Literaturaz gaixo gaudenok edozein aukera aprobetxatzen dugu gure bizioa kutsatzeko, eta horretan aritzen naiz ipuin irakurle klub maitagarri batean. Ipuin eredu klasikoenen egitura aztertzeko azkena irakurri genuen ipuin batean, amaierako kolpea jasotzeko beharrezkoa zen hitz batzuen oihartzuna, hitz batzuek beren horretan daramaten kargaren nolabaiteko memoria izatea. Yiddisha, lantegia, Auschwitz. Zalantza nuen gazteenei guri egiten digun oihartzuna egingo ote zien Auschwitz hitzak. Nolabaitekoa bai, egin zien.
Zergatik eusten dio Auschwitz hitzak oihartzun izugarri horri? “Agian, oraindik bizirik daudelako handik pasatakoak?” proposatu zuen batek. Ez dut uste. Gerra galdu bat, diskurtso oso ondo eraiki bat... ez da deus jakin behar Auschwitzi buruz, hitza beldurgarria izateko. Nor ez dugu ezagutu beharrik beldurgarria izateko? Orain, gerra handirik ez dugula, baina etengabe gerraren batek beldurtzen gaituela, Hirugarrena bilakatuko delakoan (bonba etxera botako digutelakoan), oihartzuntxo asko sortzen zaizkigu, agian, ez hain iraunkorrak. Bin Laden, kasu. Kadafi, kasu. Sadam Husein, kasu.
Eta oraintxe bertan, zer izenek beldurtzen zaitu, Putin izenak ala Zelenskik? Putinen aurpegiak izoztu egiten gaitu, berez, berari buruz ezer jakin gabe ere: nahikoa da KGB (zer da KGB?), espia... kasik nahikoa da errusiarra izatea. Obama izenak nor beldurtzen du? Zenbat hil zuen Obamak? Israel entzutea Auschwitz entzutetik zein distantziatara dago?
Haur batek zenbat jende hiltzeko, beldurtzeko, azpiratzeko denbora eduki du? Haurrek, beraz, ez gaituzte beldurtzen. Batzuek gupida handiagoa sortzen digute beste batzuek baino. Palestinakoak adina haur ukrainar ez lirateke jasangarriak gure pantailetan.
Zaudete. MENA. Zenbat beldurtzen dira MENA entzunda? Zer oihartzun du MENA hitzak? Zer esan nahi du berez? Bakarrik. Urrun. Eta ume. Nola lortzen da ume esan nahi duen hitz batek Obamak bezainbeste hil duen tipo batek baino beldur handiagoa sortzea? Kontuz, ea egun batean gu esnatzen garen labezomorro beldurgarri bilakatuta.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]