Paulo Iztuela: «Arazoa Ez Da Ikastola; Nazional Eta Pribatuak Dira»


2021eko uztailaren 23an
Pablo Iztuetari elkarrizketa.
Paulo Iztuela: «Arazoa Ez Da Ikastola; Nazional Eta Pribatuak Dira»
«Edozein bide hartzen delarik ere oso oso inportantea da, eta ikastolen historia erreibindikatiboak hala frogatzen du, gurasoen partaidetzari eustea, hau da, oinarri sozialari. Hori galtzen bada galdua daukagu dena.» Honela mintzo dena Paulo Iztueta dugu, bai EIKE eta bai EEPAren alde nahiz kontra aritu zaiguna. Bere proposamenak luzarora begira egindakoak dira. Ikastolen auzi honetan kabida dutelakoan gaude.
ARGIA.–Ze kritika egiten diozu EIKE proiektuari?
PAULO IZTUETA.–EIKEren arazoa batez ere ikusten dut, begira, lehendik ere pauso batzuk emanak ziren; lehen komenioak eta beste zenbait gauza ziren eta Euskal Gobernutik etorri den zenbait arau eta zenbait jokabide horren linean ikusten dut, beraz EIKE ez da lehenengo proiektu bat, baizik eta zenbait urratsen ondorio bat. Nolabait Euskal Gobernutik ikastolak instituzionalizatzeko urrats bat. Behar bada ez azkenekoa, baina ez eta ere aurrenengoa. Eusko Gobernuak bere esku hartu nahi du Ikastolen arazoa.
A.–Bai, eta?
P.I.- Zentzu horretan EIKEk fase berri bat ezagutzen du. Eusko Gobernuak bere historia du eta nolabaiteko agintea erakusten du, eta eskaintza konkretu bat egiten du. Eskaintza mugatu bat dudarik gabe. Alde batetik Eusko Gobernua bera mugatua delako botere aldetik eta Madrila begira, eta ondorioz mugatua ikastolari begira. Eta proiektu hori mugatua da bestalde bere antolakuntza aldetik hain zuzen ere bere eskaintza egiterakoan bere kondizioak eta baldintzakjartzen dituelako. Prozesoan ere faseak egon dira. Gobernuak aurrena aurre proiektu bat egin zuen, proiektua gero eta azkenik beste proiektu bat ere agertu da Ikastolen Federazioaren bidez. Proiektua oso hertsia zen ikastolako zuzendariak besterik ez zuelarik errepresentatibitatea e.a., baina geroko beste honekin reajuste bat etorri da pittin bat demakratikoagoa eginaz.
A.–Halaz eta guztiz ere mugatua da zure iritzirako.
P.I.–Mugatua da alde batetik, botere aldetik, eta bestetik ikastolaren kontrola oso zehatza delako. Bai, eskaintza sujestiboa da alderdi ekonomikoari erantzuten diolako, eta nik uste dut larrialdi ekonomikoan dauden ikastola askorentzako erantzun bat dela, nahiko erraza, baina ez inondik inora ikastolak behar duen erantzun praktiko eta funtzionala. Eta etorkizunerako ...ez.
A.–Zergatik ez?
P.I.–Bada lehenengo, Euskal Gobernuaren agintea murriztua delako eta oso erlatiboa. Euskal Gobernua aipatzerakoan, ipsofakto, Nafarroa kanpoan geratzen delako. Hain da inportantea hau ze ezin duela plan bat egin ikastolaren izenean.
A.–Iparraldea ere kanpoan geratuko litzateke...
P.I.-...Eta Iparraldea ere kanpoan geratzen da eta hor ere Euskal Herriaren zatiketa dator. Zatiketa ez da aurrera pauso bat baizik eta atzera pauso bat. Euskal Gobernuaren jaiotza bera da hankabakarra. Eta gero, daukan boterea mugatua da eta horregaitik bere ahalmenen neurrian agertzen den haur bat da proiektu hori, nolabait bere giroko ikastola batzuk babesteko. Zentzu horretan bai, pribilejiatzen du sektore bat baina ez sektore guztiak. Ez Euskal Herria. Helburua Euskal Herri osoa euskalduntzea baldin bada, murriztua dago, aipatu arrazoietaz aparte, ikastolen babeste horretatik biderik zabaltzen ez duelako euskal eskola publikoaren alde. Ez faserik, ez biderik ez ezer markatzen duelako. Ea nola euskaldundu Eskola Nacionalak eta aparte Pribatuak!. Eta alde horretatik ez da biderik ikusten. Euskal Herri zatitu horretan beste zati bat egiten du hau sekulan ere euskaldunduko ez duena.
