Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

osteguna 2025eko otsailaren 20an

Eva Forest Gurekin

2021eko uztailaren 28an

Eva Forest preso ohiari elkarrizketa
Eva Forest Gurekin
Berriro Borroka Ixilera
"Laguna, bizi izan ez duen inork ezin lezake jakin zer den hura". Inoiz ezingo dut adierazi han bizi eta sentitu izan dudana eta, hala ere, bizi guztirako markatu nau".
Yeserias-eko espetxean idatzitako "Testimonios de lucha y resistencia" liburuaren zati bat da. Eva Forestek eta bere espetxekideak eginiko liburua. Jasan zituzten oinaze, bortxakeri, sufrimendu, min eta irain... zenbait irain, bildu dituzte bertan. Gure artean egona da egile hoietariko bat.
Euskal Herriak nahiko ezagutzen duena, eta maite ere, bere solidaritate guztia eman bait dio.
Eva Forest, hainbeste aipatutako gure Eva, nahiko nazkatuta dago ia nahi gabe diogun mito figurarekin. Beldurra ematen dio horrek jarraitzeak.
"Herriak mitifikatu egin du politik presoa. Heroe bihurtu du. Bidezkoa da. Izengabeko borrokalaria da, erortzen da, etsaiak herritik urruntzen du eta terrorista, basati, gaizto bihurtzen du. Etsaiak mito negatiboa sortu du. Bidezkoa da herriak erantzuna ematea: borrokalari kidea etsaiak bahiturik gertatzen bada, herria berari erreskatatzen saiatzen da. Bere borroka bidezkoa eta ez da dudarik irabaziko dutenik. Presoa erreskatatzen duen momentuan, berriro borrokara moldatuta jarraitzen du. Herrian kontzientzia hori baldinbadago, bere borrokalari bat erortzen den momentuan prozeso derdina gertatzen da. Orain, garbi gelditu behar dena zera da: preso gertatu denak adina merezi lezakeela erori ez denak".
Baino, preso gertatzen dena, nahitaez oso ezaguna egiten da, bai herriarentzat eta baita etsaiarentzat ere.
"Noski, ezaguna denez gero, bere borroka beste molde batzutara mugatuko du. Beharrezkoa dena zera da, egoera guztiak iraultzaren aldekoak bihurtzea. Inor ez da heroe. Heroeak herriak dira. Herriok indibiduoz osaturik daude, baina azken garaipena herriak berak lortzen du. Liderren problema diferentea da. Liderrak herriak eginak dira, eta ez etsaiak".
Erori zinenean zenbaiterainoko itxaropena sentitzen zenuen kalera irteteko.
"Egia esan, lehen momentuan hil eginga nindutela pentsatzen nuea. Baino segurtasun osoa neukan hau ez bazen gertatzen juiziorik gabe aterako nintzela. Normalki, herriak aterako ninduela pentsatzen nuen, nahiez eta sekula ez sinetsi hain borroka direktoa eramango zuenik, baizik beste borroka molde batzu erabiliz zenbait bide aukeratuko zuela. Sekula ez nuen pentsatu borroka hau hain garbia eta garrantzitsua izango zenik".
Gobernua Eta Amnistia
Herriak amnistia eskatzen du. Baino presoak kaleratzea lortu du bakarrik.
"Gobernu honek ezin du amnistiarik eman. Presoak kalera besterik ez dezake egin. Amnistia herriari garbi partizipatzen utziko dion gobernuak bakarrik eman dezake. Aldaketa sakona izan hehar da. Gobernuak ez digu beldurrik izan barruan geunden presoei, ez eta atzerrian daudenei, eta nahiz eta askak hola pentsa, faszismoak ere ez du ikaratu. Benetan ikara eman diona herriaren indarra ezagutzea izan da. Herriak baturik lortu dezakenaren beldur da gobernua. Amnistia eman balu, gobernuak bere eriotz sententzia firmatuko zuen".
Gobernuak bere defentsarako harma guztiak erabiltzen ditu. Presoak ezagutzen dituzute gogorrenetarikoak"
Ia nekatuta nago komisarietan gertatzen diren gauzei buruz hitzegiten. Kanpoko jendeari askotan iruditzen zaio martir gisan jartzen garela, eta ez da hori. Askotan, torturari buruz mintzatzea eta Hirugarren Munduko gosea aipatzea berdina gertatzen da. Eta benetan nahi duguna, gure lan guztiarekin, herria gertatzen ari denaz jabetzea eta gai haietara hurbiltzea da. "Cartas a mis hijos" eta "Testinios de lucha y resistencia" hildo hortan eginiko lanak dira".
Oso liburu diferenteak dira, baina gai berdintsuak dituzte. Benetan ikusten dena pertsona marginatu nahien dabilen gizarte baten beldurra da.
