Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteazkena 2025eko urtarrilaren 08an
Herri Eskola Euskalduna Lortu Behar
Euskal irakaskuntzak har dezakeen bideaz eztaidak zabaltzen eta berotzen ari direla dirudi. EIKE, EEPA,... Jendearen begietan argiegi ezagutzen ez den arazoa, baina gure semalaben eta Herri osoaren etorkizunean hainbesteko garrantzia izanen duten aukerak egin beharra.
Oraingoan herri eskoletan ari diren bi irakaslerekin hitz egin dugu, XABIER ARRUTI eta BITTOR MADINA rekin. Gehiagorekin ere, aukerak argitze lanean, mintzatu ahal izango garen itxaropenetan.
Bi gauza berri sartu ditu bakarrik EIKE delakoak: Batzar Nagusia eta Kontrol-komisioa. Baina hemen ere, gurasoek eta atzetik Udalak eta Euskal Gobernuak dituzten botereak ikusita, pentsatzen dugu ezer gutxi egin daitekela demokratikoki.
Eta onartu behar dute eskola kanpoko errealitatearen erreflejoa, dela. Eta horrela bada, ezin daitekeela esan honek zer erakusten du eta horrelakorik.
Guk pentsatzen dugu, orain arte oso gutxi egin dela kaleko erdaldunak integratzeko eta euskalduntzeko. Orain arte, bai ikastoletan eta bai herri-eskoletan "Bilinguismo-dekretoa" egin zenetik, bide bat eraman da, hain zuzen, Gobernuak, ikastolak bere txoko bezala jarri nahi izan ditu, eta askok uste eta nahi duen bezala, herri-eskoletan erdara emango litzateke. Eta orain arte arazoekin ibili bagara erdaldunak integratzeko. EIKEk markatzen duen bide honekin are zailagoa izango da integrazio hori.
Bestalde, ezin dugu irakasleen arazoa ahaztu, eta EIKE honek ez du ezertarako aipatzen. Irakasleen zatiketa dakar: ez du esaten zer eskubide izango dute, zer funtzionari klase den, e.a. Orain nahiko zatiketa badugu: interinoak, kontratatuak, e.a. Eta EIKE beste zatiketa bat sortzeko prest dago.
Orduan orain dela zortzi bat urte proiekto en samar bat izan genuen: Euskadiko haurrek euskara ikasteko eskubidea zutenez, euskal irakasle batzu sartzea, alegia, eta hasi ginen berrokatzen.
Gero herri-eskola honek badu batiko leio bat eta grebarena da. Guk greba asko egin ditugula eta ikastolak bat ere ez, eta esan behar da grebak egin behar direnean egin egin behar direla, eta gu azken grebetan gogortu eta kurtitu egin gara.
Ezin dezakegu itxoin irakasle erdaldun guztiak euskaldundu arte euskaldundu behar dira, noski, baina hemen irteten diren irakasle euskaldun guztiak eskoletan sartu behar ditugu.
Honek zera esan nahi du: euskara ez dela egon behar eskolaren funtzioan, baizik eskola euskararen funtzioan. Eskolak asko eta asko erosionatu du haurraren eta etxearen arteko harremana. Lehenbizi eskolan erdaraz eta azkenean etxean ere erdaraz egin izan du haurrak. Euskara benetan sartu nahi badugu herri-eskoletan, auzitan jarri behar gaur egun daukagun egitura-funtzionamendua. Ez badugu hau jartzen euskararen zerbitzuan eta eskolaren zerbitzuan, beste programazio kaise batzu eginez eta inposaketa demokratiko bat ipiniz, euskarak ez du lekurik izango herri-eskoletan.
Eredu hauen inbentoa guk piska bat ikusi dugu, beste bi irakaslerekin batera joaten ginelako, gonbidatu bezala, Euskal Kontseilura.
Eta hemen, lehenengo egin behar zena ingurunea euskalduntzea zen, eta gero azterketa serio bat, euskara nola erakutsi, eta ez klasifikatu ereduen bidez. Nik nahiago dut erdaratan eta euskaratan hitzegin. Eta gu momentu butetan sinistu samarrak egon baginen ere, esan beharra dago, fartsa bat direla eta euskararena baino erdararen aurrekada ekarri dutela.
