“Botiflers”

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Udak bide eman dio udazkenari eta, beste urte batez, Katalunian ikasturte politikoa berriro hasi da Irailaren 11ko ospakizunekin. Printzerriko Diada Nazionalak, paradoxikoki, porrot bat ospatzen du: Bartzelonaren gaineko hamalau hilabeteko setioaren ondoren, 1714an tropa borboitarrek hiria okupatu zutenekoa.

Gerra hartan bertan, Ondorengotza Gerra bezala ezaguna, zabaldu zen Herrialde Katalanetan “botiflers” terminoa. Horrela deitzen zitzaien Gaztelako Felipe V.aren aldekoei, eta, gaur egun ere, izen hori mespretxuz erabiltzen da “beren herrialdearen etsaiekin kolaboratzen” duten kataluniarrez hitz egiteko.

Aurten, hitz hori izan da, zalantzarik gabe, aldarrikapen egunean gehien errepikatu dena. Horrek erakusten du independentismoa zer puntutan dagoen gaur egun, 2017ko urriaren 1eko autodeterminazio-erreferenduma egin eta soilik bost urtera.

Generalitateko Gobernuko bi alderdien (ERC eta JxCat) arteko etengabeko liskarrak eta haien, CUPen eta Procès delakoaren motor bihurtu ziren hiru erakundeen (ANC, Omnium eta Independentziaren aldeko Udalerrien Elkarteak) artean ibilbide-orri bateraturik ez izateak, tonaka frustrazio eragin dute, mende honetan Europan izan den askapen nazionaleko mugimendu politikorik handienean.

Gaur egun ere “botiflers” terminoa mespretxuz erabiltzen da “beren herrialdearen etsaiekin kolaboratzen” duten kataluniarrez hitz egiteko. Irailaren 11n gehien errepikatu den hitza izan da

Ezbairik gabe, Espainiako Estatuak gauzatu duen errepresioak ekintza politikoa baldintzatu du, Òmnium-ek jasotako datuen arabera, 1.400 pertsona baino gehiago ikertu baitituzte prozedura penaletan, eta prozedura kontable eta administratiboek 1.200 lagunengan izan dute eragina. Elementu desmobilizatzaile horiek kontuan hartuta, eta pandemiak protesta mota guztiak baldintzatu zituen bi urteak gehituta, ANCk deituta 272.000 manifestarik Bartzelonako kaleak hartu zituzten, Directa-ren zenbaketaren arabera.

Pere Aragones presidenteak uko egin zion parte hartzeari, iritzi baitzion bere gobernuaren aurka zihoala, eta gobernuak “transbertsala” izateari utzi ziola. Ahalegin desmobilizatzailea eta deskribatutako testuingurua gorabehera, protesta arrakastatsua izan zen, eta gero eta handiagoa da sektoreen arteko distantzia, independentziaranzko urratsak gidatu behar dituen estrategia dela-eta. ANCk Aldebakarreko Independentzia Adierazpenaren (DUI) indargabetzea kentzearen alde egin duen bitartean –konbergentzia osteko sektore baten hitzezko babesarekin–, ERCk gobernu zentralarekin negoziazio-mahai bat elikatzen jarraitzen du, baina oraindik ez du lortu proposatutako konpromisoetako bakar bat ere.

Hau da, bi alderdi nagusiek eta erakundeetako batek, eraginik ez dutela edo zuzenean bideraezinak direla erakutsi duten estrategien alde egiten dute. Horiek guztiak, erretorika irreal batek hartu ditu, zeinak suntsitu besterik egiten ez duen estatua kolokan jartzeko bertute nagusia izan zena: gutxieneko adostasunetan oinarritutako batasuna lortzea.

