Urtain- Ala Kintana?


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Xabier Kintanari elkarrizketa

Urtain- Ala Kintana?
Apirilaren hirugarren eguna, gaueko hamabiak...
Hiru miloi euskotar telebisionaren aurrean. Weiland laugarrenez jausi da. Sei miloi euskotar begi, telebisinoan josita. Bat, bi, hiru... hamar. Gora Urtain! Europako boxeo txapela zurea da!
Ederra da Herri batek Urtain lako deportistak eukitea. Baina hori besterik, hau da, deportea besterik ez daukan Herria, Herri pobrea da.
Guk zorionez, bestelakoak be ba daukaguz. Behar bada, ez hain zaratatsuak, ez hain txalotuak. Behar bada, kritikatuak, irainduak. Hauetariko bat, Xabier Kintana.
–Nun eta noiz jaio zinan, Xabier?
–Bilbon, 1946-ko urrilaren 13-an.
–Beraz, 23 urte daukazuz.
–Bai.
Begiratzen deutsat. Nire sema izan zeitekean. Izango balitz, ze ohore niretzat!
Euskaldun berria zara, ezta?
–Bai. Hamaleu urterekin euskera ikasten hasi nintzen, irakasle barik. Lehenengo erabili nuen liburua, «Euskalzale Bazkuna» izan zan, baina liburu honekin, anti-euskera bat erabiltzen duen ezkero, denbora alferrik galdu nuen. Gero, Zamarriparena ta Xabier Peñarena. Azken hau oso mesedegarria izan zitzaidan...
–Barkatu, Kintana. Orain egun gutxi dirala, euskal Idazle batzuekin bazkaldu neban eta euretariko batek, Mitxelena ta gero, euskeran gehien dakiana zu zarala esan eban. Zelan lortu duzu jakituria hori?
–Aita Mokoroari asko zar diot aditzari buruz batez ere. Literatura zaharrak tiratzen nau: maisu hilak izan arren, beti kontuan hartzeko dira.
Kintana pentsati geratzen da.
–Jarraitu.
–Hirugarren urterako, bizkaiera menderatu nuen eta gero beste euskalkiekin hasi nintzen.
–Orain, labur, zure bizitza. mesedez.
Kintanak irripar zabal bat eskaintzen deust.
–Bilboko Aita Eskolapioen kolejioan batxilleratoa egin nuen eta gero Iruñera joan nintzen, periodismo ikasteko asmotan. Lehenengo urtean, eta nire amaren heriotzak behartuta, etxeratu nintzen eta orain Deustoko Unibersidadean Filosofia ikasten dut.
–Filisofia ikasi, baina euskera irakasten dozu...
–Bai. Soldadutzan hasi nintzen euskera irakasten, alfabetatze kanpaina bat antolaturik. Hamar lagunek segitu zituzten kursoak eta Rikardo Arregik eman zien agiri bana. Nik soldadutza igaz amaitu nuen baina alfabetatze kanpaina jarraitzen dute.
Xabier Kintana
–Eta orain zuk?...
–Bilboko kolejio baten euskera irakasten dut. 160 ikasle ditut, taldeka. Gero, arratsaldeetan, maistra ikasten dagozan 40 neskeri euskera irakasten diet eta Erandion 20 langileri.
–Noiz hasi zinan euskeraz idazten?
ZERUKO ARGIA-n, orain dala 5/6 urte ta poz handia hartu nuen nere lehenengo lana argitaratuta ikusi nuenean. Gero, «Anaitasuna» «Jakin» eta "Herria"-n idatzi dut.
–Liburuak?
–Lehenengo liburua orain 4 urte idatzi nuen. Nobela bat zen, «Noizbait nunbait» tituloarekin, baina argitaratzea zensurak galerazo zuen. Bigarren liburua beste nobela bat izan zen: «Beste izakia», igaz argitaratua. Beste hiru nobela idatzita dauzket.
–Noiz argitaratzeko?
–Datorren urtean bat LUR editorialean, «Bostogei urtetako» tituloarekin. Nobela honen gaia, azken ehun urte hauetako bizitza, baserria utzita kalera bizitera joan zen euskaldun familia batena.
–Eta itzuipenak?
–Kalka-ren «Itxura aldaketa», aurten LUR-ek argitaratuko duena.
Ikusten dozuen ezkero, Xabier Kintanak euskal literaturari eskaini deutsana asko izan da. Baina gehiago dago.
–Xabier, zuk ipuinetarako dohai berezi bat daukazu. Ni mahaikoa nintzala zure ipuin batek Bilboko Unibersidadeak antolatutako sariketa baten Lehenngeo Saria irabazi eban.
–Bai, eta Lehenengo Saria lortu zuen ipuina «Eta jentilen izpiritua datorke» izan zen, igaz LUR-ek argitaratua. Beste hamar bat ipuin ere idatzita deuzkat.
–Beste saririk?
–Nobelan, "Beste izakia"-k bigarren sari bat, eta beste bat hirugarren geratu zitzaidan.
–Olerkirik?
–Banaka batzuek baina aitortzen dut eneak ez direla onak eta horretarako yayoa ez naizela.
–Zer idazten zagoz orain?
–Leizarragaren Testamentu Beruriaren argitaldi bat prestatzen, datorren urtean haren 400 urteak direla, halako omenaldi bat egin guraz. Tartean, nobela bat bukatzen ari naiz.
–Agur, Kintana.
–Aguri!
Zorionak, Urtain, ZURE burruka irabazi dozulako.
Baina zuri, Xabier Kintana, zuri ez zorionik: zu nire bularren kontra besarketu nahi zaitut. Zuk ez dozu ZURE burruka irabazi: zu, Euskalerriaren burruka, GURE burruka, irabazten ari zara.
Haugaitik, zu ta zu langoen aurrean, txapela kendu ta Baionako «Herria»-n Gehexan Pontto-k dinoana nirea egiten dot: "Eta ni, heien aintzinean, Gernikako Arbola entzutean bezala, zutik eta buru-has nago, boneta eskuan".
XABIER GEREÑO
7

GaiezHizkuntzaEuskaraAlfabetatzeAlfabetatze
GaiezHizkuntzaEuskaraBesteak
PertsonaiazKINTANA1
EgileezGEREÑO1Hizkuntza

Azkenak
Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]


Etorkizuneko apustua

Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.

Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]


Gelditu dute emakume baten eta bere alaba adingabearen etxegabetzea Gasteizen

Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.


Eguneraketa berriak daude