Xabier Kintanarekin Eginiko Elkarrizketa
Gauza berria da euskara Unibertsitatean sartzea, eta behar den bezala gelditu arte, hori da Batzordearen egitekoa.
Gaur egun, egiteko garrantzitsuenak dira Fakultate desberdinetan euskarazko irakaskuntza finkatzeko egiten diren proposamenak aztertu, egiten ez direnean antolatu, eta informe bat pasatu Unibertsitatearen Gobernu Batzordeari beronek aurrera atera ditzan.
Beraz. Batzordea berez aholkularia da. Honez gainera, Batzordearen egiteko hat bada Unibertsitatean euskarak izango duen status-a edo Estatutua antolatzea.
Beraz, egin behar duguna da ikusi hemendik aurrera hizkuntza biek zenolako estatutua duten, zenolako egoera. Hortaz nik esango nuke helburua oso erraza dela. Berdintasun kriterio batekin, unibertsitatera datozen, edo bertan lanean ari diren hiztun guztiei, eskubide berberak eskeini behar zaizkie. Horrek ez du esan nahi, berez berdintasuna aplikatu behar denik, zeren, badakigu zer gertatzen den berdintasunarekin: hamar dituenari eta ehun mila dituenari bostna emanez gero, ez ditugu bedintzen. Berdintasuna aplikatzen dugu baina lehen asko zuenak beti gehiago izango du.
Nik uste dut, nolabait esateko, bai erdara eta bai euskara parean geldi daitezen zenbait urtetan euskarari orain arte izan ez dituen baliabideak indartu, gehitu eta bilatu behar zaizkiola, helburuz biak parean geldi daitezen. Hau da, euskaldunak eta erdaldunak nork bere hizkuntzan zerbitzu, irakaskuntza, publikazio eta administrazio harrera guztiak izan ditzan. Hori da helburua.
Horretarako, berdintasunezko printzipio horren ondoren artikulatu bat ezarriko da: eskubide orokor hori zertan oinarritzen, mamitzen den azpimarratuaz.
Gainera hizkuntza biak Estatu horretan ez bada, beste batetan ofizialak izaten dira. Demagun, Errumanian errumanieraz gainera, txekoa, hungariera, poloniera eta alemana ere mintzatzen direla. Errumanian bizi diren milioi bat hungariarrek Hungarian, hantxe hungarierak ofizialtasana duenez gero, azpiegitura guztiak eginda dauzkate (testuliburuak, etab.). Bakarrik pasatzea da.
Errumaniako alemaniekin beste horrenbeste gertatzen da. Alemanian duten azpiegitura Errumaniara eraman dezakete.
Gauza bera esango nuke Puerto Ricoz. Antza denez, han ingelesa da nagusi eta hango gaztelania berriz, ahul samarra dago ingelesaren presiopean. Baina bertako erdaldunak nahi izanez gero, Espainiako Unibertsitatean erabiltzen diren erdal testuak, baliagarriak diren lez, eraman litezke.
Alde horretatik beraz, munduan Euskal Herriaren antzekoak ez dagoela kasu asko esango nuke. Agian Katalunyan daukagu halako zerbait. Katalana, Katalunyatik aparte, Andorran da ofiziala, baina han ez dago Unibertsitaterik, eta beraz, katalanek barrutik egin behar dute lan hori, guk egin behar dugun bezala, hau da, euskara Euskal Herritik aparte ez da beste inon mintzatzen.
Beste Unibertsitatetatik jasoko ditugun datuak izango dira, zenbait kasutan, honako aplikatzeko onak baina seguraski barne lana izango da gurea. Eredu eta orientabide gutti aurkituko dugu munduan seguraski.
Euskararako Batzordearen barnean azpibatzordeak eratu dira. Bi izan dira, oraingoz, sortutako azpibatzordeak: Euskararen Estatuturako azpibatzordea eta Irakaslegoaren Eskoletako azpibatzordea.
Estatutuaz aritzen den azpibatzordean dauden partaideen artean, legegizon bat aurkitzen da, Edorta Cobreros, arazo juridikoetaz kontseilatzen duena.
Bigarren azpibatzordea, Gasteiz, Donostia eta Bilboko Eskoletan Euskal Sailetan diharduten zenbait irakaslez osaturik dago. Hiru Magistergo Eskoletan euskararen prozedura luzea izan da. 1979. urtean Euskal Filologia sortu zen, eta 1981-82. ikasturtean, edozein espezialitate euskaraz egiteko aukera eman zitzaien zetozen ikasle berriei (Donostian eta Bilbon batipat).
Baina momentuan hiru Eskoletan egoera bera ez dagoenez, arazo amankomunatu bat hartzea erabaki zen: erdaldunen euskalduntzea, euskaldunen eta irakaslegoaren plangintzak aurreragorako utziz.
