Lasarteko Umeen Euskal Jaialdia


2021eko uztailaren 16an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Lasarteko Umeen Euskal Jaialdia
Azaroak hamaika. Lasarte zinema leporaino beterik dago jendez. Argiak itzaltzen dira, isiltasuna sortzen eta ilunpearen barrendik txalapartaren hots liluragarriek sorgintzen gaituzte. Foko bizi baten argiz bi mutiko baizik ez ditugu nabari ttan-kun ttan-kuttun ritmoan murgildurik.
Gero, aulkietatik entzun eta ikusi genuena aztikeria baten jarraipena izan zen: hogei eta hamalau neskato-mutil ttipi eszenarioan haruntz honuntza eten gabe, noiz taldeka, noiz bakarka, kanta eta dantza, argi eta itzal, foko, altaboz eta soinu, ekiñalditik ekiñaldirako husgunerik gabe guztia sinetsi ezin sinkronia batetan... Honela bi saio.
Ikusleen artean haur asko zen. Zenbait besotako ere bai. Amen magaletan ikusten nituen xalto eta tsalo, ritmoaren eraginez egon ezinik. Gibeletik hala zioen guraso batek: "Badu meriturik hauk honela zuzendu eta hezi dituenak. Mirari bat dirudi".
FA, MI, FA, SOL
Bixente Beltran ari da bere etxapeko garajean lauren bat umetxori solfeoa eta txistua irakasten. Arratseko zortzi eta erdiak dira eta hotz egiten du. Urte bete pasatua da Donostiako San Telmon Argia dantza taldearen ensaiotan ezagutu nuela.. Beti adoretsu, euskaldun eta musikari.
Bixentek badaki zertara etorri natzaion, eta biok goiko bizitokira goaz. Ezkonberri da. Etxea ere berria du. Baina oraindik gela asko ditu hutsik, geroaren esperantzaz beteak. Dirua ere behar eta...
Arratsaldeko zazpiak arte lan egiten diat bizi beharrak behartutako lanetan. Geratzen zaizkidan orduetan bakarrik gustokoetan.
Eta orduan debalde?
Debalde
Nola sortu duzue igandeko jaialdi eder hori?
Ingalaterrara egin genuen irtenaldi batetan era horretako haurren jaialdi bat ikusi nian. Bai gustatu ere.
Zergatik?
Bereziki, haur beraren nortasuna desarroilatzen zuelako; musika, dantza, sorkerazko artegintza...
Eta hasi?
Begenekien Lasarten bazela ikastolako zenbait ume, kanta eta dantzekin elizan jarduna.. Gau batez deitu genitian, eta norberari burura zitzaizkion kantagai eta dantzekin egin diagu jaialdia. Beraz, jaialdia umeengandik sortua izan duk. Guk egitaraua eta kinponketa besterik ez diagu egin.
Ikuskizun honetan izan den gauzarik berezien eta meritugarriena zera izan duk ene ustetan: esan duan konponketa eta koordinatze hori.
"Baga-biga"ren teknika izan diagu begien bistan. Lan honetan ez zigutek gutti lagundu Oiartzungo "Intxixu" taldekoek, eta, batez ere, zuzendari duten Eujenio Arozenak.
Eta hain danzta egokiak?
Ikastolako dantza-maisu ezaguna den Felix eta Felixtarrei zor zizkieagu.
Beste norbaiten kolaboraziorik?
Bai. Donostiako Mari Eujenia Eguzkizarena kitarra eta soinuarekin.Juan A. Urbeltz, Argiako zuzendaria ere gogora nahi niake "soinu zaharrak" delakoaren dantzaera berari zor diogunez.
Eta "txakolin" dantza?
Dantzaera interesgarria diagu hauxe: pausoz eta musikaz Lasarten bertan dantzatzen zena, aintzinatik datorkiguna, eta zuzenik Pello Zuaznabarrek guri irakatsia, zein eta Iztueta Zaldibitarrak honen eta "soinu zaharren" aipamena aspaldi egin zigun.
Besterik?
Kolaborazioaren hizpidea ekarri didak, eta benetan aitortu beharrean niagok jaialdi hau ez dela pertsona edo talde askorena baizik. Funtsean Ikatolarena. Gurasoak ere hor erabili genitian antzokia prestatzen larunbatez eta igandez. Esan zezakeagu denok hartu dugula parte, jaialdi hau elkartasunaren erakuskizuna izan dela. Oraingoan ume gehiago erabili ahal izan ez badugu, hauen gurasoak egon daitezela lasai. Denetara iritsi nahi geniake.
Ondo ziagok, Bixente. Umeak aipatu dituanez gero, umeen bila noakik.
HAURRAK BERRI-EMALE
Ez dut jaialdiaren artikulua egiten jarraitu beharrik. Oinarri heziketako bosgaren eta seigarren ikastaroko euskaldun haurrek batzarre bat egin dute ikastolan, jaialdiaren berri emanaz periodistagintza ikastearren. Interview kolektiboaren ondoren artikulu asko irten dira. Hona hemen bat:
"Lasarten hilak 11, eguerdiko hamaika terdietan, Ikastolako haurrek antolatutako jaialdi bat izan zen. Bertso, abesti zahar, dantzak eta gauza asko egin zituzten. Gure artean elkarrizketa bat egin dugu eta honela hasi eta bukatu da:
-Jende asko joan al zen?
-Gutti gora behera 600.
-Zein joan zen gehiago, haundia ala ttipia?
-Bietatik asko.
-Zenbat ensaiatu zenuten?
-Udan hasi eta azkenaldian aste osoa.
-Zenbat ordu?
-Batzutan 7etatik 10etara eta bestetan guttiago.
-Ensaioetan nazkatu al zineten?
-Bai, baina jaialdian ez; jaialdian oso pozik geunden.
-Zer ikasi duzue jaialdiaren ondoren?...
-Gauza asko: jendearen aurrean lotsarik gabe azaltzen, dantzan hobeki egiten eta abar...".

Eta abar eta abar... Arantxa Bengoetxteak, gure periodista ttipiak, izango ahal du bihar edo etzi Euskal Herriko jaiez zer hilketaz eta tristeziaz mintzatzeko. Saia gaitezen lanean.
IÑAKI USABIAGA
6

GaiezKulturaEkitaldiakBesteak
EgileezUSABIAGA2Kultura

Azkenak
Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Eguneraketa berriak daude