"Espetxeetara marginaturik dagoen pertsona eramaten dute. Gizarteak maite ez dituenak, bai politik hildotik abiatzen direlako, edota sozial arloan rebeldeak direlako. Gaitzaren sustraia bilatu behar da: gizartea. Askoz aberasgarriagoa da espetxea harrua, kalea bezala, mundu guztiarekin egoteko posibilitatea baldin baduzu. Gauen zentzua aldatu egiten da. Terrorista delinkuente binomioa hautsi egiten da, zeren eta gure artean elkar ezagutzea lortzen dugu, eta etsairen gezurretaz konturatzen gara. Biktimak denok gara: benetan lapurrak eta hiltzaileak direnak ez dira sekula barruan egaten, bakarrik gizartearekiko rebelde haundienak direnak. "Común deritzen presoarekiko errepresia askoz haudiagoa da, zeren eta defentsa guttiago du".
Preso Politikoen Estatua
Duela urte batzu "estatuto del preso politico"ren alde asko borrokatu zen. Azken denhora honetan inork ez du reibindikatzen.
"Neretzat ez da berria preso politikoen estatutua baztertzea. Sekula ez naiz egon horren alde, eta espetxeen barruan egoteak egiaztatu egin dit iritzi hura. Lehen ere egona nintzen 1962eko Asturias-eko greba zela eta, Madrilego Puerta del Sol-en emakumeek manifestazio hat egin genuen, eta 100 deteniturik gertatu ginen, multa haundiek erantsi zizkigutelarik; 20 egun pasa nituen espetxean nere alaba txikia nerekin nuela; horregatik "maternal" sekziaan jarri ninduten eta preso sozialekin bizitzeko aukera izan nuen".
Kontuan hartu behar dugu Gobernuak preso politiko guztiak "común"ak bezala azaldu nahi zituela.
"Oso logikaa izan da preso palitikoa erreibindikatzen zuen postura, estaduak "común" balitz bezala baztertu nahi zuenean, baina joko harruko duintasuna baizik ez da. Gizakiaren alde izan behar da borroka, politikoa nahiz soziala izan. Estatutoa neurri erreformista hat besterik ez.da".
Marjinazioa
Azken denbora honetan preso politiko eta sozialen borroka elkarturik ikusten da.
"Pertsona bat pixka bat kontestartaio agertzen den momentuan gizarteank bere jokutik at uzten du. Seinalatua, etiketatua izanen da, eta azkenik, ahal baldin badute, erotzat joa eta sikiatrikara eramana. Horregatik kontestatario guztiak elkartu egin behar dira. Garrantzi haundi bat du COPELek daraman borrokak. Lehen aldiz osatu da horrelako erakunde bat preso sozialen artean. Guk,gizarte ezegoki baten aurka borrakatzen garenok, beraiekin elkartuta borrokatu behar dugu".
Gure herriak borroka haundi bat eraman du preso politikoen alde, baina oraindik ez du hain garbi ikusten preso sozialen solidaritate beharra. Gizarteak eman dizkion eskema batzuen barruan aztertzen du hauen egoera..
"Euskal Herriak aurrera eraman duen borroka industrializatutaka munduko inongo herrik ez du egin. Harregatik du garrantzi haundia. Herri industrializatu batek elkarturik lortu dituen gauzak... Borraka hori, horrelako borroka ezin daiteke gal. Euskadiko Amnistiaren Aldeko Gestorak ez dira desegin behar, nahiz eta beste eginkizun batzu beren, gain hartu. Bere barnean kontzientzia lortu duten pertsonak beste eginkizun hauetan lan egiteko prest egongo bait dira. Modu honetan, herriaren kontzientzia zabaldu egingo da".
Faszismoaren Beldurra
Topiko bat irudituko zaizu, baina eskubitarrak preso politikoei eginiko mehatxuak beteko diren beldurrik ez ala duzu? .
"Ni oso beldurtia naiz. Baina benetan beldurra ematen didana ezkertiar taldeetan faszista ideolojia sartzea da, -- errepresioa, korrupzioa, ordenazaintzaileak..-- Progresista bezala bere burua duten famili askotan sekulako autoritarismoa nabaritzen da, errepresibo metodoak erabiltzen dituzte Torturaren problema ez dago aislatua. Indar Errepresiboenari buruz asko hitzegin da, zeren agoerak hala eskatzen zuen, baina ez da bakarra. Neska asko ezagutu ditut bere aitari askoz beldur handiagoa diotenak poliziari baino. "Espetxetik irteten naizenean, zer egingo didate?" -- zen beren kezka. Ez dugu ahaztu behar famili askok espetxean egon diren seme-alabak sikiatrikora eramaten dituztela. Gero, laneko giroa: autoritarismoa, errepresioa, "jefe de personal"ek berarekin oheratzea behartzea -- nik Madriden neska asko ezagutzen ditut hori egin beharrean ikusi direnak --, inguruko prostituzioa...
