Esan gabekoak, gaizki esanak, berba gehiegikeriak
Zakur zaunkak
Iñaki Irazu
Susa, 2023
---------------------------------------------------
Lausoa du azala Iñaki Irazuren (Asteasu, 1954) azken argitalpenak, zuri-beltza. Halere, lurrean ikusgarri da bide baten arrastoa: noranzko markarik ezean ezin jakin geu izan garen honaino heldu eta atzera begira gaudenak edota, hari segika, norabait heltzeko seinale den aierua. Asteasuarraren ibilbideko bigarrena den poema-liburu hau, lehena bezala, oroimenaren joan-etorrirako gonbita da: hegei poemak osatzen dute Zakur zaunkak (Susa, 2023) izendaturikoa, memorian gordeak izateko aterpe galdegiten dutenentzat hogei gotorlekuk.
Gerra Zibila eta gerraostea dira bildumaren ardatzak: Martuteneko kartzela, ukuiluak, Donostiako Gobernu Zibila, Neguriko jauregiak, Salburua landa, hilerrietako lur saindu eta sastraka arteko bazterrak zein bestetzuk topa genitzake bertan proposatzen den ibilbidean. Oraina iraganarekin lotzen den lekuotan irudi indartsuak mamitzen ditu poetak: sardez zulatutako belar piloak, irentsitako pegatinak, atzapar bat lepoan pausatuta... Gorriaren beroa darie batzuei, metalaren hotza bestetzuei. Norberak bizi gabekoaren memoria sentsoriala pizteraino hel daitezken horiez gain, interesgarria da poetak hitzari aitortzen dion garrantzia ere: Afarian ginela poema dugu horren adierazle argi.
Azken horrek eragin zuzena du bildumaren osaera formalean. Izan ere, Irazu han-hemenkako istorioen bildumagile lanetan aritu dela esan genezake: bestetzuen esanak eta, are, bestetzuen esaerak ere islatu baititu liburuan; baita irakurleari ezagun izango zaizkionak ere, modu nabarmenean, Giltza gorri bat olerkian. Honekin, bada, ni poetikoaren aldean beste pertsona markak gailentzen dira poemotan, kutsu narratibodun nolabaiteko testigantzak jasotzen baitira orriotan. Oro har, bizitakoaren laztasunari, jasandako errepresioari eta sentitutako minari lotutako isiltasuna arrakalatzen dute bertako boz eta oihartzunek.
Joan-etorriko bidearen antza izateaz gain oroimenak soinuaren islapenaren antza ere badu eta akaso. Antza, behar besteko tartea ezinbesteko da oihartzuna sortu eta lehen noizbait izandako soinuak berriro guretzat entzungarri izan daitezen: “mendian barrena / bidez gabiltzala, / guri heltzeko / ahalik gabe / aditzen dugun / zakur zaharraren / zaunka urruna”. Hitzok balio dute tarte hori handitu ahala apurka-apurka iraganera gerturatzeko.
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024
---------------------------------------------
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024
----------------------------------------------
Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]
Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024
----------------------------------------------------
Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]
Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024
---------------------------------------------
Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]
Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020
-------------------------------------------------------
Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura,... [+]
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
(Itzulpena: Fernando Rey)
Txalaparta, 2024
------------------------------------------------
Barrengaizto izenburua aukeratu du Fernando Reyk Beatrice Salvioni-ren La malnata itzultzeko. Reyk dio idazlearen ahotsa izaten ahalegindu dela,... [+]
PELLOKERIAK
Ruben Ruiz
Ilustrazioak: Joseba Beramendi, Exprai.
Elkar, 2022
-----------------------------------------------
Ruben Ruizek kontakizun laburrez osaturiko obra berri bat eskaini digu. Ez dira mikroipuinak, kontakizunek, modu independentean irakur badaitezke... [+]
Memet
Noemie Marsily eta Isabella Cieli
A fin de centos, 2022
--------------------------------------------------
Kolore gorriko kanpineko kremailera ireki eta atetxotik begira gaude Lucyrekin batera. Portada honekin hartzen du irakurlea Memet komikiak. Hitz gutxiko... [+]
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Gazte-egarri da euskal kultur sistema. Horixe zioen Leire Vargasek Berria-n idatzitako zutabean. Odol freskoa nahi du industriak: askotarikoa eta dibertsoa. Azkenean, baina,... [+]
Norberak maite duena. Hitza gogoan, irakurketa biziz
Miren Billelabeitia
Pamiela, 2022
------------------------------------------------
Miren Billelabeitia institutuko irakaslea da, literaturzalea eta Literatura unibertsala irakasgaia ematen du duela zenbait urtetatik... [+]
Snarkaren ehizan
Lewis Carroll
Irudiak: Henry Holiday
Itzulpena eta edizioa: Manu LÓpez Gaseni
Pamiela, 2024
-------------------------------------------------------
Udaberrian argitaratu zen esku artean dugun obra hau. Alizia herrialde miresgarrian,... [+]
Argialdiak
Miriam Luki
Susa, 2023
-------------------------------------------------
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Elkar, 2023
--------------------------------------------
Iaz kaleratu zuen Miren Agur Meabek Itzulerak eleberria. Pertsonaia nagusiak gazteak direnez, gazte literatura dela esan genezake, baina literatura ona denean, gazte zein helduentzat da,... [+]
Soka-tira
Testua: Ilan Brenman
Ilustrazioak: Guilherme Karsten
Itzulpena: Ipar Alkain
Denonartean, 2024
-------------------------------------------------
Album honen bukaeran bada Benjamin Franklinen aipu bat: “Sekula ez da izan gerra onik, ezta bake txarrik... [+]