diferents. Sigui com sigui el lloc on vagi la pomera, els seus descendents proposen una certa varietat del que és una poma –almenys cinc per poma, milers per cada arbre–, i almenys un parell d'elles estan gairebé obligades a tenir les característiques necessàries per a avançar en la domesticació de l'arbre fruiter”.
És a dir, que la llavor, uns cinc en cada poma, milers en cada pomera, és l'oportunitat de crear un nou tipus de poma que, com és fàcil de confondre, adquireix la capacitat d'adaptar-se a terres molt diferents.
I després, quan es fica una llavor en la boca, sàpiga que si es va sencera pot ser una planta nova; Phaseolus vulgaris, si se li trenca una mossegada com una mongeta, una oportunitat perduda.
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]
Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]
Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Leihatila honetan behin baino gehiagotan azaldu ditugu Ama Naturaren engainuak bere izakiak babestearren. Batzuetan, erle edo liztor itxura zuten euliak ekarri ditugu, beste batzuetan inongo arriskurik ez duten arrisku-kolorazioko intsektuak ere bai (kolorazio aposematikoa... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Nori ez zaio gustatzen ahuakatea? Ia denok atsegin dugu fruitu berri hori, di-da amaren batean etxekotu zitzaigun. Zenbat urte da ba dendaero ikusten hasi garela? Gure mahaietara iritsi aurretik, historia luzea du.
Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.
Administrazio Epaitegiak arrazoia eman dio EH Bilduk Lizarrako plantilla organikoaren hizkutnz profilen aurka jarritako helegiteari.