Polo anitzeko globalizazioa

Abuztuaren amaieran BRICS akronimoaren baitan batzen diren herrialdeak (Brasil, Errusia, India, Txina eta Hegoafrika) gailurra egin zuten Johanesburgon. Bertan hartutako erabakien artean 2024an elkartea beste sei herrialdetara zabaltzeko ekimena izan da entzutetsuena. Saudi Arabia, Argentina, Egipto, Arabiar Emirerri Batuak, Etiopia eta Iran 2024an batzen direnean, hamaika kideko taldeak munduko biztanlegoaren %46 eta Barne Produktu Gordinaren %37 ordezkatuko du.

Hedapen hori etorkizuneko hedapen gehigarrien hasiera izan daiteke eta blokearen beste fase bat irudikatzen du. Elkarteko herrialde indartsuenak diren Txinak eta Errusiak Mendebaldeko hegemonia politikoaren eta ekonomikoaren aurrean benetako alternatiba eraginkorra eraiki nahi dute, Hegoalde Globalaren lider gisa aurkeztuta. Munduko eredu orekatuagoa eta bidezkoagoa lortzeko ahalegin moduan aurkezten dute blokearen hedapena. Kontuan hartu behar da gaurko gobernantza globala 1945eko botere banaketaren eta harreman ekonomikoen isla dela eta egungo egoera oso bestelakoa dela.

Nazioarteko sistema multipolarra aldarrikatzearekin bat II. Mundu Gerraren irabazleen neurrira sortutako Nazioarteko Diru Funtsa, Munduko Bankua edo Nazio Batuen Erakundea (NBE) bezalako instituzioen erreforma da BRICSen agendan dagoen helburu nagusienetarikoa. Norabide horretan Shanghain egoitza duen eta lehen aipatutakoen alternatiba izan nahi duen Garapenerako Banku Berria –GBB– sortu zuten kideek. Banku horrek bide xumea izan du, izan ere, garapen proiektuetan 33 mila milioi dolar eskas finantzatu ditu orain arte. Eta etorkizunerako perspektibak ere ez dira oso onak, izan ere, Errusiaren aurkako zigorrek zaildu egingo dute GBBaren ibilbidea.

G7 taldearen kohesio mailatik oso urrun egongo da BRICSen foroa. Komunean duten lotura Mendebaldearen aurkako jarrera da, baina kohesio estrategikoa eraikitzea zaila izango dute

BRICSen agendako beste puntu garrantzitsua da estatuen arteko merkataritza harremanen desdolarizazioan sakontzea. Esan gabe doa estrategia horren balizko arrakasta dolarrarentzat eta AEBetako ekonomiarentzat benetako eztanda izango litzatekeela.

Mendebaldeak bultzatutako G7 –BPG handiena duten zazpi herrialdeek osatutakoa– bezalako foroaren ibilbide makurrak, G20 taldearen azken bileraren porrotak eta NBEren operatibitate ezak BRICS blokeari Hegoalde Globalaren lidergoa bereganatzeko bidea errazten diote.

Nolanahi ere, BRICS blokea ez da homogeneoa, interes ugari daude partaideen artean eta sarritan interes horiek kontrajarriak dira. Hedapen berriak egoera hori areagotu egingo du, zalantzarik gabe. G7 taldearen kohesio mailatik oso urrun egongo da hamaika estatu kideen foroa, esate baterako. Komunean duten lotura, batez ere, Mendebaldearen aurkako jarrera da. Baina kohesio estrategikoa eraikitzea zaila izango dute, kontuan hartuta bertan Txina eta India bezalako herrialde etsaituak badirela, edota oso AEB zaleak diren Saudi Arabia edo Emirerriek Errusia edo Txinarekin adostu beharko dutela.

BRICS blokearen aro berriak mundu multipolarraren hasiera irudika lezake, baina ikusteko dago bide horrek nahikoa indar izango ote duen egungo AEBen hegemonia eta instituzio multilateral ofizialak zalantzan jartzeko. Hedatuko den BRICSeko estatu gehienetan sistema autokratikoak izatea ez da aitzakia foro honek gaur egun sakoneko erreforma eskatzen duen Nazio Batuen eredua aldatzeko tresna baliagarri gisa irudikatzeko. Izan ere, munduko eredu politikoa eta ekonomikoa bidegabea izateaz harago, seguritate, pobrezia edota larrialdi klimatikoa bezalako premiazko arazoei aurre egiteko disfuntzionala da.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Zer esan nahi dute ‘begiratu’, ‘ulertu’ eta ‘pertsona’ hitzek?