Euskararako Batzordeak bigarren azpibatzorde honi eman zion lehentasuna, maisu-maistra euskaldunak ateratzea duen garrantziagatik.
Honela, kurtsoaren amaiera ez bada arinegi hurbiltzen, datorren ikasturtean Unibertsitate Barratiko hiru Eskoletan erdaldunekin jarraituko den plangintza erabakiko da, euskararen onurarako behar diren ahalegin guztiak eginez.
1965ean sortu zen Larrabetzuko Hori Bai gaztetxea, frankismo garai betean. Ordutik ez ditu ateak itxi, eta 2025ean 60 urte bete ditu. “60 urte lotu barik” lelopean eman diote hasiera urteurrenari gaztetxeko kideek.
Irakasle hau egokitzen zaielarik, 6-9 urteko haurrengan beldurra, amesgaiztoak, antsietatea, negarra… orokortzen direla salatu dute Atarrabiako Atargi ikastetxeko gurasoek. Urtetako arazoa konpontzen ez dela-eta, haren klaseei planto egitea erabaki dute. Guraso elkarteko... [+]
Beharginak Excavaciones Mendiola enpresarako ari zen lanean, Construcciones Urrutia enpresaren azpikontrata. Langilearen lehenengo eguna zen sektorean lanean.
Abenduaren 16an iragarri zuen multinazionalak Nafarroako lantegiaren itxiera. Ekoizpenari “normaltasunez” ekitea eskatu die langileei Ezkirotzeko zuzendaritzak, baina sindikatuek “ezinezkotzat” jo dute. Lan Ministerioak bilera deitu du ostiralerako... [+]
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 18 eta 34 urte bitarteko gazte soldatadunen hileko batez bestekoak lehenbiziko aldiz gainditu du 1.500 euroko langa. 2010arekin alderatuta, ordea, 142 euro besterik ez da igo.
Konponbide prozesuari eta etxeratze prozesuari behin betiko amaiera emateko aldarrikatuko dute, eta euskal preso behin betiko etxean nahi dituztela. Laguntza ekonomikoa jasotzeko Bizumkada Nazionala ekimena jarri dute martxan.
Urtarrilaren 4an hil zen Robert Hirigoien euskaltzalea (Larresoro, Lapurdi, 1944). Ostegunean eskainiko diote azken agurra, jaioterrian (10:00etan). Herri Urrats festaren sortzaileetako bat izan zen, baita Lapurtarren Biltzarrarena, Kanboko ikastolarena eta euskara eta euskal... [+]
.jpg)
Aroztegiko auzipetuei elkartasuna adierazi eta absoluzioa eskatzeko mozio bat onartu du Baztango Batzar Nagusiak. Urtarrilaren 2an egindako bileran, mozioaren aldeko bozketan aldeko 25 bozka, kontrako bi eta hiru abstentzio izan dira.
Irailean egin ziren hauteskundeak eta aise nagusitu zen FPÖ alderdia, botoen ia %30 eskuratuta. Bazen aukera ultraeskuinari hesia ipintzeko, baina ez dira ados ipini demokristauak eta sozialdemokratak.
Berriz hasi dira laborarien manifestaldiak frantses estatu guzian. Sindikatu desberdinek aldarrikapenak hedatzen badituzte ere, entzun den lehena eta komunikabide nagusietan gomit izan dena, FNSEA "nagusia" izan da. Zer du saltzeko? Gezur andana bat ahal bezainbat boz... [+]
Urtarrilaren 6az geroztik autobus linea berriak daude Zuberoan, Nafarroa Beherean eta Lapurdin. Halaber, zerbitzuen maiztasuna ere hobetu da, Euskal Hirigune Elkargoko Mugikortasun Sindikatuak eta RATP konpainiak elkarlanean bultzatutako egitasmoari esker. Bestetik, 12 urtez... [+]
.jpg)
84 urteko andrea erail zuen bere semeak urtarrilaren 3an euren etxebizitzan. Kolpeka hil zuela azaldu dute zenbait iturrik. Astearte arratsaldean egingo dira elkarretaratzeak Barakaldon eta Euskal Herriko lau hiriburutan.
Uber gidari batek jasan zuen erasoa: bortizki jo eta irain arrazistak egin zizkion bezero gazte batek. Baionan eta Arrigorriagan ere izan dira eraso arrazistak berriki.
Hego Koreako krisia autoktonoa ala inportatua ote zen galdetzen nion neure buruari duela hilabete hura sutu zenean. Baretu ez baizik mindu egin denez auzia, batere argi ez dudan erantzunaren bila jarraitu beharko dugu. Geografikoki urrutiko kontua bada ere, oso gertuko ondorioak... [+]