Euskal autogintzaren industrian gertatzen ari den adibide esanguratsu batekin natorkizue. Duela urte erditik (2023-09-01), Mecaner Urdulizko (Uribe Kosta) autogintzako trokelgintza enpresako 148 langile euren lanpostuak galtzeko zorian daude. Enpresa bideragarria da eta produkzio eskariak ditu, baina Stellantis automobilgintzako multinazionalak lantegia ixtea erabaki zuen, produkzioa Txinara eramateko.
Stellantis. Multinazional erraldoi horrek hiru talde ditu bere barnean: FCA Italy (Fiat, Abarth, Alfa Romeo, Lancia, Maserati…) FCA US (Chrysler, Dodge, Jeep, Ram Trucks…) eta Groupe PSA (Peugeot, Citroën, DS Automobiles, Opel, Vauxhall Motors...). Bai, auto marka horiek guztiak korporazio multinazional bakar baten eskuetan daude. Euren datuen arabera, 281.595 langile zituen 2021eko abenduan eta urte berean 15.428.000.000 euroko irabaziak aitortu zituen. Diru gehiago irabazteko, Stellantis-ek Mecaner itxi nahi du, langile batzuk beste lantokietara bidali eta kaleratzeak kalte-ordainekin konpondu. Merkatuaren lege gordina!
Trantsizio ekosozialak eragileen arteko lehia dakar. Eta egun gertatzen ari den aldaketa multinazionalak eta elite ekonomikoak gidatzen ari dira
Alternatiba ekosoziala. Enpresa komiteak Urdulizko Udalari (EH Bildu) eskaria egin zion ikerketa bat egiten laguntzeko, enpresaren bideragarritasuna aztertzeko irizpide ekosozialekin. Helburu garbi horrekin, langileen etorkizuna eta eskualdeko enplegu duin eta iraunkortasun sozial eta ekologikoaren aldeko apustua egin da.
Produkzio eraldaketa baten aldeko plana gauzatzea ziur ez dela erraza izango, baina esperientzia eredugarria izan daiteke oso, etorriko diren beste gatazka industrialen aurrean. Alternatiba ekosozialak produkzio-prozesua eraldatzea dakar. Idatzitako planak lau produktu desberdinen aukerak ematen ditu. Horretarako makineria egokia, langileen prestakuntza eta kapitala (publiko zein pribatua) beharrezkoak dira… baina, batez ere, indar sozial nahikoa, plan alternatibo hori bultzatzeko.
Trantsizio ekosozialak eragileen arteko lehia dakar. Eta egun gertatzen ari den aldaketa multinazionalak eta elite ekonomikoak gidatzen ari dira, kapitalaren logikan eta gizartearen gehiengoaren aurka. Horregatik, mugimendu sindikal eta ekosozialen arteko aliantza indartsua eratu beharrean gaude, administrazio publikoei eta agintari politikoei eskatzeko planaren babesa egin dezaten. Batzuek esango digute hori “merkatu eta kapitalismoaren logikan jarraitzea” dela, baina etorkizun justuagoak irudikatu eta metamorfosi ekosozial justuagorako norabidea posible dela erakusteko urratsak ematea ezinbestekoa dugu. Mecaner ez itxi!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Harea-erloju baten bidez irudikatu ohi da denboraren joana. Ospatu berri dugu Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoak 49 urte bete dituela iragan den otsailaren 27an. Urte hauetan guztietan, harearen pisuak ez du oraino estali Saharako populuaren askatasun-nahia eta... [+]
Datorren udaberrian, Stop AHT Zundaketak ekimenak bi urte beteko ditu. 2023ko maiatzean, ADIFek Itza, Sakana eta Goierriko udalei jakinarazi zien zundaketa geoteknikoak eta beste jarduketa batzuk egingo zituela AHTaren Nafarroako korridorea Euskal Y-arekin lotzeko alternatibak... [+]
UEMAk Telegram bidez banatzen duen “Euskararen Hemeroteka” kanalean honoko titularrak irakurri ditut bata bestearen atzetik: “Gipuzkoak euskararen aldeko bide-urratzaile izateko ardura hartu du”, eta jarraian “Udaltzainen hizkuntza eskakizunen... [+]
Iazko udan ere Alacant aldera hurbildu ginen eguraldi hobea aurkitu nahian eta, urtero bezala, egun batez, Benidorm erraldoian sartu ginen hango giroan murgildu, zerbait hartu eta seme-alabekin izozki edo gofre bat dastatzeko asmoz.
Hiri bitxia da, denetarik aurki dezakezu... [+]
Ongi etorria eman digu Unai Mendizabalek A eredutik D eredura aldaketa egitea erabaki dugulako Judimendi auzo eskolan. Bidea malkartsua izango dela ere ohartarazi digu Armentia Ikastolako guraso eta Arabako Ikastoletako lehendakariak. Gure esker ona adierazi nahi diogu eman... [+]
Ez dira gutxi azken boladan euskara bere onenean ez dagoela eta bere transmisioa bermatuta ez dagoela ohartarazten ari diren ahotsak. Bestetik, inork ez du ukatzen hezkuntzak ezinbesteko betebeharra duenik euskara eta euskal kulturaren biziraupenerako. Erronka estrategikoa... [+]
Azken asteetan zenbait unibertsitatetako ate irekien jardunaldietara joateko aukera izan dut. Semea aztertzen ari da zer ikasiko duen datozen urteotan eta, erabakia hartu aurretik, komeni da aukera guztiak begiratzea. Unibertsitate bakoitzak badu bere misioa, bere izaera, bere... [+]
Bost urte igaro dira pandemiaren hasieratik. Pandemia horrek ekarri zuen denok zaintza eredua ezagutzea, inondik inora ere behar bezala ez zebilena. Egoitzetako kutsatzeen eta hildakoen datuak, batez ere pribatuetan, zifra hutsak baino askoz gehiago izan ziren.
2020ko... [+]
Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio... [+]
Tasa edo zerga turistikoaren eztabaida urtetan luzatzen ari da, erakunde publikoetan ordezkaritza duten indar politikoen artean zabala den arren ezarri beharraren gaineko adostasuna. Eztabaidetako bat da zerga hori zein erakundek kobratuko duen: zenbait udalek (tartean... [+]
Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]
Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!
Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]
Ez da berria, lehen ere ezagutu ditugu horrelako egoerak. Bere garaian hartutako erabakiaren emaitzak okertzen doazenean, zuzentzeko nahiko denbora balego bezala, eta ez da egia.
Hitz politak, itxaropentsuak, euskal gizartean pozik entzuten direnak, bai, baina badut beldurra,... [+]
Azpeitiko Udalak etxebizitza hutsei ezarritako kanona abian jarri berritan –eta Euskadi osora zabal daitekeela jakinda–, etxebizitza horien jabeen eta eskuineko alderdien kexak irakurtzen eta entzuten hasiko gara. Jabetzarako Eskubidearen inguruko mantra horiek... [+]
Lurrak guri zuhaitzak eman, eta guk lurrari egurra. Egungo bizimoldea bideraezina dela ikusita, Suitzako Alderdi Berdearen gazte adarrak galdeketara deitu ditu herritarrak, “garapen” ekonomikoa planetaren mugen gainetik jarri ala ez erabakitzeko. Izan ere, mundu... [+]
