Etxeko lanak
Hauteskunde-kanpainen arteko tarte gero eta estuagoan, komeni da XXI. mendeko urte erabakigarrietan sartu garela gogoraraztea. Adibide bakarra jartzearren, ozeanoen tenperatura-errekorrak etengabe gainditzeak izututa dauzka zientzialariak, eta dagoeneko ez dakite egoeraren larritasuna nola azaldu. Nazio Batuen Erakundearen arabera, 2030erako gure CO2 isuriak erdira jaistea premiazkoa da, baina han-hemengo adierazle baikor bakoitzeko, hamaika ezkor pilatzen zaizkigu. Hori datuak daudenean, zeren, harrigarria badirudi ere, gure eremuko azken datu ofizialak 2021ekoak baitira. Informazioa ezkutatzeak arazoa desagerraraziko balu bezala.
Bost urte eta erdi besterik ez seinalatutako 2030. urtera iristeko, baina (ia) dena egiteke. Deskarbonizazio bektore nagusiak identifikatuta daude, baina ez dugu lortzen gurpil onak jarraitzea. Ilustratzearren, Erresuma Batuak 1990etik hona %52ko CO2 isuri murrizketa izan du. Guk, %10 ingurukoa. Alemanian sortzen den elektrizitatearen %60 dagoeneko iturri berriztagarrietatik dator. EAEn, %11 besterik ez. Ipar Europan gas galdaren ordezkatze masiboa egiten ari dira bero punpa sistemen eskutik. Gurean, ia arrastorik ez. Mugikortasun elektrikoan, Europan azken putz den estatu baten azkenetariko bagoian gaude. Eztabaida bizantziarretan erdi galduta, blokeatuta, sistema fosila betikotu nahi dutenen barre algarak bizkarrean entzunez. Hori pagotxa, diote.
Trantsiziorako “presarik ez dago” diskurtsoak ekarri du, besteak beste, oraindik berriztagarriak ordenatzeko gutxieneko plangintza bat indarrean ez izatea
Datorren legealdian gobernua hartuko (omen) dutenek mezu nahasgarria ibili dute ahotan. Antza, trantsizioa antsietaterik eta presarik gabe egin behar da, industria eta hango lanpostuak arriskuan ipini gabe. Ezer ulertu ez dutela agerian jarri dute. Zeren, industria lanpostuak arriskuan jartzeko modurik onena, preseski, trantsizioa mantso egitea baita. Edo norbaitek uste du gure industriak ekoitzitako produktuak Europan saltzeko moduan izango garela behin Europako herrialde nagusienak produktu baliokide baina deskarbonizatuak ekoizten dituztenean?
Egoera ongi ezaugarritu ezean, kolpe handiak datozelakoan nago. Izan klima nahasmenaren eskutik, izan ehun produktiboaren egokitze faltaren ondorio sozio-ekonomikoen eskutik, edo kanpo energia fosilen mendekotasun gaixotiagatik. Etxeko lanak biderkatzen ari zaizkigu, bai, eta “presarik ez dago” diskurtsoa desmuntatzea lehenetarikoa da. Horrek ekarri duelako, besteak beste, oraindik berriztagarriak ordenatzeko gutxieneko plangintza bat indarrean ez izatea. Beraz, badago non bultza, trantsizioa atzeratuko duten posizioetan katramilatu gabe.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]