A.–Eta EEPAri buruz zer?
P.I.–EEPAri buruz bi ohar egingo nituzke: sortu zen EEPA, presentatu zena, eta EEPAk nahi lukeena. Uste dut bi gauza arras diferenteak direla. Sortu zen EEPA asmo bat bezala sortu zen, eta ez planteamentu teoriko gauzatu bat bezala. Ez dut uste behintzat. Esperientzia baten ondotik sortu zen, behar larri baten ondoan eta proiektu murriztu horren beste alternatiba bat bezala. Nere ustez zenbait akats aurrean eta barruan zituela sortu zen.
Dohaintasuna, Publikotasuna eta eskatu ziren bere garaian baina zehaztu gabe. EEPAren proiektoa, Euskarazko Eskola Nazionala asmo eta helburu bezala uste dut hori dela asmo bakarra; hori dela helburu zuzena. Besterik ez dago niretzat. Eskola Nazionala egin eta Euskalduna izatea...ba proiektu horretan ezin murriztu ditugu, helburu bezala behintzat, Nafarroa eta Iparraldea.
A.–Goazen gauza konkretutara ordea.
P.I.–EEPA gaurko koiunturan presentatu da. Madrilgo Gobernuak eta Eusko Gobernuak eskaintzen dutenaren aurrean. Nolabait esateko planteamendu erreformisten barruan. Orduan, nahiz eta helburuak argi markatu EEPAk, problema asko ditu. Problema tekniko eta politikoak.
A.–Zeintzuk dira problema politikoak?
P.I.–Bai Gasteizen bai Madrilen dauzkate irakaskuntzari buruzko planteamenduak. Gatazkarik egongo balitz, bai EEPAren kasoan bai EIKErenean, Madrilgo Gobernua nagusituko litzateke. Beraz EEPAk dioena, funtzionarioak lehengoak mantentzea, eredua berdina izatea, ikasleak ez zatitzea eta guztiori, orain oraingoz PSOEk ahoz emandako aginduak eta promesak dira. Ez dago legean deus idatzirik. Berdin Eusko Gobernuarekin, beti bestearen baldintzapean jokatzen ari da; «Baldin eta errespetatzen badu...». Baina azken batean erabakiko duena izango da indarren erlazioa. Eta arriskutsua da alde horretatik. Honekin esan nahi dut gure planteamenduak urrutira begira egin behar ditugula, eta nahiz eta orain erreformaren bidetik ibili errealistak izan behar dugula, eta pentsatu behar dugula noizpait etendurarekin egin behar dugula topo.
A.–Eta urrutirako begirada horretan zer ikusten duzu?
P.I.–Hor sartzen gara ja bigarren fasean edota maila teknikoan. Euskal Herrian jende gehiena erdalduna da. Lehen mailako irakaskuntzan euskaraz ari dena 11 da. Ikastoletako jendea, zeren eta B ereduak praktikoki ez du fruiturik eman eta besteak ere ez. Eta hor dagoena zera da: arazoa ez da ikastolena. Arazoa da ikastola ez direnena. Gaur egun eskola publiko eta pribatuena. Eta problema dira horko ikasleak, batzuk euskaldunak, besteak ez, eta horko irakasleak. Horregatik diot oinarrizko planteamendua dela, gerorako ezin utzizko problema dela, gaurdanik pentsatzea, eta problema teknikoa da, hainbeste urteren buruan hainbat ikaslek zenbat irakasle euskaradun behar dituen. Problema da behar hainbat irakasle euskaldun ez daukagula eta horiek sortzeko bideak jarri behar ditugula. Berriak sortuz ala lehengoak euskaldunduz. Eta beste problema da lehengo irakasle hauek euskalduntze prozesu horretan sartu nahi ez izatea. Orduan horiekin eta administrazioarekin egingo dugu topo. Medioak jarri behar dira baina euskaldundu nahi ez badute...Nere hipotesia da haur guztien irakaskuntza osoak euskaraz izan behar duela. Eta euskaraz bakarrik. Garbi eduki behar dugu monolinguea izan behar duela.
ARLANTZ J. MOLLARRI
24-25