Oso erraza da esatea, haur problematikoekin arazoak sortzen direla, euskararen erasoa gehiegizkoa dela heurentzat, e.a. Baina haurren problema hoeik askoz ere txikiagoak izango ziren ingurunea euskaldundu izan balitz. Horren ordez. eredu prefabrikatu batzu sortu dituzte, eta euskal Gobernuan dagoen sasi-tekniko asko, politika mailan agertu nahi ez dutenak, eredu hauetaz izugarrizko proselitismoa egin dute.
Euskara maite ez duten irakasleek (euskaldunak eta erdaldunak) A eredua aukeratzen dutela. Euskara ikasi behar ez dutelako, eta patxada ederragoan daudelako, arazorik gabe. Momentu honetan eskoein %8. Oean euskara asignatura bezala ematen ari da, idoneoen bidez.
Baina hau ez da kasualitatez gertatu. Hemen euskara eta kontsentsoa dago: A eredua hartzen da engainagarri eta heuren justifikazio bezala eskolaurreari ez zaio erantzunik ematen O.H.O.n eta bestalde, linea euskaldunak dauden lekuak apurtzen ari dira behar baino irakasle gutxiago jartzen dituztelako, eta "kontsentso" famatu honetan sartu behar dira argi eta garbi Euskal Gobernua, PNVeta PSOE.
Hona behartuta garai batetan etorrikako maisuek puntu edo deretxo batzu dituzte, Euskal Herriaren kontra sartuak (ez heuren kulpaz). Irakasle horiei ez zaie lana kendu behar, baina Euskal Herrian euskal irakasleak behar ditugunez, horiek, behartu behar dira euskara ikastera. Euskal Herriak euskara behar duelako, bere eskola eta funtzionariak izanik.
Eta puntu eta deretxo hoiek direla eta, Gobernuak eta PNVk ez diote nahi PSOEri kristorena eman, beldurrez, eta behar bezala euskara ipini gure eskoletan. Eta PSOEk ere, puntu hoiek aprobetxatuz ez du euskararekin ezertxo ere jakin hahi, erdal irakasleekin ondo geldituz. Neuk ikusi diat PSOEko jendea inspektorea amenazatzen euskararen prozesoa goraka zihoalako. PSOEk hauteskundeak irabazi eta irakasle askok euskara ikasteari utzi egin dio.
Jeneralki, tekniko, hizkuntzalari eta psikologo hoiek haurraren trastornotaz eta problemataz hitzegiten dute, baina behin ere ez dute hitzegiten herri honek bere hizkuntza birreskuratzeko duen eskubideaz. Adibidez, lehengo udan egon nintzen Eusko Jaurlaritzak Eibarren antolatutako ikastaro betetan eta orain berriki Bergaran soziolinguistikako Ihardunaldietan egon naiz. Nik Eibarren kurtsilo desastroso bat aurkitu nuen, gaizki antolatua eta elebitasunaren justifikazio bat besterik ez. Bergaran, ordea, beti euskararen borrokaren alorrean ikusi dugun hainbat pertsonekin aurkitu naiz, eta beste gauza bat nabaritu nuen: euskara herri hizkuntza, euskara nazio hizkuntza izatearen eskubidea eta erreibindikapena.
Orduan nik hau esango nuke, ez dezala inork elebitasunaz hitzegin hitzegin dezatela diglosiaz, eta diglosiaz hitzegiten dugunean, badute Euskal Gobernuak, bai PNVek eta baita ere EE,ak, zertan damutu, euskarari ostikadarik haundiena Estatutoaren 6. artikuluan eman bait zitzaion. Gutxi gora behera horrela agertzen zen: "Baldintza bereziak ipiniko dira Euskal Herriak sofritzen duen diglosia gainditzeko", eta diglosia hitza kendu egin zuten eta hortik datorkio putadarik haundiena euskarari.
