Lidia Falcón eta emakumeen arazoak


2021eko uztailaren 20an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Lidia Falcón feministari elkarrizketa.

Lidia Falcón eta emakumeen arazoak
Orain dela 2 urte ikusi nuen, Lidia Falcon lehenbizikoz erdal izparringietan; bertan jakin nuen espetxeratua izan zela ere. Urte bat da espetxetik atera zutela, bainan ez da oraindik libro, probisionala da bere libertatea.
Maiatzaren 14ean, joan zen ostiralean, Donostiara etorri zen emakume hau hitzaldi bat ematera. Azkenengo mementuan hitzaldia ematea debekatu egin zioten.
Lidia Falcon emekume bitxi bat da, bere hitzak harrigarriak, ulergaitzak eta maiz gogorrak sentitzen diro, nahiz beti emakumeen askatasunari buruari.
Lidia Madrilen jaio zen; ama Madrikoa du, aita Perukoa. Lau urte zituenez gero Barzelonan bizi da; katalana badaki eta, dioenez, katalana da. Deretxo eta periodismo karrerak eginik ditu. Sei aldiz espetxeratu dute. Ezkonduta bizi da. Bi seme-alaben ama da. Emakume gazte da oraindik. Idaz lanean aritzen da eta liburu hauen egilea da: «Derechos civiles de la mujer», «Derechos laborales de la mujer», «Mujer y sociedad» eta «Cartas a una idiota española».
«Colectivo feminista», delako mugimenduan parte hartzen du.
Amaia Lasa.-- Noiz eta nun sortu zen «Colectivo feminista», delako mugimendua?
Lidia Falcon. -- «Barzelonako Kolektiboa», emakumeen elkarte unibersitariek egindako komisio feministatik sortu zen; izena, joan zen abenduan egin genituen batzar batzuetatik datorkigu; Madriden, beste talde batekin elkartu ginen; beren izena «Seminario Colectivo Feminista» zen; oso izen egokia zela guretzat pentsatu genuen; azkenik guk ere «Colectivo Feminista» izena hartu genuen.
A. L.-- Zein dira mugimendu honen helburu garrantzitsuenak?
L. F.-- Mementu konkretu honetan ideologia femenista bat sortzea; ideologia honen sortzeak, helburu batzuk ezartzea, programa bat egitea, taktika eta estrategia bat egitea darama. Emakumeen arazoa klase arazoa bezala ikusiko litzateke; ere kontutan izanik erlazio sexualak, emakume eta gizasemeen arteko erlazioak etaerlazio hauetatik sortzen diren kontradikzioak. Oraingo eta geroko helburuari begiratuz baita burruka taktiko bat ere.
A. L.-- Noiztik zara zu feminista?
L. F.-- Hamabi urtez geroztik, emakumeei buruz idatzi eta lan egiten dut, orduz geroztik, hitzaldiak cmaten ditut, artikuluak eta liburuak idazten, emakume desberdinekin biltzen.
Orain urte asko, gutti eta bakanak ziren feministak eta beti legislazio eta kodigo penalaren erreformismoari buruz tratatzen genuen. Geroago, 1968 urtean, lan masiboagoak egiten hasi ginen; honen ondoren beste talde batzuek elkartzen joan ziren; batzuetan emakume demokratikoen mugimenduen artean parte hartzen zen; bestetan talde autonomoak izaten ziren. Gero, 1972 urtean, emakume unibersitarioaren elkartean sartu ginen eta, gaur arte.
A. L.-- Bada «Mujeres Universitarias» deritzan beste mugimendu bat, baina zuek beste mugimendu bat sortu duzue. Zergatik?
L. F.-- «Mujeres Universitarias» mugimendukoa izateko unibersitarioa izan behar duzu; guk ez dugu emakume unibersitarioarekin bakarrik lan egin nahi.
A. L.-- Zergatik uste duzu zuk beharrezkoak direla, mugimendu feminista autonomoak?
L. F.-- Emakumeek interes berezi batzuk dituztelako eta, beren zapalkuntza berezia baita, erantzun berezi bat eman behar du. Talde zapalduek burruka dezakete bere askatasunaren alde; beraiek esan behar dute zein den bere askatasun bidea, beraiek behar dute sortu beren ideologia, taktika eta estrategia.
A. L.-- Orain dela hilabete, Bruselasen, mugimendu feministen topaketak izan dira. Zu han izan zara. Ze iritzi jaso duzu?
L. F.-- Oro har, esperientzia interesgarria izan da, bainan alde onik eta txarrik izan du.
Alde onak izan ziren, esate baterako, 23 Herritatik etorri eta 1.500 emakumeek parte hartu zutela; era guztitako taldeak zeude ia; hirugarren munduko emakumeen azalpena; izugarriak dira beren kondizioak.
Alde txar garrantzitsuenetako bat hau izan zen, ez zela mugimendu guztien elkarte bat eratzeko ezer egin. Baita mugimendu radikal askoren hutsunea ere, behar bada antolatzaileak erreformistak zirelako.
A. L.-- «Colectivo Feministak» nazio zapalkuntzari buruz ezer esan al du?
L. F.-- Ez! Gai hortaz ez du ezer esan oraindik, geure programa eratu gabe dugulako.
A. L.-- Zu, idazle bezala, ezaguna zara. Zer da zuretzat idaztea?
L. F.-- Gauza asko: ezagutzen ez dudan jendeaz harremanetan jartzea, nere experientziak azaltzea, pentsatzen eta idazten dudan arauera ni osatzea, hutsak zuzentzea, nere ideia eta ekintzari zabalkunde gehiago ematea, t.a.
A. L.-- Beraz, zure idazle asmoak ez dira didaktikoak bakarrik?
L. F.-- EZ! ni sortzaile ere sentitzen naiz.
A. L.-- «Cartas a una idiota española» delako liburuak, zabalkunde handia ezagutu du; zer diozu liburu honetaz?
L. F.-- Liburu hau kasualitatez sortu zen. «Sábado Gráfico» errebistarako lan egiten nuen; Ester Vilar-en liburuak azaldu zirenean, errebistak erantzun bat emateko eskatu zidan; honela sortu zen liburu hau eta kasu harrigarria, emakume bakoitza sentitu da bertan erretratatua. Beste alde, liburu honen irakurtzea, estilo erreza duelako, nere beste edozein liburu baino irakurriagoa izan da.
A. L.-- Emakumeek alderdi politikoetan parte hartu behar dutela, uste al duzu?
L. F.-- Nik ezetz uste dut; emakumeek bere zapalkuntza berezia dutenez geroz, talde feministetan egin behar dute beren burruka.
A. L.-- Beraz, zuk diozunez, emakumea bakarrik al da gauza bere programa politikoa proposatzeko?
L. F, -- Hau axioma bat da! Emakumeek berek bakarrik erabaki dezakete, zein izan behar duen bere burruka, zein bere burruka bidea eta zein beren helburuak.
Amaia Lasa
16-17

