«Jolasean». Harreman Askoren Azpikoi Gezurra


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Joxean Sagastizabal idazleari elkarrizketa
Joxean Sagastizabalekin Hizketan
«Jolasean». Harreman Askoren Azpikoi Gezurra
Arestian agertu da aldizkari honetan; "Jolasean" libaruaz eginiko komentarioa, dena den eta hura osatuz, Joxean Sagastizabalekin izan dugu ondorengo elkarrizketa hau, liburuari buruz, honen asmoak, eritziak, historia... hobeki ezagutzeko.
Elkarrizketa hau komentarioaren osagarri bezala hartu behar dugu beraz, halere badago komentarioun nik gaizki jarri nuen ohar bat eta Joxeanek zuzendu didana, hitz jatea galderetan bakarrik ematen dela alegia.
Hemen daukazue beraz, liburu interesgarri honen egilearen hitza.
A.– Joxean, orain esaten badizute zure liburu hau dagoeneko, kalean bi aste bakarrik daramatzalarik, komentarioak sortzen ari dela, zuk zer esango zenuke?, zer suposatzen du horrek zuretzat?
- Asko komentatzen bada, poztuko naiz: horrek esan nahi du nolabaiteko interesa sortu duela jendearengan. Nik egia esan, HABEko lankideen komentarioak besterik ez dut entzun, baina zer hitzeginik ematen badu oso ondo iruditzen zait.
Batez ere, pentsatzen dut, jendeak erotismoaren roilo horrekin ihardungo duela.
A.–Zergatik jarri diozu "Jolasean" izenburua?
–Esplikazio luze samarra behar du. Jolasteko era ezberdinak nahasten dira, alde batetik ba sexualitatea askorentzat joku bat dela, bestalde sakonera sartuaz, bizitza nolabaiteko joku bat da, joku tristea kasu honetan eta gero nire pertsonaje horiek elkar maitatzera jokatzen dute, sexualitatearen jokua aparte utzita ere elkar maitatzera jokatzen dute eta hori beste joku mota bat da, kasu honetan gezurrezkoa.
Sexualitatea egia da, beti egia da; ez dakit ulertzen den. Ni enroilatzen naiz zurekin eta hori egia da, gero jendea enroilatzen da eta esaten dizu "nik maite zaitut", eta hori askotan ez da egia, baina esan egiten da.
A.– Liburuan bedaude hainbat gei, maitasunarena, bizitzaren ikuspuntuak... eta horregatik esan dizut zergatik hartu duzun "Jolasean", hau.
–Bai, jolas mota ezberdinetako nahasketa da liburua.
A.– Liburuan adierazi nahi duzuna hori litzateke, ez? Bizitza jolas bat dela, maltasun askotan ere...
–Liburuarekin adierazi nahi dudana... Iiburuarekin gauza asko adierazi nahi dut.
A.– Garrantzitsuena edo?
- Nik esango nuke... nolabaiteko gezur bat. Horren azpian datzan gezur bat. Pertsonaje horiek elkar maitatzera jolasten dute eta hori azkenean gezurra da, ez dute elkar maitatzen, elkar erakartzen dute eta besterik ez. Eta jendeak askotan egiten du pertsona bat ezagutu eta bigarren egunerako esaten dio asko maite duela eta hori ezinezkoa da. Pertsona bat maitatzeko denbora behar da eta horregatik jarri dut bukaera. Nolabaiteko kontradizio handi bat dago, ematen du horien arteko batasuna sendotzen ari dela eta hor ez dago inongo oinarri sendorik, edozein tontokeriagatik haserretu eta separatu egiten dira. Hori litzateke nolabait guretako askoren harremanen azpian dagoen gezur handi bat.
A.– Ez duzu uste zuk, nolabaiteko etsipenezko mezua dariozula liburu honetatik?
- Baietz iruditzen zait, baina hori dario nik idatzitako guztiari, publikoak hau bakarrik ezagutzen du.
A.– Liburuan hiru historia daude, Karmelo-Soledad, Jone-Ernesto, eta hiru hauen arteko harremana. Erakartze hori ere, hiru adibide nahiko ezberdinetan agertzen da. Hori apropos dago jarrita?
– Ez, hori idatzi nuenean ez nuen pentsatzen nik muturretako gauzak idaztea, ikusi beharko genuke noraino diren gauza horiek egia, nik ez dizut zeintzuk esango, baina gauza asko egia dira eta orduan ez nituen moldatu, ziren bezala daude.
A.– Gala aldatuz, Cafe Iruña irabazi zenuenean hau liburu erotikoa zela esan zuten eta orain saltsa batetan sartzen gara, izan ere ez dago batere garbi erotiko eta pornografikoaren arteko muga.
Hemen liburuan, badaude une batzutan, harremanak beren gailurrera iristen ari direnean, bapateko korteak; puntu suspensiboak. Zergatik?, ez duelako gehiago sakondu nahi horretan edo zer? -Zuri iruditzen zaizu eskena erotikoak behar baino gutxiago deskribitzen ditudala?
A.–Ez, baina ez dituzula osorik deskribitzen.
.–Nahiko dela iruditzen zait, harreman sexual horiek nondik doazen apuntatzen dut, gatxigorabehera zer egiten duten. Ez zait iruditzen gehiago sakondu behar denik; bideratu egiten dut.
A.– Bukatzeko estiloarekin sartuaz, elkarrizketa ageri da nagusi, nola hori?
- Nahi baduzu historia guztia kontatuko dizut eta hobeto ulertuko didazu. Historia hau da, nire lagun gehienak Urrestildarrak direla, Azpeiti ondokoak, jende hori ezagutu eta bertako euskara ikasten hasi nintzen; horiek beti hikaz egiten zidaten eta orduan ni hasi nintzen erlato bat idazten, elkarrizketa hutsez egindako erlato bat. Personajeak Urrestilako hika egin zezaten, nik praktikatzeko. Horiei zer hitzeginik emateko nire roiloak ateratzen joan nintzen eta konturako gabe ia, orriak eta orriak idazten nituen; gero konturako nintzen orrien arteko nolabaiteko batasun bat zegoela, hortik nobela antzeko bat ateratzen zela, eta lotu, narratiba piska bat sartu, beste elemento batzu gehitu, noski, eta atera zen "Jolasean" orain dena; gipuzkeraz idatzi ta gero batuara pasa nuen. Hori da gutxigorabebera historia ta horrela esplikatzen da ere aditz laguntzailea ez erabiltze hori; hori egiten da hain zuzen Urrestillan. Galderak egiteko oso gutxitan jartzen dituzte aditz laguntzaileak.
Nik beti galderetan kendu dut eta Urola aldeko ez den batentzat arraroa egingo da; hain zuzen ere euskaltegian Urrestildar bat eta azpeitiar bat daude eta horiei ez zitzaien batere arraroa egin, beste guztiei bai. Eta nik neuk gaur egun horrela hitzegiten dut, "ez iruditzen?", "gustatzen?", "nahi?"
Azkenik eta gure aldetik ohartxo bat, komentarioan aipatzeke utzita hain zuzen; liburu honetan egilea hizkuntza kolokial bat erabiltzen saiatu dela eta gure ustez ongi lortu duela bere asmo hori ere. "Aparatoa" kendu ondorengo aipamen guzti horietako bat hau zen, eta horrela denez gero hemen doa.
Xabier ETXANIZ
34-35

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakSAGASTIZAB2
PertsonaiazSAGASTIZAB2
EgileezETXANIZ3Kultura

Azkenak
Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Eguneraketa berriak daude