Eta ejerzitoan, ostikoka tratatzen dituzte. Gero gertatzen zaizkizu honelako kaso "raroak" Neska bati galdetu genion poliziak torturatu zuen ala ez:"Ez,ez dit ezer egin,hakarrik hiru ostikada eman, lurrera bota eta hiletik tira". Gero jakin genuen bere gurasoek sekulako palizak ematen zizkiotela egun batean bai eta baita bestean ere".
Internazionalismoa
Elkartzea dela gure bide bakarra nahiko garbi dago teorian, baina praktika mailan ez da hainbeste ikusten.
"Euskal Herriak daraman borroka ezin da aurrera eraman bakarrik, estadu espainol barnean dauden beste herriekin elkartuta baizik. Neri beti interesatu zait euskaldunen borroka, zeren konprenitzen nuen guk ez bagenuen ulertzen beste anaiak zeramaten borroka, ez genuela aurrerapenik egingo gure herrian ere. Oso gauza harrigarriak gertatu dira. 1968ko hlaiatzean egon zen mugimenduarekin, jende guztia gauza guztiei erantzuten hasi zen. Erantzuten zitzaion maixuari, familiari, gizarteari... baino, estaduari zegokionez, hori ez ikuitu!, esaten zizuten eskertiarrek.. Herri guztien askatasuna beste herrien borroka konprenitzeari lotuta dago. Benetako sustrai iraultzailea solidaritate eta internazionalismoarekin lotuta egon da. Gaur egun nahiko baztertua dago, haina hori ez bada aurrera eramaten, ez gara inora joango. Euskadik konprenitu du, eta horregatik presoekin solidaritatea aurrera eraman du, eta inork sekula egin ez dituen greba orokorrak eraman ditu aurrera".
Torturaren Internaz Ionalizazioa
Eva Forest asko ikasi eta aztertu duen emakumea da. Berarekin hitzegitea sekulako berrien -- betiko "berri"hoien -- berri izatea da.
Eta nazioarteko problemak benetan aztertu nahiean dabil.
"Tribunal Russell-en egin ziren lanak oso interesgarriak izan ziren. Vietnam-eko herriak jarri zituen platerean. Inbestigazio lan asko aurrera eramanak izan ziren. Bertan parte hartzen zuten Suecia, Cuba... eta ameriketarrak ere, hauek armamentu eta kimika mailan egiten ziren lanei buruz infarmazioa emanaz. Honela enteratu ginen hain ximel ematen zuen Santanderko laboratorio batek NAPALM hobeto ezartzeko produktoa egiten zuela. Inbestigazio kamiteak garrantzi haundia dute iraultza borrokan. Vietnam-en aldeko komiteetan, ameriketarrek osatu zutena ez zen izan garrantzi guttiena eduki zuena..."
1989tik 1972eraino lan egiten egona da inbestigazio komite hauetan
"Ameriketako yankiek vietnamizaioa aurrera eraman nahi zuten. Nortarako oriental jendeari erakutsi zizkioten beren tortura onenak. Honela, ameriketarrek telebistan Vietnameko gertakizun guztiak ikus zitzateken, vietnamiten arteko guda bat zela pentsatuz. Benetan tortura hauek aurrera eramaten zituztenak tahilandesak, e.a. ziren. Torturaren internazionalizazio hau benetan zabaltzen ari da. Espainol militar asko Ipar Ameriketan ikasiak dira, eta poliziak baita ere -- Conesak Panaman ikasia da. Ni, konkretuki, kubatar batek torturatu ninduen. Horregatik, sekulako garrantzia du Euskal Herriak aurrera eramaten ari den borrokari buruz azterketak egiteak, zeren herri industrializatu guztientzat balio bait lezake. Herriak garbi ikusi behar du nondik joan. Hortarako gauza asko aztertu behar dira: Mediku eta sikiatren papera ( Dinamarkan tribunal bat egin dute, medikuen poliziarekiko kolaborazioa azaldu nahiean. Esaten dutenez, ideia nere gutun batek emana da)..Mediku hauek jendea gizartetik baztertzeko metodoak erabiltzen dituzte. Lehen momentuan pertsona errebelatzen da eta oihu egiten du; orduan espetxeratzen dute; baina oihu hori ez bada ixiltzen, orduan eroa bezala uzten dute. Maixuaren errepresibo eta autoritario papera ere aztertu behar da. Beste aldetik,orain DGSen sartu behar diren arkitekto, injeniero... eta tekniko guztien papera..."
Gaurkoz ezin dugu jarraitu. Eva nonbaitera joan beharrean dago. Gure aldetik hilabeteak pasako genituzke geldiru gabe, berari entzunez, galderak eginez, keinuak eta ahotsa arrapatu nahiean
"Euskadik inbestigazio komiteak sortu behar ditu. Ni prest nago errepresioaren azterketan jarraitzeko, zeren material asko dut. Herriak garaipen bat lortu du, ez da izan osoa, baina garaipena bai, gu kaleratzearekin. Ziur nago herriak ez duela erraz ahaztuko. Eta garaipenak indarra ematen du..."
P.I. eta E.G.
19-20

