Lehengo Egunak Gogoan


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Manuel Olaizola "Uztapide"ri elkarrizketa
Oilasko akaatuberri but eskuetan duela aurkitu dugu 73 urte maiatzaren 10ean beteak dituen Uztapide. Manuel Oluizola. "Katarroa harrapatu ditek, eta honenak behintzat egin dik" Triste aurkitu dugu. Oilaskoa bezala eskuartean beste mila gauza ere akaatzen ari zaizkiolako saminez. "Zuek ez duzue uste, bainan euskera atzeraka doa".
Baina berriketaren harian, "joño! Errekotxiaren iloba al haiz?", gure arteko hasierako hoztasuna epelduz joan da. Uztapide. Maitagarri egin zaigu bere herriaren atzerakadak sortzen dion samina begietatik ere darion gizon hau.
Uztapiderekin Hauts Zaharrak Astintzen
Lehengo Egunak Gogoan
Hogetitasei urterekin hasi nintzen jendaurrean kantatzen. Lehenago tabernan eta aritzen nintzen, bainan plazan hogeitasei urte nituela.
ARGIA.- Galanki aldatu da bertsolaritza ordutik honuntz. Orain badakizu, eskolak-eta...
UZTAPIDE.Bertsolarientzat ez dago eskolarik.
ARGIA.- Zuek nola hasi zineten bada?
UZTAPIDE.- Gu tabernan-eta. Ardo puska bat edanez aritzen ginen.
ARGIA.- Zer zenuen, bertsolariren bat familian edo inguruan?
UZTAPIDE.- Beno, lehengusu bat bazen piska bat egiten zuena. Gero osaba bat ere bai. Amaren lehengusua ere bertsolaria genuen. Ez dugu famelian beste bertsolarik.
ARGIA.- Eta inguruan, auzoan-edo?
UZTAPIDE.Geroago bai baina orduan ez. Bueno, lehenengo lagunak Kortatxo ta Zualtzu zaharra ta... Ni baino zaharragoak ziren biak.
ARGIA.-Eta igandetan beti bertsotan ihardungo zenuten noski...
UZTAPIDE.- Bai, beti horretan aritzen ginen.
ARGIA.- Eta gaiak zein izaten ziren?
UZTAPIDE.- Orain adinako berririk ez zen jakiten orduan eta badakizue, guri tokatzen zitzaizkigun gaiak izaten ziren orduan.
ARGIA.- Eta txapelketak?
UZTAPIDE.- Hogeitabost urte nituela ezagutu nuen nik lehenengo txapelketa, baina ni ez nintzen etorri. Mila bederatzirehun eta hogeita hamabostean izan zen hori.
ARGIA.- Txirrita zenak irabazi zuenean?
UZTAPIDE.- Ez, orduan ez zuen irabazi Txirritak. Bassarri atera zan txapeldun.
ARGIA.- Ordukoa da beraz, Txirritak botatako hara "ikasi bearko det latinez" edo helako zerbait...
UZTAPIDE.- Horrela da, bai. Hogeita hamabostekoa da hori. Ni berriz hurrengo urtean etorri nintzen. Bigarren atera nintzen. Juezek, nik irabazi nuela esan zidaten, bainan Txirritaren edadea zela eta...
ARGIA.- Ondoren gerra etorri zen.
UZTAPIDE.- Bai, eta horrekin dena moztu zen.
ARGIA.- Orduko laguna ZEPAI zereuen ezta?
UZTAPIDE.- Bai, bai. Basarri kanpora joan zen eta Zepaik begi batetik ez zuela ikusten eta ez zuten eraman. Cervezas El Leon-en aritzen ginen elkarrekin lanean. Eta asko aritzen ginen elkarrekin bertsotan.
ARGIA.- Nolakoak ziren orduko saioak ?
UZTAPIDE.- Esaten dizuet ba. Saio gutxi izaten zen orduan eta plazan egiten ziren. Mikrofonorik gabe jakina. Eztarri onekoa behar zen orduan. Pello Zabaleta horrela ezagutu zuen. Bi bertsolariak elkarren ondoan jarri eta dena asmatu behar zuten, gaia eta bertsoa eta...
