argia.eus
INPRIMATU
Teknologia
Botere guztia
Diana Franco Eguren 2024ko irailaren 11

Badira zenbait pertsona aztertzekoak direnak, euren artean Elon Musk. Duten askatasunaren ideiak dena kontrolatzeko beharretik datorrela dirudi, botere guztia izatetik, botere guztia izanda negozioak sortzea errazagoa delako, eztabaidarik ez baitago; eredu hegemonikoak indartsu hazten dira. Gauzak ez dira ordea egun batetik bestera gertatzen, lan handia dago atzetik. Pixkanaka-pixkanaka sistemak sortzen dituzte, morfologia askotarikoak. Elon Musken kasuan, nire ustez, gizakion arteko harremanetan garrantzia duten teknologietan eragiteko ahalegina nabaria da: telekomunikazioak (Starlink), sare sozialak (X), ordainketak (PayPal), bestelako harreman interfazeak (Neuralink)...

Pasa den astean, Brasilen, X sare soziala (nik oraindik Twitter deitzen dudana) itxi egin zuten. Badirudi urteetako gatazka baten emaitza izan zela, sare horretan eskuin muturreko zenbait jarduerek Brasilgo gizartean izan zuten eragina medio: albiste faltsuak, diskurtsoa manipulatzen zuten talde antolatuen jokatzeko moduak, eta Brasilgo Kongresuaren aurkako erasoan sare horretako zenbait kontuk jokatu zuten papera, besteak beste. Brasilgo Auzitegi Goreneko epaile batek Elon Muski agindu zion X sareko zenbait kontu ixteko. Elon Muskek, agindua saihesteko, Xren Brasilgo ordezkari legala kendu zuen, epaileak ezin zezan inorengana zuzendu. Epaileak, baina, X sarea blokeatzeko agindua eman zien Brasilgo Internet operadore guztiei. StarLink azpiegituraren jabea izanda, Elon Muskek ezetz esan zuen, StarLink erabiltzaileek X izaten jarraituko zutela. Brasilen subiranotasuna kolokan jarri zen. Baina StarLinkek ordezkari legala du Brasilen eta epaileak esan zion bere kontu korronteak izoztuko zizkiola, agindua betetzen ez bazuen. Bere jarduera ekonomikoa herrian mantentzeko aukera galtzeko zorian, Elon Musken StarLink zerbitzuak ezin izan zuen X sarea irekita mantendu.

Plataforma handietako zenbait jabek Erdi Aroko jauntxoek bezala jokatzen dute, boterea kontzentratu eta eurena ez den beste botererik ez dute aitortzen. Dena ustezko askatasun baten bila, askotan hirugarren batzuk zapaltzeko askatasun bilakatua.