Oceania, 1768-1771. En la primera expedició encomanada per la Royal Society a l'explorador i cartògraf James Cook, el capità anglès va descobrir Nova Zelanda i la costa oest d'Austràlia. Després dels primers conqueridors van arribar els colons i les illes es van convertir en propietat del Regne Unit.
Diversos historiadors han intentat canviar aquesta versió oficial al·legant que abans de Cook hi havia hagut pescadors i comerciants dels països veïns, però fins ara no han trobat proves concloents.
Durant els anys de la Segona Guerra Mundial, el soldat australià Maurie Isenberg va trobar unes monedes velles en una illa de l'arxipèlag de Wessel, en el nord d'Austràlia. En un mapa, va assenyalar el lloc exacte de la troballa i va deixar les monedes en mans dels experts perquè poguessin ser examinades.
Però aquestes monedes van ser oblidades fins que Ian McIntosh, de la Universitat d'Indiana (EE. L'antropòleg d'origen australià ha conclòs que les monedes tenen entre 1.000 i 1.300 anys i que el sultanat de Kilwa, l'actual Tanzània, les va devorar. En concret, aquestes monedes van ser les primeres monedes creades a l'Àfrica subsahariana.
Així doncs, segons McIntosh, pescadors, comerciants o exploradors del sultanat africà van arribar a Austràlia fa més de mil anys i van negociar amb els nadius, segons indiquen les monedes.
Encara és aviat per a saber si aquesta prova serà suficient per a reescriure la història. A més, les monedes van ser retirades del lloc d'origen, per la qual cosa l'arqueologia no podrà comprovar si van ser abandonades pels viatgers de Kilwa fa uns mil anys o, per exemple, si van ser perdudes per un col·leccionista molt més tard, després del desembarcament de Cook.
Encara que es confirma la hipòtesi de McIntosh, és evident que la influència dels presumptes descobridors a Oceania va ser molt de menor de la qual tindrien els britànics, que acostumaven a mantenir el localitzat a diferència dels europeus.
A més, el debat del descobriment perd sentit si es té en compte que Austràlia va ser realment descoberta pels humans molt abans. Fa 40.000-50.000 anys, en el Plistocè, els que serien els primers australians van partir del sud-est asiàtic. De les illes van arribar a l'actual Nova Guinea a través d'uns interseccions molt més estretes en l'època. I com la plataforma continental australiana estava llavors per sobre del nivell de la mar, van arribar a Austràlia a peu.
Trumpen itzulera pizgarri izan da sendotuz doan eskuin muturreko erreakzionarioen mugimenduarentzat. Izan ere, historikoki, faxismoaren gorakada krisi ekonomikoekin lotuta egon da, baita sistemaren zilegitasun politiko eta ideologikoaren krisiarekin ere. Gaur egun, geldialdi... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]
Grebaren bezperan Hezkuntza Sailak “edukirik gabeko” mahaia deitu zuela eta sindikatu deitzaileak “errespetatu gabe” akordioa “antzezteko” gutxiengoa duten sindikatuak “erabili” nahi izan zituela salatu ostean, beste bi greba... [+]
Karlos Zurutuza (Donostia, 1971), kazetari ezaguna da ARGIAko irakurlearentzat, elkarrizketa eta erreportaje ugari egin baititu aldizkari honetan. Atzerriko gatazka guneetako bizipenak ekarri ohi ditu berarekin: Kurdistan, Balutxistan, Iran... hamaika leku landu ditu, batez ere... [+]
Gazteagotan baino lotsa handiagoa dauka, baina horrek ez dio saltsa askotan ibiltzeko gogoa kentzen Leire Zabalza Santestebani (Iruñea, 1990). Beste gauza askoren artean, Motxila 21 musika taldeko kidea da. Nabarmendu du musika gauza asko aldarrikatzeko bide izan... [+]
Ur kontaminatua ur mineral eta ur natural gisa saltzen aritu dira urte luzeetan Nestlé eta Sources Alma multinazional frantsesak. Legez kanpoko filtrazioak, iturburuko ura txorrotakoarekin nahasi izana... kontsumitzaileen osagarria bigarren mailan jarri eta bere interes... [+]
Martxoak 8aren izaera iraultzailea berreskuratzeko deia egin du Itaia emakumeen antolakunde sozialistak. Irene Ruiz Itaiako kideak azaldu digunez, “oldarraldi erreakzionarioaren eta matxismoaren aurrean proposamen iraultzailea hauspotu eta kontzientzia sozialista... [+]
Martxoak 8a heltzear da beste urtebetez, eta nahiz eta zenbaitek erabiltzen duten urtean behin beren irudia morez margotzeko soilik, feministek kaleak aldarriz betetzeko baliatzen dute egun seinalatu hau. 2020an, duela bost urte, milaka emakumek elkarrekin oihukatu zuten euren... [+]
Geroz eta ekoizpen gehiagok baliatzen dituzte teknologia berriak, izan plano orokor eta jendetsuak figurante bidez egitea aurrezteko, izan efektu bereziak are azkarrago egiteko. Azken urtean, dena den, Euskal Herriko zine-aretoak gehien bete dituztenetako bi pelikulek adimen... [+]