ARGIA.- Nola iruditzen zaizu egokiago, gaijartzaile batekin edo gabe?
UZTAPIDE.- Itxurazko gaiak jartzen dituztenekin ondo, lana errezten bait du horrek. Bainan sarri askotan endredatu egiten dute horiek, nahi ez diren gaiak jartzen bait dituzte.
ARGIA.- Eta bertsolariak kobratzen al zuen garai hartan?
UZTAPIDE.- Gerra aurretik? Bost duro edo. Biajeak berriz merke egiten genituen. Trenez-edo, hiru peztatan.
ARGIA.- Etxetik kanpo askotan, beraz...
UZTAPIDE.- Ja, ja, ja,... bai askotan.
ARGIA.- Fama onekoak al zineten?
UZTAPIDE.- Ez dakit, denetik izango zen. Txirritak-eta edale fama zuten bainan ez dakit,... ez dut uste lagunek baino txarragoa nuenik. Nere ustetan behintzat.
ARGIA.- TXIRRITA zer moduzko bertsolaria zen?
UZTAPIDE.- Nik hura azkenengo urteetan ezagutu nuen. Bertsolari oso ona zen. Bertsoa errez egiten zuen, bertsokera errezekoa zen. Baina dozena bertso kanta ondoren, badakizue, rima oso erreza zuen eta mugatua noski eta botatakoak berrepikatzen hasten zen. Ez zuen berdin berdina botako baina oso antzekoa bai.
ARGIA.- Etorri haundikoa omen zen...
UZTAPIDE.- Etorri ikaragarria. Hari segituan etortzen zitzaion bertsoa. Jakina, antzekoak baina... Dena dela hori errezagoa da, baina bakoitzak bere bertsokera dauka. Bertsoa asko aldatu nahi duenak, lanak dauzka, zailagoa bait da. Zepai batek ere erreztasan haundiz botako zizun bertsoa, baina oso mugatua honek ere. Azkarra bertsotan hura ere.
ARGIA.- PELLO ERROTA?
UZTAPIDE.- Ez nuen ezagutu. Nik hamar urte nituela hil zen hura. Bainan Txirrita eta bera ziren garaiko famatuenak, dudarik gabe. Hala ere, horiek bezain onak baziren orduan ere, UDARREGI, GAZTELU,... Gaztelu oso ona zen, nik ez nuen ezagutu baina. Basarriren ustez Txirrita bano hobea. Bertsoak jartzen barriz, PELLOMARI OTAÑO onena nere iritzian.
ARGIA.- Enbeita ezagutu al zenuen, URRETXINDORRA alegia, Kepa?
UZTAPIDE.- Ez genuen asko kantatu harekin. Hark beste molde batzuk erabiltzen zituen. Lekeition izan nintzen harekin bertsotan. Orduan egia esan gu TXAPEL, Zepai, Basarri eta laurak aritzen ginen elkarrekin.
ARGIA.- Eta Enbeita zer zen. oso ezberdina?
UZTAPIDE.- Bai, molde berezian kantatzen zuen. Bertso luzeak batez ere, zortzi eta hamar puntukoak askotan. Guretzat ez zen oso erreza hori: lau punturekin lanak dituenarentzako... Hark, moldatuak eramaten zituen, hiru edo lau bertso horietakoak eta kantatzen zituen. Gogoan edukitzea ere zaila oso.
ARGIA.- Garai hartakoen neurriko bertsolaririk ba ote orain?
UZTAPIDE.- Ez dakit, oso diferentea da dena. Agirre, Lasarte, Lopategi, Amuriza bera... asko daude eta onak, oso onak.
ARGIA.- Badirudi lehen Bizkaian ez zegoen tradizioa egiten ari dela. Bertsolari asko dago Bizkaian...
UZTAPIDE.- Eta onak. Enbeita, Lopategi, Amuriza, Azpillaga,... oso onak dira horiek.
ARGIA.- -Bertsolariek nolakoak, eskolatuak ala eskolatu gabeak?
UZTAPIDE.- Igual, igual da. Zeozer ikasiko du batek eskola horietan baina berezkoa ez badu, horrekin jai dago. Erakusten duenak, harekin ikasi dutela esango du, bainan neretzat bertsolaria ez da eskolan egingo.
