"Umeen Deia"-ren Sortzaillea Izketan Gurekin


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
"Umeen Deia"-ren Sortzaillea Izketan Gurekin
Murieta'ko Aita Felipe nor dan esan bearrik ez da leku askotan. Naparroa'n Batezere, bertsolari-jai guzietan an aurkituko dezue kaputxino onen par-irrizko arpegia, beti atsegin, beti pijo. "Umeen Deia'n beste aldetik, bere izen otrdea APALA duala, Euskalerriko alde guzietan irakurria degu.
Atea iriki digu ta or degu begien aurrean bere gelan, maiko paper naste baten erdian, ta aien alboun idaz teko makina bat agiri dala. Aren gela liburuz betea ikusten degu, ta euskal-liburuz ala ere ,apala guziak beteak dituala. Euskera alde Saiatu da benetan, eta ori bide dala, Euskaltzaindia'n bere lagan urgazleetakoa egin du.
Beste berriketa uts batzuen ondoren, gure arira jo degu:
–Zer dala-ta asi zinan UMEEN DEIA argitaratzen?
–Bide apal eta ixilletik jo nuan Umeen deia sortzerakoan; onela, nere ustez joka bear zan erriaren biotza ikutzeko. Aundien arreta iristeko, aurrak lenbizi gureganatzea zan biderik egokiena.
–Ta nola ikusten dezu Euskeraren egoera?
–Nik Euskalerrian iru zati banatzen ditut: a) Gure aurrekin buru-belarri ari diranak. Ez dute auek lan arina: Iraupena ta biotz aundia bear. da-ontarako. b) Ezer egiten ez duten euskaltzale negarti alperrak, eta c) Beren ezaguera ere galdu duten euskaldun goienak. Banaketa au gogortxoa irudituko zaie zenbaiti baina benetan aztertzen ba-dute, onela gaudela ikusiko du edozeinek.
–Ta euskal-liburu ta aldizkarriez, zer esaten diguzu?
–Euskeraz agertzen dan guzia, nerekiko, inoiz baino goiago da gure egunotan, baina oso gutxik irakurtzen ditu liburu ta orriak. Oietan darabilten euskera nolakoa dan esateko ez naiz ni gai, baina ortan aituak diotenez, oso eragin txikia dute gure errietan.
–Euskera batera ekartzeko egiten ari diran aleginei zer irizten diezu?
–Oso bearrekoak dira alegin oiek, nere iritziz; baina ala ere, gure aurrenengo alegina, erri bakoitzean bertako euskera indartzen jarri bear dugu.
–Ze eragozpen ikusten dituzu gure euskera indartzeko bide auetan?
–Ni ez naiz inor ortaz itzegiteko. Ezpainago euskeraz ondo jantzia.
–Euskeraren etorkizuna beltz ikuste al-dezu?
–Beltz ikusiko ba-nu, ez nuke ortan lanik artuko. Ni itxaro pentsaa naiz. Baina nere aldetik ikusten dadana, au da: etxe-aurrea edertzen aritzea baino asgazaz bearragoa da zimenduak sendotzea; etxea error-zarian baitaukagu.
–Ta zergatik jo dezu aurretara bakarrik, euskeraz idatzarazteko?
–Ez aurretara bakarrik. Batxiller mutil eta neskatxak ere idatzi dute bi aldiz Umeen Dei herezietan. Izan ere egia arek ziona: zargatik ama . lau urtetik berahouk bakarrik idatzi beur date zare aldizkarian? "Ez dugu euskaldun guziok maitatu, mintzatu ta esiribitu bear gure Euskeran?".
Azkon-itz auek entzun ondoren Aita Murieta'ri eskerrak ematea besterik eztegu falta. Ala egiten degu ta beraren lanari iraupen eta ondoren aundia opa diogu.
CALOS CLAVERLA
Aita Murieta, "Umeen Deia"ren zuzendaria
4

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaAldizkariak
GaiezHizkuntzaEuskaraNormalkuntzEgoera
PertsonaiazMURIETA1
EgileezCLAVERIA1Kultura

Azkenak
Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


Eguneraketa berriak daude