Badatozkigu berriro zentral nuklearrak?
Duela 50 urte eztabaida beroa genuen geure artean argindarra sortzeko zentral nuklearrak behar genituela eta. Hala ere, euskal herritar gehienok garbi geneukan aurreikusita zeuden lau zentral nuklearrak ez zirela eraiki behar Hego Euskal Herrian. Proiektu erraldoi horiei aurre egiteko, euskal populua mobilizatu zen eta ETAk ere bat egin zuen xede horrekin. Aldiz, euskal eliteak nahi zituen zentral horiek eraiki, bestela “azak jatera eta kandelen argiekin bizitzera behartuak egongo baikinen”, itxuroso azaldu zigun bezala Xabier Arzalluzek. Geroztik jada bost hamarkada egitera goaz eta, zorionez, jelkide buruaren aurreikuspena oraindik ez da bete.
Nuklearraren aldeko urte sutsu haiek lausotzen joan ziren, batik bat AEBetan Three Mile Island-eko istripua gertatu ostean 1979an; are gehiago, nuklearraren aldeko indarra ahulduko zen Txernobylgo leherketa erradioaktiboen karietara 1986ean; eta azkenik, errematea, 2011ko Fukushimako hondamendiak emango zion argindarra sortzeko metodo arriskugarri honi.
Geroztik, zentral nuklearrak ixteko urratsak ematen hasi ziren hainbat herrialdetan, hala nola Alemanian, Suedian, Espainian edo AEBetan (Kalifornian), baina ez Frantziako Estatuan, non berriki Macron lehendakariak aurreikusi baitu zentral nuklear berriak eraikitzea, nahiz arazo larriak dituzten herrialde horretako zentral gehienek: instalakuntzen herdoilketa, erreaktoreak hozteko ibaietako uraren beroketa jasangaitza, zeinak eragin negatiboa baitu ibaiaren fauna eta floraren gainean.
Orain arte ekologista gehienak zentral horien aurka zeuden, baina Alemanian bertan zatituta daude, baita Suedian zein AEBetan ere
Gaur egun, energiaren krisialdian murgilduta gaude eta EBko herrialde orok, elektrizitate kontsumo maila euste aldera, zentral nuklearren gaia mahai gainera ekarri digute. Halaber, trantsizio energetikorako energia nuklearra garbia dela aitortu du Europako Batzordeak, Frantziako Estatuari amore emanez; are gehiago, kontsumo premiak okertu egin dira Errusiak daraman gas politikaren ondorioz, elektrizitatea ekoizteko kostuak larriki hazi baitira.
Egoera honetan, zentral nuklearrekiko jarrera politikoak mugitzen ari dira, batik bat ekologisten artean. Izan ere, orain arte ekologista gehienak zentral horien aurka zeuden, baina Alemanian bertan zatituta daude, baita Suedian zein AEBetan ere.
Hala ere, hondakin erreaktiboen auzia konpontzeke dago eta irtenbide egokia aurkitzea ez da erraza izango. Adibidez, AEBetan zentralen inguruan pilatzen dituzte eta Europan ere irtenbideak aurkitu nahian dabiltza agintariak. Suitzan, Alemaniako muga ondoan, hondakin horien gordelekua eraikitzen ari dira 800 metroko lur azpiko buztinezko zulo batean, non hondakin erreaktiboak altzairuzko upeletan ipiniko diren. Finlandia ere lurpean sartzeko egitasmoak gauzatzen ari da. Horrela gordeta, 100.000 urtetan kontrolpean egongo omen dira hondakinak, izpi erreaktiboak isolaturik utzita lurpean.
Azkenik, eta hau ere ez da txantxetako arazoa, gaur egun zentral nuklearrak eraikitzen dituzten herrialdeen artean, batik bat, Errusia eta Txina daude. Adibidez, Errusia munduan zehar 30 zentral eraikitzen ari da eta egitasmoaren finantzaketa Errusiak berak ematen du, baita zentrala uranioz hornitu ere; halaber, mantentze lanak errusiarren esku geratzen dira, eta inbertitutako diru kopurua elektrizitatearen fakturen bidez itzuliko zaie zentralaren egile errusiarrei.
Haatik, zentral nuklearraren aldeko mugimendu elitista martxan jartzen ari da eta uholde hori gelditze aldera, jendarteak erantzun beharko du, bestela auzoan ipiniko dizkigute.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.
Segur aski, gutariko gehienek jada erosiak dituzte, han eta hemen, Eguberrikari banatzeko opariak. Olentzeroren bisita gautar hori hitzordu handia baita, bereziki haurrentzat. Denak prestatzen dira urteko garai emankor horretarako: Bilbo sutan agertzen da, Gasteiz, Iruña... [+]
Zerk harritu zintuen gehien kartzelatik atera zinenean? Galdetu didate maiz azken urte eta erdian.
Bilboko kaleak turista eta bi hankadun txakurrez lepo daudela ikusteak, adibidez? Edo egoera politikoaren aldaketak? Lehenengoak akitu eta amorratu nau, badago zer borrokatzen... [+]
Benetan nahasia da euskara ikasteko dirulaguntzen kontu hori. Euskara ikasi nahi duen herritarrak leihatila bat baino gehiagotara jo beharko du egin nahi duen ikastaroa zenbat kostatuko zaion eta dirulaguntzak nondik, nola eta noiz lortuko dituen jakiteko. Oraindik ere dirua... [+]
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]