Ez da akaso harrotasun seinale nire aurrean dauden pertsonak pertsona izango ez balira bezala begiratzea? Bai, noski baietz. Baina nola espero dugu bestela besteak ulertzea? Ulertu, behatu, begiratu. Besteak ulertu nahi izateak, ez du jarrera harro hau eskatzen? Ni pertsona... [+]


Genozidioaren egunkariak

Urtebete igaro da, diotenez. Ez dut sekula ulertu mendebaldarrok daukagun ohitura harroputz hau: nahiz eta gatazkak ia mende bateko iraunaldia izan, datak nahierara moldatzen ditugu, garrantzia nolanahi oparituz. Azkeneko sasoia ezberdina izan al da beren lurraldean preso... [+]


2024-10-12 | Aitor Kortabarria
Jakin-mina

Badira hogei urte irakasle naizela, eta Bigarren Hezkuntzatik gorako maila guztietan aritu naiz eskolak ematen; halaber, gaur da eguna argi ez dudana zein den irakaslearen betebeharra.

Hezkuntza arautuaren eskailera luzean, maila bakoitzak baditu berezko ezaugarriak. Hala... [+]


Urriaren 12aren beste aldea: erresistentziaren hausnarketak

Ez da kasualitatea Hispanitatearen eguna, Guardia Zibilarena eta Pilarreko amabirjinarena data berean izatea. Hirurek egitura zapaltzaileak irudikatzen dituzte (estatua, armada eta eliza). Bestalde, indigenen erresistentzia eta Espainiako Estatuak bere armada militar eta... [+]


2024ko otsailaren 8an esnatu ginenean dinosauroa besarkatzen ari zinen

Pertsona batzuek kapitalismoa "besarkatzen" dute, konturatu gabe arazoa sistema berean dagoela; planeta mugatu batean hazkundea etengabe bilatzean. Energia intentsiboak ekoizteko modu guztiak mundua irensten ari dira.


Herri txikiak bizirik!

Zenbat txango, irteera edota lagunarteko paseotan entzun izan dugu bide guztiek Erromara eramaten dutela? Nik sarri, eta inoiz, neuk sentitu dut esan behar izana. Egia esan, uste dut beti txarto ulertu izan dudala esaera hori. Izan ere, beti imajinatu izan dut bide zuzen bat,... [+]


Teknologia
Digitalizazio txatarra

Behin azaldu zidaten spam hitzak adierazten duela txerrien soberakinetatik herri anglosaxoietan egiten zen oso kalitate txarreko hesteki bat. Beharbada hitza ezaguna zaizu, posta elektronikoan karpetatxo bat duzulako nahi ez dituzun mezuak jasotzen dituena. Hitz hori izan zen... [+]


2024-10-09 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Euskal

Donostiako Zinemaldiak euskal zinemaren ospakizun ekitaldian euskal zinemak euskara gutxi duela esan zuen Edurne Azkaratek eszenatokiaren mikrotik, ozen. Esaldiak burrunba egiten du egiazkotasunagatik. Arkitekturaren eszenan antzerako lema errepika daiteke eta ziur naiz beste... [+]


Materialismo histerikoa
Lodifobia

Onintza Enbeitak bere urriaren 1eko zutabean lodifobia salatu zuen ginekologoari egindako bisita batean bizi izandakoaren harira. Denok gorputz berean sartzeko tema denok bizi dugula esan genezake, eta esaten da, eta egia da, denok entzun ditugu zerak, baina egia da baita ere... [+]


Sua-sua

Uwa, kamsá, tukuná, uitoto, tikuna, embera, nasa-yuwe, nukak, sikuani, siano, macuna, yuruti, kichwa, achagua, bora, ettenaka. Horiek dira Kolonbian hitz egiten diren hizkuntzetako batzuk. Tamalez, Kolonbian bizi nintzenean, Cundinamarcan, nik ez nuen gure... [+]


Desfokuratze informatiboa

Ikasturte hasieran hauteskundeak izan behar ziren EHUko agenda informatiboko gertaera nagusia. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean, gainera, hitzordu bikoitza dugu, gure zentroko batzarra ere urrian hautatuko baita. Aukera zabaldu da kudeaketa-eredu ezberdinak ezagutu... [+]


Pakito Arriaran eta ‘Korta’

Ez dakit elkar ezagutu zuten Lapurdin. Enrique Gómez Korta 1979ko ekainaren 25ean hil zuen Batallón Vasco Español-ek Baionan. Pakito Arriaranek 1978ko azaroan ihes egin zuen Iparraldera eta urtebete eman zuen bertan, atentatuak saihestu aldera Venezuelara... [+]


Gaztelera/espainola

Jokabide politikoan ideologiak duen garrantziaren jakitun, arreta berezia jarri behar genioke euskaldunok geure ideologiaren gaiari, kokaleku ideologiko zehatz baten markoan erabakitzen delako beti zer egin, zer ez, nola, norekin, noren kontra, eta abar. Jokoan duguna hain... [+]


2024-10-09 | Ximun Fuchs
Tximinoa, salbaia eta elbarritua

Tristezia ez, ondokoa. Eta etsipen handia. Aurten bi sorkuntza erditu ditugu ("Lurrez Estali" eta "Bidasoa Mintzatuko Balitz"), arrakasta handia bildu dugu eta, hala ere, sentimendu garratz batek tinkatzen dit zintzurra.

30 bat urte daramazkit antzerkian... [+]


Eguneraketa berriak daude