Mariana Mazzucato eta Rosie Collington egileek Gezur Handia liburua argitaratu berri dute. Efizientzia ekonomikoaren izenean bulego pribatuek gobernuen politikak diseinatzean sortzen dituzten eragin negatiboak aztertzen dira bertan. Liburuaren azpitituluak edukiaren haria marrazten du: “Aholkularitzaren industriak ola enpresak ahultzen dituen, gobernuak infantilizatzen dituen eta ekonomia galbideratzen duen”.

Mazzucatok 2013. urtean Estatu ekintzailea liburuarekin hartu zuen ospe akademikoa eta politikoa. Geroztik ekonomia, balioaren sorkuntza erreala eta gobernuen esku-hartzea analizatzeko eta irudikatzeko moduari buruzko eztabaida ofiziala astintzea lortu du. Gogoan izan behar dugu, sozialdemokraziak berak ere, 1990eko hamarkadaren ondoren ekonomiaren ikuspegi liberal ortodoxoa onartu egin zuela historiaren amaieraren garaian. Ortodoxiak botere publikoaren baliogabetzea eta eragile pribatuen goratzea ekarri zituen, azken horiek onura komunaren aldeko berezko interesa balute bezala eta beren azken helburua etekinak gehitzea ez balitz bezala.

Mazzucatoren lanak narratiba hori apurtu du, bere ikerketa zuhurrekin mito hegemoniko franko leherrarazita. Ekonomiaren esparruan askotariko ikuspegiak eta instituzionalak duten inportantziaz ohartaraztean logika liberalaren oinarriak kolokan ipintzen ditu. Lan horietan botere publikoaren ekonomi esku-hartzearen garrantzian ipintzen du arreta, eta ekonomia, berrikuntza eta efizientzia indartzeko aktore giltzarria dela aldarrikatzen du. Paradigma ekonomiko ofiziala narriatzeaz eta sektore publikoaren aldeko alternatiba eraikitzeaz harago, beharrezkoa zen aholkularitza boteretsuen gaineko azterlan kritikoa ekarri du argitara Collingtonekin batera, oraingo liburu berriarekin.

McKinsey, Boston Consulting Group, Deloitte, PwC, Ernst & Young, KPMG eta esparru ofizialetan prestigiodunak diren beste bulego erraldoi batzuen ibilbidea analizatzen dute egileek liburuan. Eta irmoki ondorioztatzen dute horien negozioak egiteko eredua eta sektore publikoan eragitekoa gezur handia dela, azpitituluak berak iradokitzen duen moduan.

Mundu mailako adibide eta kasu praktiko ugari erabilita, ikerketak sakonki analizatzen du kudeaketa publikoaren erdigunean sartzean aholkularitza enpresa horiek onurak baino gehiago kalteak ekarri dituztela herritarrentzat zein ekonomiarentzat. Baina salbuespena dago, korporazioen zuzendariak eta akziodunak, alegia, horiek eskuratutako diru-sarrerak izugarriak izan baitira.

Bi egileek aholkularitza enpresa erraldoiei egiten dieten kritikari agintari publikoei leporatutakoa ere gehitu behar zaio. Izan ere, ardura instituzionaletik aholkulari ahalguztidunei ateak parez pare zabaltzen zaizkie eta politika publikoetako ildo nagusiak ezartzeko ahalmena transferitzen zaie. Era horretan, aginte publikoak bere politiken erantzukizuna kanporatu egiten du eta beharrezkoa den jendartearen aurreko kontuen aurkezpena saihestu.

Gezur Handiak plazara dakar ekonomiaren mekanismo eta logikaren barnean hainbat faktore sozialek eta instituzionalek duten indarra. Gaur egungo ekonomiaren laino beltzak uxatzen hasteko ezinbestekoa den argi izpiak ekarriz, Mazzucatok eta Collingtonek politika publikoetan interes orokorra gailentzeko funtsezkoa den beste urrats teoriko bat ematen dute.