argia.eus
INPRIMATU
Cybertonia, metabertsoaren hazia
  • SESB, 1960ko urtarrilaren 1a. Kieveko Zibernetika Institutuko urte berriko festan, ikerlariei, txantxetan, herrialde birtual bat asmatzea bururatu zitzaien. Cybertonia izena ipiniko zioten eta, beti ere, umore ukitua galdu gabe, 1960ko hamarkadan ideia hura garatzen jarraituko zuten.

Nagore Irazustabarrena Uranga @irazustabarrena 2022ko irailaren 01a
Victor Glushkov, 1960ko hamarkadan Cybertonia herrialde birtuala sortu zuen ikerlari taldeko burua. (argazkia: Ukrainako unibertsitate teknikoa)
Victor Glushkov, 1960ko hamarkadan Cybertonia herrialde birtuala sortu zuen ikerlari taldeko burua. (argazkia: Ukrainako unibertsitate teknikoa)

Victor Glushkov (1923-1982) matematikari errusiarra Kieveko Zibernetika Institutuko zuzendari izendatu berri zuten. Glushkov zibernetikaren aitzindaritzat jotzen da eta ekarpen garrantzitsuak egin zituen automaten teorian, algoritmoen aljebran, inteligentzia artifizialean edota ekonomiaren kudeaketa automatizatuan.

Baina 1960ko hamarkadan bere lantaldearen egiteko nagusia aurreko hamarkadan Anatoly Kitov zientzialari militarrak proposatutakoa garatzea izango zen. Kitoven asmoa, eta handik aurrera Glushkvena, ordenagailu militarrak konektatzen zituen sarea zabaltzea eta gizarte zibilaren eskura jartzea zen, edo beste modu batera esanda, Internet garatzea. Badakigu lehia hura AEBek irabazi zutela, baina sobietarren arazoa ez zen teknologikoa. Kieveko zientzialariak gai ziren bide horretan aurrera egiteko, baina oztopoa Moskun zegoen; sobietar agintariei arriskutsuegia iruditzen zitzaien sarea esponentzialki haztea eta herritarren zerbitzura jartzea.

Zientzialari haientzat frustrazioa arintzeko ihesbidea izan zen Cybertonia. Herrialde birtuala handik bi urtera, 1962an, fundatu zuten ofizialki eta pixkanaka elementuak eransten joan ziren. Gobernua zuten, Cybertoniako Robot Kontseilua, baita konstituzio bat ere. Egunkaria, moneta propioa, pasaportea… sortu zituzten, eta maskota ere bai: saxofoia jotzen zuen robota –cybertoniarrak jazz musika zaleak baitziren–. Ezkontza ziurtagiriren bat ere sinatu zuten.

Zientzia jardunaldiak eta sinposioak antolatu zituzten eta, tarteka, festak ere bai. Izan ere, Cybertoniako populazioa gaztea zen; Zibernetika Institutuko ikerlarien batezbesteko adina 25 urtekoa zen mundu birtuala sortzen hasi zirenean.
Baina 1970erako gerora Internet izango zena garatzeko proiektua bertan behera utzi behar izan zuten eta, horrekin batera, Cybertonia ere itzali zen.

Kieveko Zibernetika Institutuko kideek –edo cybertoniarrek– ez zuten pentsatutako guztia gauzatzeko tresnarik izan. Hamarkada batzuk beharko ziren teknologia hori garatzeko. Baina gaur egun metabertsoko plataformek erabiltzen dituzten ideia askoren oinarria jarri zuten. Bestela esanda, lehen metabertsoa pentsatu zuten.