ARGIA.- Ez al duzu pentsatzen berez pizkorra denak eta beste gauzetan ere etorri haundikoa denak, eskola ikasi...
UZTAPIDE.- Bai, mejoratu asko dudarik gabe. Bainan batentzat rima egokia denak bestearentzat ez du balio. Bakoitzak bilatu behar du bere gogoko rima eta bere bertsokera sortu. Gizonak iritzia behar du eta nik nerea eman dizuet.
ARGIA.- Dena dela Amurizak eta horiek lana dexente egin dute maila horretan...
UZTAPIDE.- Bai, baina Amuriza lehen ere bertsolaria zen. Hura apaiz izan arte ere bertsolaria zen. Geroztik, mejoratu bai baina... Horrek bere bertsokera sortu egin du, baina ez pentsa gero besteentzat horrenak balio duenik. Lopategi ere Enbeitatarren eskolatik atera omen da, baina horrek berezkoa izan ez balu, beste askok bezala ez zuen aurrera egingo.
ARGIA.- Beste ofizinetan ere berdin gertatzen da. Hamar jarri ikasten karrera bera eta batzuk besteak baino aurrerago joango dira eta bat oso ona aterako zaizu behar bada...
UZTAPIDE.- Bai horretan arrazoi ematen dizut, baina neurri bat emango du berez ikasitakoak -ikasi bada behintzat– eta bertsolaritzan hori ez da lortzen ikastearekin, soilki horrekin. Lehen esan bezala, nere iritzia da.
ARGIA.- Bertsolari gazteek ere hor dande, ALMENekoak...
UZTAPIDE.-Hor ere onentsuenen artean hiru anai omen daude. Jakina, ENBEITATARRAK ere hor daude. Jeneralean bertsolari on bat dagoen famelian, beti haren inguruan beti izaten dira bertsotan egiten dutenak. Baina puntakoak izateko, berezkoa behar dute. Garai batean Lujanbiotarrak ere... Txirrita, SAIBURUeta.
ARGIA.- Eta zuretzat gazte horiena pozgarria da noski...
UZTAPIDE.- Bai, bai. Euskarak indarra duen bitartean beti izango dira bertsolariak. Bainan berezkoak behar dute izan. Dudarik ez egin. Zuek ez duzue uste, baina euskara atzeraka doa. Eta euskara atzeraka doan bezala bertsolaritza ere atzeraka joango da. Nola edo hala kantatuko dira bainan... oraingo euskaldun askok ez du bertso onik aterako.
Oraingo zenbaiten euskararekin ez da bertso onik egingo. Nik letzen ditut batzutan Zeruko ARGIA-eta, eta horko batzuen euskara eskasarekin ezin bertso onik egin. Txirrita eta haien euskararekin bai. Hemen Oiartzunen ere oso gaizki egiten da. "Esnea ekarri nau" eta horrela jai dago. Erderaz ere ez dakite bainan euskaraz ez dakite. Euskara horrek ez dauka indarrik ez dauka jokorik.
ARGIA.- Amuriza batek euskara...
UZTAPIDE.- Amurizak euskara oso ongi erabiltzen du. Hark bizkaiera gutxi erabiltzen du eta egiten duen euskara indar haundikoa da.
ARGIA.- Donostiako zenbait jenderi, esate baterako, arraroa irudituko zaio zuk diozuna.
UZTAPIDE.- Donostian lehen ere ez zekiten. Bilintxen denboran ere bai al zekiten euskaraz? Hark ere bertso onak bai, baina ez al du ba anka sartzen askotan berboetan? Bilintx batek bai. Eta orain gehiago sartuko da Donostian lehen baino. Berboak gaizki erabiltzen dira hemen ere. Oso gaizki. "Sartuko al nauzu" eta "egingo nau" eta holakoak. Horiek al dira...? Horiekin bertsoa? Denak aldrebes. Horrek ematen du mina.
ARGIA.- Zer moduzkoa zen XALBADOR?
UZTAPIDE.Haiek, guk espainola bezalaxe, frantsesa asko sartzen zuten, bainan Xalbadorrek batez ere berboak-eta ondo. Erdarakaden pekatu hori pekatu txikia da euskararentzat. Salbadorrek Mattinek baino askoz hobeto erabiltzen zuen berboa.