GaiezGizarteaSektore bazEmakumeaTaldeakColectivo F
PertsonaiazFALCON1
EgileezLASA1Gizartea

Azkenak
Gobernuarekin kritiko den ‘Haaretz’ egunkaria itotzeko neurriak hartu ditu Israelek, hura desagerraraztea helburu

Egunkariaren editoreak egindako adierazpen batzuen harira hartu du neurria Israelgo Gobernuak. "Netanyahuren erregimena krudela da eta apartheid-a ari da egiten", esan zuen Amos Shocken editoreak Londresen emandako hitzaldi batean, duela hilabete.


2024-11-25 | Jon Torner Zabala
EHUko errektoretzarako bozketaren atarian, Bengoetxeak eskatu du Ferreiraren hautagaitzaren “jardunbide irragularrak” ikertzeko

Asteartean, hilak 26, egingo dira EHUko errektoretzarako hauteskundeak. Kanpaina nahasia izaten ari da, eta, horren erakusgarri, Joxerramon Bengoetxearen taldeak eskatu izana "ustez Eva Ferreiraren hautagaitzako pertsonek edo ingurukoek egindako ekintzak eta kanpainako... [+]


2024-11-25 | Leire Ibar
Fronte Zabala nagusitu da Uruguain bost urteren ostean

95.000 botogatik gailendu da Fronte Zabala azaroaren 24an eginiko hauteskundeetan. Yamandu Orsi izango da Uruguaiko hurrengo presidentea, Álvaro Delgado eskuineko Alderdi Nazionaleko presidentegaiari aurre hartuta.


2024-11-25 | Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Zarauzko finalaurrekoa
Finalerako pase zuzena eskuratu du Martinek, finalaurrekoa irabaztearekin bat. Azken finalaurrekoa datorren igandean jokatuko da, Arrasaten, eta orduan osatuko da finala.

Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Azken asteetan albiste izan da Gasteizko Errota auzoa, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak egiten baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Eguneraketa berriak daude