Behiek Ez Dute Barkatzen


2021eko uztailaren 23an
EHNEko teknikoa den Andoni Lekuonari elkarrizketa.

Behiek Ez Dute Barkatzen
Bai, hemen denok gaude asperturik barkamen kontu horrekin, baina hain beharrezko zaigun produto hau, esnea, ematen dutenek bai ez dutela barkatzen; berdin. jaten dute, berdin jeitzi behar dira. Eta hainbat lan egiten duten langile horiek, berriro ere, beren etorkizuna ilundua ikusi dute. Egia esan, behar bada aspergarriak izango gaituzue gai hauk ikuitzerakoan baina maila batetan: baztertuen gisara daudela iruditzen zaigu, gutxienez komunikabideei dagokienez, eta uste dugu beste edozein sektoretako langileak hainbat garrantzizkoak direla baserritarrak.
Apirilaren Pazko astean.negoziatu ziren Madrilen produto agrarioen prezioak barnean esnearena zegoelarik. Negoziaketa hauk gertuen ikusi dituena, euskalduna noski, Andoni Lekuona, EHNEko teknikoa izan da eta berak agertu dizkigu joan etorri guztiak. Soziologo ikasketak egina, Zabalegi eta Oronozen pasa du zenbait urte irakaskuntza lanean.
"Badakizu iaz negoziaketak hautsi egin zirela, ez zen akordio batetara iritxi eta Gobernuak nahi zuena egin zuen; urteko prezioa 16,75 pezetatan utzi ziguten, guk, normala den bezala, protesta bat egin genuen, greba gogor bat ere bai, bainan ez zen ezer lortu."
Z A.–Frakasoa hor dago eta ez dezagun gehiegi harrotu, aurtengo prezioak hobeagoak izateko, zer pauso eman dituzue?
–Lehenengo, guk geure interesak zaintzeko eta gure ahotsa hemendik kanpo ere entzunerazteko kornisa mailan (kornisa, Galizia, Asturias, Santander, Euskadi eta Leonek osatzen dute) elkartzen hasi ginen, bestaldetik ertz honetan ateratzen da Estatuko produzioaren erdia baino gehiago eta honela indar handiago eduki daiteke. Honela bileratxo batzu egiten hasi ziren batez ere aurrera begira.
Z.A.-Orain arteko erreferentzi bezala urtearen lehenengo zatiko negoziaketa ibili duzu, baina irailean erabakitzen den prezioaren aurrean zer egin zenuten, edo zer gertatu zen?
–Gertatua oso garbia da, baserritarrak udan lanez leporatuak egoten dira eta Gobernuak inorekin kontatu gabe dekreto baten bidez erabaki zuen esnearen prezioa. 18 pezetatan jarri zuten, hau da beti bezela 1,25 bakarrik igo zuten. Baina hau ez zen izan okerrena, prezio hori, berriro diot, dekretoz, urte beterako jarri zuten; hau da, irailetik irailera, hau ez da inoiz egin eta egia esan honek asko ikaratu gintuen.
Z.A.–Baina, kornisa mailako bilerekin gutxienez jarraitu zenuten,ez?
–Bai eta helburu garbi batekin gainera: lehenengo, urte guztirako dekreto horrekin hausteko eta bestetik urrengo negoziaketa iristen zenean indartsuak joateko. Programa batzu egiten hasi ginen, azken finean garrantzi handiena zuena politika ganadera serio bat egitea baitzen. Gauza hauen berri emateko Ministroarekin elkarrizketa bat eskatu genuen, erantzunik ez genuenez jaso Madrila joan ginen baina ez ministro, ez inork, ez. ziguten entzun nahi izan. Azkonik FORPArekin hitzegin genuen baina gauza garbirik ez genuen atera. Eraman genituen zalantzekin itzuli ginen.
Z.A.–Baina azkenean esnea berriro negoziatu da.
–Bai, beste produto guztiekin batera, hauk 19 dira denera. Negoziaketak martxoan.hasi ziren baina lehenengo Suarezen inbestidura zela, gero munizipalak eta gero Aste Santua, atzeratu egin ziren joan zen asterarte.
Z.A.–Zuek zer paper jokatu duzue negoziaketa horietan?
–Guk ez dugu ezer egin ahal izan. Bost sindikatu daude negoziaketetan parte hartzen dutenak: CNAG, UFADE, CNJA, FTT (UGTren adarra) eta COAG. Denen artean erabaki bat behintzat bazegoen, prezioei eustea zen eta-hau ez da gutxi. Ministerioaren aldetik, Ministroa; FORPPA eta beste ordezkari batzu zeuden. Gure eskakizunaren ahotsa jaso duena COAG izan da, hau ikusten baikenuen egokiena; gutaz hitzegiten dudanean, kasu honetan, kornisako guztiak gara.
Egin genuen proposamena gure aldetik garbia zen. Litro esnea zenbait kostatzen den Lurgintzak du estudio bat egina; iaz ia 22 pezeta kosta zitzaion baserritarrari, aurten noski garestiago irtengo da. Neurri honetan litroa 23 pezetatan eskatzen genuen. Beste gainerantzeko negoziaketako sindikatuak ere 2223 tartean zebiltzan.
Z.A Eta zer gertatu da negoziaketetan?
–Bueno, guk bagenekien eskatzen genuena ez genuela lortuko, dena dela tarteko laguntza batzu lortu izan bagenitu, gaitz erdi. Luzarora begira, ganaderitzarako politika sakon bat eskatzen dugu eta epe motzera begira berriz, esne zentraleek seriotasun pixkabat izan . dezatela esnea biltzerakoan; dena dela guk minimo bat jarria genuen, hau da urtean 20 pezetako media bat ateratzea. ,
Ministeritzaren eskaintzak eta gure erantzunak denbora luzez igaro ziren; azkenik hau onartu zen: 19 pezetatan litroa, prezio hau uztailetik Abendurarte izango da. Honek guretzat gauza inportante bat suposatzen du. Hau da, dekretoa hautsi dela eta gutxienez urte bukaeran berriro negoziatuko dela. Hobeago zen zerbaitekin etorri esku hutsekin baino.
Z.A.–Zehatzago zer suposatzen du zuentzat prezio berri honek?
–Begira, iaz, media 17,04 pezeta irten zitzaigun, aurten 18,50 pezeta izango da igoera hau kontuan izanik; igoerak 8,57 %a suposatzen du. Baina bi kontsiderazio, produkto agrarioak aurten 12 %a. iaz bizi kostua 16,50 %a igo zen, beraz kontuak atera, galdera asko egin daiteke. Nora eraman nahi gaituzten da galdera. Baserritar batek urtean zehar gutxi gora behera 3.000 ordu sartzen dituela kontuan izan, langile normal bat 2.000 ordu inguruan ibiltzen da. Guk esnea jornal egoki bezala hartuko bagenu, iaz-182 pezeta suposatuko luke orduko, aurten berriz orduko gutxiago irabaziko dugu. Zer nolako etorkizuna, ez? Hau kontuan hartzen badugu langile soil batek orduko gutxienez 640 irabazten dituela.
Z.A.–Egoera latz honen aurrean, ez zarete planteiatu burrukaldiren bat egitea?
–Zuek erraz esaten duzue. Azkeneko greban jendeak oso erreta bukatu zuen, bestetik Santanderrekin adibidez ez dugu konfiantza handigirik, Galizia ere erdipurdika ibili ohi izan da, itxaropen pixkabat ematen diguna Asturias da. Dena dela greba bat egiterako oso ongi pentsatu behar da, gauza serioa baita. Egia da beste irtenbide batzu planteiatu ditzakegula eta aurrera begira bilatu beharko ditugula, baina momentu honetan ez zen kondiziorik ikusten. Greba behintzat oso arriskugarria da, gainera esnea nahiz ez atera behiak jeitzi behar dira, pentsua eta belarra eman, lana berdin egin behar eta honek asko erretzen du.
Z.A.–Gertakizun hauen berri sindikatuko afiliatuek jakingo dute noski?
–Noski baietz, gauza hauk oso garrantrizkoak dira eta daukagun estrukturak gainera lana asko errazten du. Bai, baserritarrak hau badakite.
L. AUZMENDI
11-12