Haren liburua leitu egin behar da. Hark jarritako bertsoen parerik ez dago. TXABOLARI jarritakoak eta. Eta hori guk denak ez ditugula behar bezala hartzen.
ARGIA.- Bihotz haundikoa?
UZTAPIDE.- Neretzat lagun ona izandu zen beti. Nerekin ondo portatu zen, bainan beste batzuek ez dute asko famatzen.
ARGIA.- Ez zihoan hortik gure galdera. Sentsibilitate haundikoa ote zen...
UZTAPIDE.- Bai, jarri zituen bertsoak hor daude.
ARGIA.- Nola izaten zen hartua hemen Xalbador?
UZTAPIDE.- Egia esan, atzenean premioak jasotzen hasia zen, bainan hemengo jendeak ez zuen behar haina ezagutu hura. BASARRI hainako bertsolaria bazen hura aldi batzutan. Bapateko saioan esan nahi dut.
ARGIA.- Herriak ondo hartzen al zion bertsoa?
UZTAPIDE.- Ez, ba. Hori da. Guk baino gutxiago entenditzen zion herriak. Hargatik ez zuen hainbeste maite hemengo herriak. Hemen askoz gehiago maite behar zen bertsolaria zen hara. Guri ere horrelako zerbait gertatzen zitzaigun haruntz joaten ginenean. Jendea hotz. Zure ustez bertso ona kantatu eta jendea hotz. Konplejo ikaragarria hartzen genuen.
ARGIA.Hala ere orain hemengoak saiatzen dira hango hitzak sartzen-eta. Lizaso-eta han ikusi genituen Urruñan «Erran» esanez.
UZTAPIDE.- Egia esan ni ez nintzen asko saiatu horretan. Batere ez. Nahiko lanak badira bertsoa egiten eta zerorrek menderatzen ez dituzun hitzak erabili behar badituzu... Berea egiten nahiko lan du batek, besteenarekin hasteko.
ARGIA.- Lehen Basarri aipatu duzu. Esan al liteke onentsuena izan zela?
UZTAPIDE.- Neretzat, onena. Bertso jartzaile bezala eduki du fama haundia, baina nere iritzian bapatean askoz ere hobea zen jartzen baino. Basarrik bertso klase asko zituen, ez Txirrita eta horiek bezala. Oso ona zen. "Beste aldean" ere ondo egiten zuen. Hango jendeak behintzat hartzen zion eta asko famatzen zuen.
ARGIA.- Gerra ondoren ze giro zegoen?
UZTAPIDE.- Bat ere ez gerra ondotik. Ahal zena egin behar. Beldur haundia zegoen politikarekin-eta.
ARGIA.- Baina gerra bukatuta berehala hasi al zineten kantatzen?
UZTAPIDE.- Bai, bai, bukatuta etorri ginenean segituan hasi ginen. Tolosako Iñauterietan izango zen, asteartearekin kantatu genuen. Lehen esan dudana gertatu guri ere. Erderaz ikasi ez eta euskara ahaztu. Handik etorri eta bertso bat kantatu ezin. Hori zen desgrazia, hori. Hamasei hilabetean total ahaztu bertsotan. Esan bezala, Tolosan ginen ZEPAI eta biok eta dozenerdi bertsotik gora kantatzeko kapaz ez!
ARGIA.- Politika ez zegoen aipatzerik, noski.
UZTAPIDE.- Horrekin hasiz geroz lepoa moztuko zizuten orduan. Donostian euskaraz hitz egiten sumatzen bazintuzten, derrepente kargu hartuko zizun militarren batek edo.
ARGIA.- Eta hala ere plazan kantatzen zenuten?...
UZTAPIDE.- Herriak nahi zuen, eta Aiuntamentuek antolatzen zituzten jaietan bertsolariak ekarri behar. Derrigorrezkoa zen, orain ere bai, nahiz eta hori askoren gustokoa ez izan orduan ere. Alkaleak ordea herriaren gustoa egin behar.
ARGIA.- Geroago Euskaltzaindia hasten da txapelketak antolatzen. Aldaketarik sumatzen al da? Bertsokeran-edo...