Panorama horrekin, "botiflers" hitza arma moduan erabili zuten guztiek, guztien aurka, dekadente bihurtzeko arriskua duen jardunaldi batean, salbu eta zarataren erdian ez badira nagusitzen umiltasuna, zintzotasuna eta norberaren mugen onarpena. Bien bitartean, Felipe VI.a, duela 300 urte baino gehiago Bartzelona suntsitu zuenaren oinordeko duina, igaro da 2017ko urriaren 3an larrialdiko hitzaldi bat ematetik, barne-zatiketak bere erresumari lasaitasuna nola itzultzen dion modu irrigarrian begiratzera.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2025-03-20 | Iñaki Inorrez
Euskaraldia ez! Euskal Oldarraldia bai!

Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.

Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]


Euskararen zapalkuntza sistematikoa

Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]


Elkarri begira ez, elkarlanean

Oldarraldia ari du EAEko administrazioa euskalduntzeko erabakien aurka, berriz ere, enegarren aldiz. Oraingoan berrikuntza eta guzti, espainiar epaitegiak eta alderdi eta sindikatu antieuskaldunak elkarlanean ari baitira. Ez dira izan akats tekniko-juridikoak zuzentzeko asmoz... [+]


Biharamuna

Igande gaua. Umearen gelako atea itxi du, ez guztiz. Ordenagailu aurrean esertzeko momentua atzeratu nahi du. Ordu asko aurretik. Zazpietan jaiki da, eta, bihar ere, astelehena, hala jaikiko da. Pentsatu gabe ekiten badio, lortu dezake gauak pisu existentzialik ez izatea. Akats... [+]


2025-03-19 | Maialen Arteaga
Pavloven txakurra eta kanpaia

Naomiren etxeko eskailerak igotzen ari dela datorkion usainak egiten dio memorian tiro. "Ez da sen ona, memoriaren eta emozioaren arteko lotura da. Baldintzapen klasikoa", pentsatzen du Peterrek bere golkorako Intermezzo-n, Sally Rooney irlandarraren azken eleberrian... [+]


Eguzki beltza

Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]


Teknologia
Techbro go home

Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]


2025-03-19 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hirien jana

2020. urteko udaberrian lorategigintzak eta ortugintzak hartutako balioa gogoan, aisialdi aktibitate eta ingurune naturalarekin lotura gisa. Terraza eta etxeko loreontzietan hasitako ekintzak hiriko ortuen nekazaritzan jarraitu du, behin itxialdia bareturik. Historian zehar... [+]


2025-03-19 | June Fernández
Meloi saltzailea
Black lives matter

Hurrengo ariketa egin ezazu zure lantokian, euskaltegian edo gimnasioan:

Altxa eskua Minneapoliseko George Floyd nor den dakizuenok.

Altxa eskua Madrilgo Mame Mbaye nor den dakizuenok.

Altxa eskua Barakaldoko X nor den dakizuenok.

Mame Mbaye manteroa duela zazpi urte... [+]


2025-03-19 | Jesús Rodríguez
Infiltratuak, legez kanpo

2022ko ekainaren 7an, Directa-k serie luze bateko lehen polizia infiltratuaren kasua argitaratu zuen. Martxoaren 5ean, Belen Hammad fikziozko izena erreta geratu zen, polizia-argotean dioten bezala. Jada hamar dira Directa, El Salto eta El Diario-k azken hiru urteetan argitara... [+]


2025-03-19 | Gorka Torre
“Bayonne” bukatu da, Libération egunkariak “Baiona” idatziko du

Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:

“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du

Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]


Lurraldeko harrapariak eta energia-mendekotasuna dutenak Arabako hegoaldean jarri dira

Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]


Otero jaunari

Otero jauna, garai honetan artzain honek ez du tarte handirik izaten ezertarako, justuan ibiltzen naiz, baina gaurkoan ezin utzi erantzun gabe zure azken kolaborazioa. Izan ere, sortu didan egonezinak pisua du. Haserrea ere astuna egiten zait. Ez pentsatu, ordea, dela zenbait... [+]


2025-03-17 | Patxi Aznar
Beharrezko aldaketak

Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]


Eguneraketa berriak daude