Ikastola haundiei errespetatu egin behar zaie orain daukaten eredua eta bultzatu, noski. Orokorki, dena euskaraz egitea. Talderen bat problematikoa daukatela edo? Nik pentsatzen dut, hoiei eskolaurrean erdaraz erakutsi behar zaiela, baina hasiera-zikloan ena euskaraz. Hemen berezitsun bat egingo nuke ikastoletan eta herri-eskoletan: ikastoletan haur erdaldun problematikoak-baina benetan problematikoa denak, zeren kontuz, hemen problemak edozein lekutatik sortzen zaizkigu, eskolaurrea egin dezatela bietara, baina hasierazikloan gertu egon daitezela dena euskaraz egiteko. Nik uste, hau ikastola ia guztietan egin daiteke.
Herri-eskoletan, euskaldunekin dena euskaraz, eta zenbat erdaldunek ere, ikerketa serio bat eginez gero egingo lukete bere ikaskuntza euskaraz. Orain, badakigu, herri-eskoletan haur erdaldun problematiko gehiago ditugula, ikastoletan eta pributuetan eduki ezin dituztenak guri bidaltzen buit dizkigute. Kasu holetan, nik uste, heuren amahizkuntza piska bat errespetatu behar da, baina hoekin ere irakaskuntza egin behar da euskaraz eta erdaraz, zeren benetazko baldintzak izanez gero hoeiek ere euskara ikasiko lukete. Nik uste, eredu famatu hoekin astakeri haundiak egin direla.
Orain arte ikastolak arma bakarra, zatitzeko, euskara izan du, eta guk esaten dugu, herri-eskolak hori benetan lortzen duenean, klasifikatu egingo direla eta ikastola jatorrak publikotasunaren bidean sartuko direla eta orduan guk geure bidea aurrera jarraituko dugu Hor geldituko dira bere bidean pribatutasunean ikastola hauek, orduan ikusiko dugu zenbat diren eta nolakoak diren eta azken batetan beraien kontra jo beharko dugu.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
#3
Garazi Zabaleta
#5
Gorka Bereziartua
Azkenak
2025-01-08
Leire Ibar
60 urte bete ditu Larrabetzuko Hori Bai gaztetxeak, Euskal Herriko zaharrena
1965ean sortu zen Larrabetzuko Hori Bai gaztetxea, frankismo garai betean. Ordutik ez ditu ateak itxi, eta 2025ean 60 urte bete ditu. “60 urte lotu barik” lelopean eman diote hasiera urteurrenari gaztetxeko kideek.
2025-01-08
Mikel Garcia Idiakez
Irakasle baten klaseetatik seme-alabak ateratzea erabaki dute Atarrabian: “Izuak jota ditu haurrak”
Irakasle hau egokitzen zaielarik, 6-9 urteko haurrengan beldurra, amesgaiztoak, antsietatea, negarra… orokortzen direla salatu dute Atarrabiako Atargi ikastetxeko gurasoek. Urtetako arazoa konpontzen ez dela-eta, haren klaseei planto egitea erabaki dute. Guraso elkarteko... [+]
2025-01-08
Julene Flamarique
Urteko lehen langile hila, Alaves-Baskoniaren egoitza eraikitzeko lanetan
Beharginak Excavaciones Mendiola enpresarako ari zen lanean, Construcciones Urrutia enpresaren azpikontrata. Langilearen lehenengo eguna zen sektorean lanean.
2025-01-07
Julene Flamarique
Itxiera mehatxua gainean dutela itzuli dira lanera Ezkirotzeko BSHko langileak, ostiraleko bileraren zain
Abenduaren 16an iragarri zuen multinazionalak Nafarroako lantegiaren itxiera. Ekoizpenari “normaltasunez” ekitea eskatu die langileei Ezkirotzeko zuzendaritzak, baina sindikatuek “ezinezkotzat” jo dute. Lan Ministerioak bilera deitu du ostiralerako... [+]
2025-01-07
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Gazteen soldata %10 igo den bitartean, prezioak %31 garestitu dira 2010etik
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 18 eta 34 urte bitarteko gazte soldatadunen hileko batez bestekoak lehenbiziko aldiz gainditu du 1.500 euroko langa. 2010arekin alderatuta, ordea, 142 euro besterik ez da igo.