UZTAPIDE.Bai, gaien aldetik batez ere. Harrez geroz zailagoak dira gaiak. Ordurarte "Ikazkina eta Mandazaina", eta holako gaiak ziren.
ARGIA.- Eta hor hasten dira beste...
UZTAPIDE.- Hor hasten dira politikak.
ARGIA.- Zailagoa asmatzen?
UZTAPIDE.- Badakizue, horrekin ez da sekula asmatzen. Bati gustoa egiten bazaio besteari kalte. Denen gustoa ez dago egiterik. Horretan aritu direnak ere bizkaitarrak batez ere...
ARGIA.- Lopategi eta Azpillaga?
UZTAPIDE.- Bai. Horiek ere herri batzutan jendea oso gustora edukitzen zuten, eta beste batzutan ez zituzten nahi begi aurrean ikusi. Politikak hori du.
ARGIA.- Bertsolari asko plazaratuko zen txapelketetan.
UZTA PI DE.- Bai, ni ere txapelketarik gabe ez nintzen aterako. Eta besteak ere oso atzean geratzen ez baziren behintzat, berriz ere etorriko ziren.
ARGIA.- Basarri ere ibili zen...
UZTAPIDE.- Bai, batean parte hartu zuen eta haserretu egin zen. Nik irabazi nuen eta ez zen gehiago etorri.
ARGIA.Urte hartan LAZKAO TXIKI ere han ibili zen...
UZTAPIDE.- Xalbador, Lazkao Txiki, Basarri eta laurok aritu ginen semifnalean.
ARGIA.- LASARTE, AGIRRE eta horiek...
UZTAPIDE.- Horiek ez ziren etortzen txapelketetara. Ez ziren etortzen. Ez dago ondo nik esatea, baina nere ustez Baserri eta ni etorriez gero horiek ez zuten uste irabaziko zutenik eta hori ez da horrela. Denak etorri balira, behar bada lehenago kenduko zidaten txapela. Ze Lasarte, Agirre eta horiek oso bertsolari onak dira.
ARGIA.- Zuen denboratan zenbat plaza egiten zenituen urtean?
UZTAPIDE.- Ez dakit, baina ehundik gora bai. Astean bi edo hiru normal, eta udaran gehiago. Hemezortzi herri paseak dauzkat nik batera: hemezortzi gau segidotan hemezortzi herri diferentetan lo eginda nago ni orduan.
ARGIA.- Lagun ugari izango zenituen beraz...
UZTAPIDE.- Orduan denak lagunak. Orain ahaztuak dira nerekin, baina lehen denak lagunak.
ARGIA.- Izango zenuen gustoen kantatzen zenuen herriren bat.
UZTAPIDE.- Asko ziren gustokoak. Ezin liteke bat bakarrik aukeratu.
ARGIA.- Bainan...
UZTAPIDE.- Herri euskaldunetan oso ondo. Gipuzkoa osoa korritu dugu. Bizkaian ere asko. Goierrin, Segura, Zegama, Amezketa, Zaldibi,... asko dira bertsolarientzat plaza onak direnak.
ARGIA.- Hainbeste ibili ondoren azkenean utzi egin behar.
UZTAPIDE.Errezilen utzi nuen tronbosis batek emanda. Urte batzuk badira honez gero.
ARGIA.- Orain, gauzak urrutiagotik ikusten dituzula, uste al duzu bertsolari itxurazkorik izango dela kaleko bizimodu berri honetan?
UZTAPIDE.- Horrek es du hainbesteko garrantziarik. Euskara bizirik dagoen bitartean bertsolariak beti izango dira. Era batekoak edo bestekoak bainan izango dira beti. Orain, euskara eskasa hitz egiten bada, berboa ez bada ondo erabiltzen, bertsoa ere ez da ondo egindo. Horrekin ez egin dudarik.
XALBARDIN eta ARTASO
19-23

GaiezKulturaBertsolaritBertsolariaUZTAPIDE1
PertsonaiazUZTAPIDE1
EgileezARTASO1Kultura
EgileezOSTOLAZA1Kultura

Azkenak
Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


Eguneraketa berriak daude