GaiezEkonomiaLehen sektoAbeltzantza
GaiezEkonomiaSindikalginSindikatuaEHNE
PertsonaiazLEKUONA3
EgileezAUZMENDI1Ekonomia

Azkenak
2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Iruñean Laba elkartearen eta Windsor tabernaren lokalak bateratuko dituzte

Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.


2025-01-31 | Uriola.eus
Sukalde eta garbiketako grebaren lehen egunak %70etik gorako jarraipena izan zuen atzo, sindikatuen arabera

Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


2025-01-30 | Leire Ibar
Osasun publikoaren alde otsailaren 1ean Bilbon, Gasteizen eta Donostian kaleak betetzera deitu dute

Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]


2025-01-30 | Julene Flamarique
“Irabazi egin dugu”: Burlatako etxegabetzea gelditu du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]


Isunak kendu dizkiete ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortutako donostiarrei

Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.


2025-01-30 | Leire Ibar
EITBko Euskara Batzordeak salatu du euskararen eskakizuna baztertu dela zuzendaritza postuetan

EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]


Adifek dio AHTko obretan salatutako lan-esklabotza egoerak “gezurra” direla

AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".


2025-01-30 | Aiaraldea
Amurrioko Udalak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza 2025eko udal aurrekontuetan sartzeari

Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.


2025-01-30 | Ahotsa.info
KarKarCar, mugikortasun kooperatiboko proposamen berria Iruñerrian

Kar Kar Car auto elektrikoen erabiltzaileen kooperatiba ibilgailuen flota handitzen eta bere zerbitzua Iruñerriara zabaltzen ari da.


Eguneraketa berriak daude