2025-01-07
Leire Ibar
‘Behin betiko’ lelopean egingo du Sarek urtarrilaren 11n Bilboko manifestazio nazionala
Konponbide prozesuari eta etxeratze prozesuari behin betiko amaiera emateko aldarrikatuko dute, eta euskal preso behin betiko etxean nahi dituztela. Laguntza ekonomikoa jasotzeko Bizumkada Nazionala ekimena jarri dute martxan.
2025-01-07
ARGIA
Robert Hirigoien hil da, Herri Urratsen sortzaileetakoa
Urtarrilaren 4an hil zen Robert Hirigoien euskaltzalea (Larresoro, Lapurdi, 1944). Ostegunean eskainiko diote azken agurra, jaioterrian (10:00etan). Herri Urrats festaren sortzaileetako bat izan zen, baita Lapurtarren Biltzarrarena, Kanboko ikastolarena eta euskara eta euskal... [+]
.jpg)
2025-01-07
Leire Ibar
Baztango Batzar Nagusiak elkartasuna adierazi die Aroztegiko obra gelditzeagatik auzipetutako zazpi herritarrei
Aroztegiko auzipetuei elkartasuna adierazi eta absoluzioa eskatzeko mozio bat onartu du Baztango Batzar Nagusiak. Urtarrilaren 2an egindako bileran, mozioaren aldeko bozketan aldeko 25 bozka, kontrako bi eta hiru abstentzio izan dira.
2025-01-07
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Ultraeskuinari proposatu diote gobernua osatzeko Austrian, hesia ezarri ziezaioketen arren
Irailean egin ziren hauteskundeak eta aise nagusitu zen FPÖ alderdia, botoen ia %30 eskuratuta. Bazen aukera ultraeskuinari hesia ipintzeko, baina ez dira ados ipini demokristauak eta sozialdemokratak.
Laborantza bozen usaina
Berriz hasi dira laborarien manifestaldiak frantses estatu guzian. Sindikatu desberdinek aldarrikapenak hedatzen badituzte ere, entzun den lehena eta komunikabide nagusietan gomit izan dena, FNSEA "nagusia" izan da. Zer du saltzeko? Gezur andana bat ahal bezainbat boz... [+]
2025-01-07
Jon Torner Zabala
Autobus zerbitzua zabaldu dute Ipar Euskal Herrian, mugikortasuna hobetzea helburu
Urtarrilaren 6az geroztik autobus linea berriak daude Zuberoan, Nafarroa Beherean eta Lapurdin. Halaber, zerbitzuen maiztasuna ere hobetu da, Euskal Hirigune Elkargoko Mugikortasun Sindikatuak eta RATP konpainiak elkarlanean bultzatutako egitasmoari esker. Bestetik, 12 urtez... [+]
.jpg)
2025-01-07
Leire Ibar
Barakaldoko hilketa matxista salatzeko asteartean mobilizazioak antolatu dituzte
84 urteko andrea erail zuen bere semeak urtarrilaren 3an euren etxebizitzan. Kolpeka hil zuela azaldu dute zenbait iturrik. Astearte arratsaldean egingo dira elkarretaratzeak Barakaldon eta Euskal Herriko lau hiriburutan.
2025-01-07
Gedar
Beste eraso arrazista bat Miarritzen
Uber gidari batek jasan zuen erasoa: bortizki jo eta irain arrazistak egin zizkion bezero gazte batek. Baionan eta Arrigorriagan ere izan dira eraso arrazistak berriki.
2025-01-07
Mikel Aramendi
ANALISIA
Itsasontzigintzaren itzal luzea ageri da Hego Koreako krisian
Hego Koreako krisia autoktonoa ala inportatua ote zen galdetzen nion neure buruari duela hilabete hura sutu zenean. Baretu ez baizik mindu egin denez auzia, batere argi ez dudan erantzunaren bila jarraitu beharko dugu. Geografikoki urrutiko kontua bada ere, oso gertuko ondorioak... [+]
Eguneraketa berriak daude