El temps de la presó
- Mikel Etxaburu ::Tu ets ara l'ocell Elkar pàgines ::108 preu ::14€
“Els acròbates viuen en les cordes,
com les aranyes.En la
cel·la en què estic, també hi ha un
fil que es pot recuperar per a dormir.
(…) En la cel·la en la qual
estic també hi ha un sol que es recupera
i després allí per a besar als dos”.
Etxaburu va ser traslladat durant dos anys a Soto del Real, Alcalá-Meco per les idees d'independència, i amb la independència de les idees ha forjat una poesia delicada, sense ordre i intuïtiva, demostrant una vegada més el que diu Harkaitz Cano en el seu petit pròleg: “La llibertat és una d'aquestes paraules desgastades que ens omplen la boca”. No obstant això, en el llibre d'Etxaburu el tema no genera problemes. Tot està mullat per un temps lent i suau, l'espera és com una mar: actiu. El pres pensa, selecciona les paraules, llegeix, agafa el paper i li ho deixa. No té pressa.
Durant segles, les literatures recluses dels bascos, lentes però lleugeres, han anat desapareixent: Juan Ignacio Iztueta A principis del segle XX, després de la guerra Lauaxeta, des del camp de concentració de Gurs Orixe, Mario Onaindia en el procés de Burgos, Xabier Amuriza des de Zamora… Jokin Uraine continua donant tornades a la roda, pesada i sense forma, mesurant la paciència d'un poble.En el llibre de poemes
Zu zara orain txoria el temps tampoc és efímer, és una altra cosa. El temps adopta formes diferents –de l'ocell, dels somnis, del desert–, però tot està com en espera, només s'escolta el discurs del poeta, en la immobilitat interior. Aquest és precisament el “petó al sol” que hem esmentat abans: el temps és una substància dinàmica, va gros en la presó, ràpid fos. El temps és el subjecte, l'instrument de la poesia, i el ritme és la primera variable que cal vigilar. Els poemes tenen un tempo tranquil: passen, però no en va, ni en repòs, ni llorando.la
lectura flueix com un riu, i visita les seccions No llocs, Llocs privats i Llocs possibles des de la presó a l'amor i de l'amor a la utopia, tornant finalment a la deu, “al poble”, en sentit ampli: “He fet veles amb el llençol/ (…) per a tornar al poble molt lent”. Si la mort és una aigua estancada en la poesia, Etxaburu canta a la vida, al corrent. Ens conduiran mil vegades a la presó, però no ens poden baixar dues vegades al mateix riu.
.jpg)
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen... [+]
Lantzeko inauteri txikien kalejira ikusle guztien begietara urtero modukoa izan zen. Txatxoak, Zaldiko, Ziripot eta Miel Otxin herriko ostatuko ganbaratik jaitsi eta herritik barna bira egin zuten txistularien laguntzarekin. Askok, ordea, ez zekiten une historiko bat bizitzen... [+]
Errekaldeko Gaztetxearen aurkako huste-agindua heldu da jadanik. Espazioa defendatzera deitu dute bertako kideek.
79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]
Leporaturikoa ez onarturik, eta sare sozialetako kontuak "lapurtu" zizkiotela erranik, salaketa jarri zuen Arabako campuseko Farmazia Fakultateko irakasleak. Gernikako auzitegiak ondorioztatu du ez dagoela modurik frogatzeko mezu horiek berak idatzitakoak diren ala ez.
Lan baldintzen "prekarietatea" salatzeko kontzentrazioa egin zuten asteartean egunkariaren egoitzaren aurrean. Abenduaren 2tik sindaura greban daude langileak eta mobizlizazioak "areagotzea" erabaki dute orain.
Martxoaren 6an 11:00etan Bilbon eta Iruñean mobilizazioak egingo dituzte sindikatuek, patronalak eta Eusko Jaurlaritza zein Nafarroako Gobernua interpelatzeko, zaintza eskubide kolektiboari dagokionez.
Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]
AEB, 1900eko azaroaren 6a. William McKinley (1843-1901) bigarrenez aukeratu zuten AEBetako presidente. Berriki, Donald Trump ere bigarrenez presidente aukeratu ondoren, McKinleyrekiko miresmen garbia agertu du.
Horregatik, AEBetako mendirik altuenari ofizialki berriro... [+]
Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]
Pantailak Euskarazek eta Hizkuntz Eskubideen Behatokiak aurkeztu dituzte datu "kezkagarriak". Euskaraz eskaini diren estreinaldi kopurua ez dela %1,6ra iritsi ondorioztatu dute. Erakunde publikoei eskatu diete "herritar guztien hizkuntza eskubideak" zinemetan ere... [+]
Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]