Bizitza, batzuetan, ohitura txikien segida monotonoa da. Basoak, batzuetan, kaiolak dira, etsaientzako mugak, mehatxu egiten duen eta fruiturik ematen ez duen itsaso berde bat”. Horrela hasten da Concha Pasamar iruindarrak idatzitako liburu berezi eta hunkigarri hau.
Zaldi gainean alde batetik bestera ibili ziren emakumezko liburuzain berezi eta aparta batzuei buruzko liburu honek gehiago du dibulgaziotik literaturatik baino. Hala ere, idazketa landuak, mezuak, testuak eta ilustrazioek irakurketa atsegina sortarazten dutela ezin uka.
1929ko urrian hasten da kontakizuna, Ameriketako Estatu Batuetan ekonomiak eztanda egin zuen garaian. Krak ekonomiko hark herrialde osoari eragin zion: langabezia, gosea, malnutrizioa eta haurren heriotza tasa ikaragarria.
Ateraldi hartatik irteteko gobernuak hainbat neurri jarri zituen indarrean, New Deal edo Itun berria delakoaren bidez. Eta horren ondorioz gizonek herriak utzi eta obra publikoan aritzeari ekin zioten. Herrietan, baina, emakumeak geratu ziren eta beraiek bakarrik aurrera egin behar izan zuten.
Apalacheetan liburuak banatzen zituzten emakumeen historia kontatzen zaigu; “Landa-giroko mundu isolatu hartan, liburu-amazona berriak mesfidantzaz hartu beharrean, jendea laster hasi zen haiek noiz etorriko irrikaz egoten, zeruertzetan zaldun-silueta noiz ikusiko”.
Pasamarren liburu hau irakurketaren aldeko obra dugu, liburuzainen apologia egiten duen lana, baina, batez ere, emakumeek eginiko lanari errekonozimendu moduan ikusten dut nik. Zailtasun guztiei aurre egiten nola betetzen zuten beren lana; nola laguntzen zion batak besteari sare bat sortaraziz; nola, itxuraz xumea zen lan hark lortzen zuen bizipoza zabaltzea herrialde isolatu haietan.
Liburuaren amaieran emakume liburuzain haiek eginiko lanaren hainbat datu ageri dira. Mila emakume baino gehiago izan ziren, egunero 30 bat ordu zaldi gainean ibiltzen zirenak, milioi bat erabiltzailerengana iristeko. Milioi erdi liburu mugitu zituzten mendi artean, piztia artean, eguzkitan nahiz negu gorrian...
Eta hori guztia, garai zaharreko itxura duen liburu batean, artisauen estiloko obra guztiz gomendagarrian.
Argialdiak
Miriam Luki
Susa, 2023
-------------------------------------------------
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Elkar, 2023
--------------------------------------------
Iaz kaleratu zuen Miren Agur Meabek Itzulerak eleberria. Pertsonaia nagusiak gazteak direnez, gazte literatura dela esan genezake, baina literatura ona denean, gazte zein helduentzat da,... [+]
Soka-tira
Testua: Ilan Brenman
Ilustrazioak: Guilherme Karsten
Itzulpena: Ipar Alkain
Denonartean, 2024
-------------------------------------------------
Album honen bukaeran bada Benjamin Franklinen aipu bat: “Sekula ez da izan gerra onik, ezta bake txarrik... [+]
Putzua
Goiatz Labandibar
Erein, 2024
----------------------------------------------------------
Goiatz Labandibarren Putzua egun batean gertatzen den hazkunde nobela bat da: hilekoa jaisteak markatzen duena, hain zuzen ere. Edo bestela esanda, heroiaren bidaia bat,... [+]
Barkamena existituko ez balitz bezala
Mariana Travacio
Erein, 2024
---------------------------------------------------
Izenburuak autolaguntza liburu batena eman lezakeen arren Ereinek narratiba sailean argitaratu duen western itxurako testua da honako hau. Fernando... [+]
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Josefa Agirre Etxeberria frankismo garaian neskame aritu zen emakumeetako bat izan zen. Hamalau urterekin deserriratu ondoren, bizitza osoan zehar bizilekuz aldatzera... [+]
Antzerkiaren labirintoan I
Ander Lipus
EHAZE eta Susa
---------------------------------------------
Ander Lipus antzerkigileak EHAZE eta Susarekin argitaratu ditu bere autobiografia teatrala eta antzerkiari buruzko argitalpenak. Antzerkiaren labirintoan I. Bitakora... [+]
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa.
Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]
Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]
Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
Sorpresa ederra izan da Consonni argitaletxeak argitaratu berri duen liburua. Ez nuen ezagutzen Montserrat Roigen lana eta aurkikuntza harrigarria izan da, zinez. Batetik, Franco hil berritan argitaratu zelako estreinakoz eleberria (1976an) eta garai hartako Bartzelona... [+]
1991n argitaratu zuen Bernardo Atxagak Behi euskaldun baten memoriak. Liburuak ibilbide luzea eta arrakastatsua izan du euskaraz nahiz bestelako hizkuntzatan. Alemanian gehien saldutako liburuen artean egon zen, J. Eccleshare editore britainiarrak irakurri beharreko obratzat... [+]
Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki,... [+]
Lehengusinarekin eta haren senarrarekin landa aldera egindako irteera batean hasi zen dena. Horiek afaltzera joan eta ez ziren etxera itzuli. Haien bila atera eta horma batekin topo egin arte ibili zen protagonista. Hortik aurrera, hormak ez dio aurrera egiten uzten eta bi... [+]