GaiezPolitikaEuskal HerrPresoakAtxiloketakTortura
GaiezPolitikaEuskal HerrPresoakAmnistia
PertsonaiazFOREST1

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Zer gertatu da DBH 2n? “Ezohiko bi jaitsiera handi” nabarmendu ditu ebaluazio diagnostikoak zientzia eta gaztelanian

Mikel Garcia Idiakez

Leonard Peltier: “Azkenean libre naiz, gaurkoa egun ederra da”

Jenofa Berhokoirigoin

“Cascante Euskal Herria bada, zergatik ez dira jotak euskal kultura?”

Danele Sarriugarte Mochales

HezkuntzArtea taldeak manifestua aurkeztu du: “Moda pedagogikoak bata bestearen atzetik ezarri dituzte”

Mikel Garcia Idiakez

Zinegile baten “Israelen aurkako diskurtsoa” ari dira ikertzen Alemanian

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Azkenak

2025-02-20 | Manex Gurrutxaga

EH Bilduren barne kongresuaz: behin betiko integraziorako bidea

Hilabetearen hasieran egin zuen EH Bilduk III. Kongresua, Iruñean. “Ez ohiko ondorioak” ateratzeko balio duen “ohiko kongresua” omen da, edo horrela jaso dute behintzat Zutunik ponentzian, zuzendaritzak proposatu eta militantziak aho batez onartu... [+]

2025-02-20 | Sustatu

Euskorpora elkartea eta Euskorpus aurkeztu dituzte

Euskorpora elkartearen aurkezpen ekitaldi jendetsua izan da asteazkenean Donostian, eta Euskorpus izeneko egitasmoaren berri eman dute bertan. Euskorpus euskarazko hizkuntza baliabide digitalen banku bat izango da, eta 5 milioi pasa inbertituko ditu Eusko Jaurlaritzak bertan.

2025-02-20 | Jenofa Berhokoirigoin

Trumpen irain artean bilduko dira ostegun honetan AEBetako Ukrainako gerrarako ordezkaria eta Zelenski

"Diktadore" deitu eta Ukrainaren gerra hasi izana leporatu dio Volodimir Zelenski Ukrainako presidenteari Donald Trumpek. Azken egunetako giroa baretzeko asmoz eta Ukrainako Gerraren bukaeraz hitz egiteko elkartuko dira Trumpekin, ondoko astean, Emmanuel Macron... [+]

2025-02-20 | Irutxuloko Hitza

Eñaut eta Joseba Alvarezen aldeko elkartasun dinamika abiatu du Piztu Donostiak

Urtarrila amaieran ezarri zieten 5.000 euroko isuna ordaintzen laguntzeko txartelak jarri dituzte Herria, Marruma eta Platero tabernetan.

