L'oïda, per a la independència
La llengua és una massa d'aigua dolça i de pa. El llenguatge és una eina cognitiva i explicativa per a recollir el món i desitjar el món. A més, la llengua és símbol i mirall d'una comunitat, ballant en el convuls eix dels trets objetivosubjetivos de la nació, moltes vegades delimitada.
Les comunitats s'han caracteritzat al llarg de la història amb l'ajuda de moltes eines; l'idioma és, sens dubte, una d'elles. Per exemple, francophonie és un concepte que utilitza la llengua francesa tant als estats com a les comunitats i als parlants en certa manera, per sobre de les ètnies i de les administracions, encara que a vegades ha estat una eina de colonització. Francophonie ha estat la que ha portat a moltes persones a escapar del passaport, alliberat de l'estricte concepte de territorialitat, creant una comunitat cultural oberta.
La llengua és, així, el territori que es pot escoltar. En l'oïda, sabem el que és el basc i el que no és. Ja que sabem el que és el francès i el que no és. Les notes i els sons lingüístics del basc són més clars que els límits administratius del basc.
De facto, en l'oïda, la llengua és independent, conscient de si mateixa. On s'escolta una llengua, allí està la petjada del parlant i del ciutadà, i la seva existència. L'idioma on, allí la seva terra. Els diferents passaports poden tenir el mateix territori audible per sobre de les administracions: euskalfonía, en el nostre cas.
Però som com som. Entrem en l'autobús i, allí, la ràdio KissFM; en la perruqueria, Radi Nervión; en el poliesportiu, RockFM; en el local, TV5; a casa, Plus belle la dv. En els dials, som lliures de triar: a les nostres mans està la decisió.
La llengua implica un tipus d'independència propi. No l'únic, per descomptat. La llengua és l'afluent solt de la desembocadura, amb el seu propi recorregut, al costat d'altres fluxos i crescudes similars. La llengua crea en l'oïda la seva uraska, la seva pàtria audible, la qual cosa concorda amb els límits administratius o no.Tant les
manifestacions, les eleccions, com els referèndums, amb bons dolços, ens faran més lliures i independents. Assegurança.
Però també farà falta pa en el camí. La companyia del basc no ens farà més dependents en l'oïda. Més aviat al revés: per sota de tots els núvols i per sobre de tots els matolls, el basc ens fa, ens fa, ens fa, ens fa independents, tots els dies.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Danimarkatik iritsi zaigu berria: 400 urtez estatuak eskainitako zerbitzua etengo du PostNord enpresa publikoak, eta eskutitzak banatzeari utziko dio 2025 urtea amaitzean. Gobernuak adierazi du enpresa publikoak negozioa paketeak banatzera bideratuko duela. Bi arrazoi eman ditu... [+]
“Hondakinik ez platerean!”. Hori zen kontsigna gure txikitako otorduetan. Janariak zeozer sakratu bazukeen, batez ere ogiak; lurrera erori eta, jasotakoan, musua eman behar zitzaion. Harik eta adin zozoan mamia baztertzeko moda etorri zen arte, lodiarazten zuelakoan... [+]
Zenbait estatistikak berretsi dute begiak hondar urteotan ikusten ari zirena: gimnasioak (eta estetika-zentroak eta nolako-edo-halako-terapia eskaintzen duten negozioak) nabarmen ugaldu dira gurean. EITBk plazaratutako datu bat emateko: EAEn 2010-2019 urteen bitartean, zazpi... [+]
Topatu eta topa! Tipi-tapa, elkarrekin ekin eta, bidea, eginean egin aurrera. Mahaiak, aulkiak, koadernoak eta boligrafoak, platerak, konfidentziak, tragoak eta ahotsak, eskuak, ideiak eta barreak, borrokarako besarkada gozoak. Txistulariak bileran, erraldoiak lasterka eta... [+]
Hezkuntzari buruzko legediak, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen eta planetako jaun eta jabeen aginduei jarraituz, ikasleek ikasketa etapa bakoitzaren amaieran “irteera-profil” jakin bat izatea bilatzen du. Ez pentsa profila zerbait itxia eta bukatua... [+]
Martxoaren 14an Donald Trumpek agindu exekutibo bat sinatu zuen, hainbat berri agentziak jasotzen duten diru kopurua asko murrizteko. Kaltetuetako bat United States Agency for Global Media (USAGM) izan zen eta, ondorioz, Voice of America (VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Zer esango zenioke Palestinako aktibista bati aurrez aurre izango bazenu? Ni mutu geratu nintzen Iman Hammouri nire herrian bertan aurkeztu zidatenean. Eskerrak andre nagusi bat gerturatu zitzaigula eta solaskide roletik itzultzailearenera pasa nintzela.
Palestinako Popular... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Gaur buruko minez iritsi naiz etxera. Ostiral iluntze hotz bat da; ez du euririk ari, baina haizeak bota ditu lurrera bi kontainer eta korapilatu dit ilea. 23:39 dio telefonoak. Lagunekin afaldu dut gure ostiraleroko tabernan. Barre asko-asko egin dugu, eta bihotza bete-beteta... [+]