Gure kulturaren transmisioaren etena edo gure etenaren transmisioaren kultura. Hiru hitz lodi, nahi duzuen ordenean jartzeko. Kontuan izanda "kultura", "transmisioa" eta "etena" hitzen esanahi diferenteak eginen dituela bere esaldia irakurriko duen "gu"tako bakoitzak.

Zer da transmititu nahi dena? Zer da transmisioaren bermearen erakusle? Eta etenarena?

Ez dakit transmisioak bere baitan norabide bakarreko ibilbidea proposatzen duen, baina haren etenaren irakurketa norabide bakarrean egiten dela bai, hori badakit. Entzuna da azkenaldian gazteen artean euskaldunon (hau zen lehengo "gu" hori, bai) "tradiziozko" erreferente kulturalen gabeziarekiko kezka handia dagoela, egungo gazteek ez dakitela Mikel Laboa nor den. Musikaren munduan ez dabilen 50 urtetik gorako (eskuzabala izanda) zein señorok daki nor den Kai Nakai? (EAJkoek salbu, arrazoi ebidenteengatik). Nork daki nortzuk diren Orbel? Nork daki nor den MICE? Edo, nor diren nork dakien baino, zein kezka agertzen da horien inguruko ezjakintasunaren aurrean?

Anariri entzun nion elkarrizketa batean: transmisioaren etenik ez da, edo ez pintatzen ari garen/zareten/diren terminoetan. Transmisioaren etenik ez da transmisioaren etenak ez lukeelako izan behar Mikel Laboak zein aurpegi zuen ez jakiteak. Euskaraz sortzeko gogoa izateak eramanen ditu belaunaldi gazteak ezagutu behar dituzten erreferenteak ezagutzera. Ezin dugu egiten dugun dena zuri-beltzezko argazki baten biziraupena xede izanik egin, bestenaz Oteiza asko (gehiago) haserretuko da eta hori ere ez dugu nahi.

Musikariaren paperetik ateratzen saiatzen naiz askotan. Burbuilarik txikienetik pixka bat handiagoa denera pasatzen. Zein puntutaraino da inportantea gure burbuila barneko burbuila hau? Ez dut ulertzen aurreko egunean txiolandian (eta hemendik zeharka kafe baterako proposamena) Juan Luis Zabalaren "Dantza egitea derrigorrezkoa bada, ez da nire iraultza" esaldiari Oier Araolazak berarendako "Euskaraz egitea derrigorrezkoa bada, ez da nire iraultza" esatea gauza bera dela erantzutea. Baietz, kulturak baduela komunitatea indartzeko gaitasuna, ez bada funtzioa. Baina bueno, Indar Gorrik ere bai.

Aldarrikapenetatik iradokizunetara edo "gu"tik "ni"ra zergatik eta nola pasa. Literaturaren zeregin nagusia ote den herri bat eraikitzea. Aitzol, Aresti, Duhalde, De Felipe eta Tapiaren asmo kolektiboan nor sartzen den...

Galdera batzuk etxetik nekartzan, baina hamaika berri sartu zizkidaten motxilan musikari eta idazle bikote batek pasa den asteazken iluntzean Ziburuko Baltsan Elkartean. Denboraren orratzak plegatzen segitzen dugun honetan, ahal izatera, segi Gotzon Barandiaran eta Rafa Ruedarengana galdera gehiagoren eske.