2025-02-20 | Urko Apaolaza Avila

Udaltzain eredu “hurbila” bultzatzeko, lan eskaintza bateratua egingo dute Zumaiak, Getariak eta Azpeitiak

"Konfiantza eta gertutasuna" oinarri izango duen Udaltzaingo eredua nahi dute Zumaia, Getaria eta Azpeitiko udalek. Horretarako, udalerri horiek ondo ezagutuko dituzten bost udaltzain kontratatuko dituzte elkarrekin eta hautagaiei B2 euskara maila ere eskatuko diete.

2025-02-20 | Gedar

Gasteiz eta Burgos artean AHTa eraikitzen hasteko lanak, aurrera

2.000 milioi euroko kostua izango dute AHT Madrilekin eta AVE trenarekin lotzeko aurreneko lanek. Asteburuan egin dute manifestazio bat Iruñean, AHTa eraikitzeko obretako esklabotza-baldintzak salatzeko.

2025-02-20 | Xuban Zubiria

Friedrich Merz kontserbadorea, Alemaniako hauteskundeak irabazteko faboritoa

Olaf Scholz lehen ministro sozialdemokratak berde eta liberalekin zuzendutako “semaforoaren” gobernu koalizioa hautsi zen urte amaieran. Igandean Alemaniako kantziler berria aukeratzeko hauteskunde orokorrak izango dira, eta, inkesten arabera, kontserbadoreen... [+]

2025-02-20 | Jenofa Berhokoirigoin

Leonard Peltier: “Azkenean libre naiz, gaurkoa egun ederra da”

49 urte preso pasa ondoren, libre utzi dute Leonard Peltier AEBetako ekintzaile autoktonoa. Otsailaren 18 honetan heldu da bere senide eta lagunen artera 80 urte dituen preso-ohia.

2025-02-20 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Zinegile baten “Israelen aurkako diskurtsoa” ari dira ikertzen Alemanian

Berlinale zine jaialdian gertatu da joan den asteburuan. Jun Li zuzendariak, Queerpanorama lan berria aurkeztu zuenean, printzipio ideologikoengatik Alemaniara ez joatea erabaki zuen Erfan Shekarriz aktore irandarraren testu bat irakurri zuen oholtza gainean: "Ibaitik... [+]

2025-02-19 | Zigor Olabarria Oleaga

Gasteizko EHUko campuseko irakasle bat salatu dute ikasleei jazarpena egitea leporatuta

2025-02-19 | Mikel Garcia Idiakez

Migratzaileak delinkuentziarekin lotu eta mugen kontrola areagotzearen alde egin du Pirinio Atlantikoetako prefetak

Espainiako Estatutik Frantziakora “legez kanpoko” gero eta migratzaile gehiago igarotzen direla argudiatuta, mugetako kontrolak indartzea begi onez ikusi du Pirinio Atlantikoetako prefetak. Migratzaileek delitu txikietan “eragin hautemangarria” dutela... [+]

2025-02-19 | Nagore Irazustabarrena Uranga

Kanibalismoa bizirauteko

Poloniako Maszycka kobazuloan duela 18.000 urteko arrastoak topatu zituzten XIX. mendearen amaieran. Baina berriki giza hezurrak teknologia berriak erabiliz aztertu eta kanibalismo zantzu garbiak aurkitu dituzte.

Ez da ikerlan bat ondorio horretara iristen den lehen... [+]

2025-02-19 | Nagore Irazustabarrena Uranga

Aliatuen errekorrak

Porzheim (Alemania), 1945eko otsailaren 23a. Iluntzeko zortziak jotzear zirela, hegazkin aliatuak hiria bonbardatzen hasi ziren bonba su-eragileekin. Erasoak sarraski izugarria eragin zuen denbora gutxian. Baina Pforzheimen gertatutakoa itzalean geratu zen, egun batzuk lehenago,... [+]

2025-02-19 | Mikel Garcia Idiakez

Zer gertatu da DBH 2n? “Ezohiko bi jaitsiera handi” nabarmendu ditu ebaluazio diagnostikoak zientzia eta gaztelanian

Matematika, zientzia, euskara, gaztelania eta ingelesa konpetentzietan EAEko ikasleek duten maila neurtzen duen ebaluazio diagnostikoaren emaitza festan, 13-14 urteko ikasleek zientzia eta gaztelanian izan duten deskalabrua "zuhurtziaz" gogoetatzeko beharra adierazi... [+]

2025-02-19 | Arantza Lekuona | Laikotasuna Kolektiboa

Eta hemen gaude berriro, erlijioa eskolan

Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]

Eguneraketa berriak daude