GaiezGizarteaIrakaskuntzEskolakEuskal Esko
GaiezGizarteaIrakaskuntzEskolakIkastolakIkastolak
PertsonaiazIZTUETA1
EgileezARLANTZ1Gizartea
EgileezMOLLARRI1Gizartea

Azkenak
2025-04-10 | Cira Crespo
Carli Pup
“Gure herriak besteak bezalakoak dira, eta ez dugu museo batean egon nahi”

Carli Pup (Udine -friuleraz Udin-, 1973) Friuli [friuleraz, Friûl] herriaren ekintzaile kultural garrantzitsuenetako bat da. Bere hizkuntza gutxituaren idazle, hizkuntzalari eta bere herriaren historialari bihurtu da.
Gaur egun, Informazione Friulana kooperatibako... [+]


Negoziazioa: negarrerako zioa

Hezkuntza publikoko irakasleok  hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Bizi Baratzea Orria jende asko batzen ari da komunitatera

Martxoaren 27an aurkeztu zuen ARGIAk Bizi Baratzea Orria, lurrari begiratzen dion urtarokako aldizkari berria. Martxoaren hasieran zabaldu zen kide egin eta formatu oso berezia duen orri handia etxean jasotzeko aukera. Erantzun oso beroa izan du. Kide hauen profila ezagutu nahi?


Muga zergak 90 egunez %10era jaitsi dituzte AEBek, baina Txinari %125era igo dizkiote

Jaitsiera AEBen muga zergen igoerari erantzun ez dieten eta negoziatzeko prest azaldu diren herrialdeei aplikatu diela argudiatu du Donald Trumpek, Europar Batasuna barne. Txina eta AEBen arteko lehia komertzialak gora egiten jarraitzen du.


2025-04-10 | ARGIA
Maiatzean beste bost greba egun egingo dituzte EAEko hezkuntza publikoko irakasleek

Hirugarren greba zikloa iragarri dute Steilas, ELA, LAB eta CCOO sindikatuek maiatzaren 12tik 16ra bitartean, hezkuntza publikoa indartzearen alde. Azaldu dute Hezkuntza Sailak helarazitako azken proposamenak ez diela euren aldarrikapenei erantzun egokirik ematen.


Ingeles ordu gehiagorik ez dute nahi

Sarriguren, Tafalla, Noain, Buztintxuri eta Gares herrietako D-PAI ereduko ikastetxeetako familiak kalera aterako dira Hezkuntza Departamentuak foru lege bidez ingeleseko orduak handitu nahi dituela salatzera. Euskarazko murgiltze ereduaren kontrako erabakia dela iruditzen... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Negoziazioak “boikoteatzea” egotzi diote sindikatuek Nafarroako Gobernuari, funtzio publikoko greban

Nafarroako funtzio publikoan 30.000 langile zeuden grebara deituta asteazken honetan. Deialdiak jarraipen desberdina izan du sektorearen arabera, eta sindikatuek salatu dute foru gobernuak "abusuzko" gutxieneko zerbitzuak ezarri dituela nahita.


2025-04-10 | Gedar
Ertzaintzaren interbentzio batean hil zen pertsona baten kasua ikertzen ari dira

Iazko abuztuan, Irundik gertu, ertzainek atxilotzean izan zuen bihotzekoa gizon batek. Eneko Valdésen heriotzaren ikerketan, Polizia errugabetu zuten.


2025-04-10 | Euskal Irratiak
Maider Hoki eta Ilora Capot
“Libertatearen beharra denek dugu, eta Bekat'uros bestak hori eskaintzen du”

Bekat’uros LGBTQIA+ euskal besta hirugarren urtekoz iraganen da Atharratzen. Apirilaren 12an egun osoko egitaraua antolatu du Prefosta elkarteak, usaiako karrika inguruarekin, kontzertuekin eta ikusgarriekin.


Microsoftek bi langile kaleratu ditu multinazionalak Israelekin dituen harremanak salatzeagatik

Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.


Palestinaren alde egiteagatik lau herritar kanporatu nahi ditu Alemaniak

Poloniar bat, bi irlandar eta estatubatuar batek jaso dute Alemania apirilaren 21a aitzin uzteko manua. Hori gertatu ezean, kanporatuko dituztela argitu die Berlineko Migrazio Bulegoak. Salaketa jarri dute kanporaketa prozedura geldiarazteko xedez.


Ernairen ekitaldia zelatatuko du Auzitegi Nazionalak

UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]


Europar Batasuna eta Errusia
‘Ostpolitik’, oihartzun fin hura

Gerra Hotza bultzatu zuten politiken alboan egon ziren ere bakearen aldeko ildoak. Ez zuten Ekialdea eta Mendebaldea batzeko moduko berregituraketa politiko berririk ekarri, baina errealitate berriak josi zituzten Europako Mendebaldea eta Ekialdearen artean. Horietako... [+]


Sarkozy eta Le Pen eskandalizatuta, zuzenbide estatuak hitz egin duelako

Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]


Gorputz hotsak
“Niretzat klabea izan da familiak eta inguruak ez tratatzea gaixo moduan”

Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]


Eguneraketa berriak daude