Zergatik da eskolan garrantzitsuagoa taula periodikoa ezagutzea, entxufe bat muntatzen jakitea baino? Zergatik ikasten da eskolan prestigioa duena bakarrik? Eta zergatik du prestigio handiagoa eskolan ikasten denak, kanpoan ikasitakoak baino?

Nola atera daiteke gazte bat eskolatik botoi bat josten, paretak pintatzen, edo bizikleta bat konpontzen jakin gabe? Ez al zegoen eskolaren oinarrian bizitza on baterako prestaketa? Eta ez al dira horrelakoak ongi bizitzeko beharrezkoak?

Zergatik ez dugu ikusten, bizitza gris baten patua baino ez dela haurrei eta gaztetxoei eskaintzen ari gatzaizkiena? Ez al gara ohartzen gizarte neurotikoa jasateko beharrezkoa den trebakuntza dela eskola?

Zergatik da hain handia bizitzarako behar dugun ikasketa-multzoaren eta eskolan arrakasta izateko behar dugunaren arteko distantzia?

Zergatik kontsideratzen da inteligenteagoa eskolako jakintzak dituen ikasle bat, beste mota batekoak dituena baino?

Zergatik gutxitzen da urtetik urtera eskulanari ematen zaion garrantzia eta denbora? Zergatik hobesten da hainbeste jakintza intelektuala? Zergatik ez du langile munduarekin lotutakoak eskolan tokirik? Zergatik ez ditugu ikusten ikasleak apalategiak eraikitzen Lanbide Heziketan baizik, adibidez? Zergatik kontsideratzen dugu horregatik porrot egin dutela?

Zergatik zatikatzen da jakintza ikasgaika, bizitzan ez baldin badu ikasteak horrela funtzionatzen? Zergatik ez dugu nahi bizitzako egoera berez suspergarriak izan daitezela ikasketa integralaren testuinguru eta abiapuntu? Zergatik uste dugu bidaia baten antolaketa ezin dela izan, bere horretan, geografia, matematika, historia, biologia ikasteko nahikoa? Zergatik bilakatzen dugu ikasketa hain aspergarri, hotz, urruneko eta abstraktu?

Zergatik naturalizatu dugu pertsona gazteak eskolan egon behar izatea, zenbat eta zortzi urtez gutxienez, eta 30 bat orduz astean? Zergatik izan behar du eskolak umeen bizitza-esperientzia gehienaren antolatzailea? Zergatik iruditzen zaigu hain garrantzitsua haurrek azkar ikastea berenak ez diren interesen arabera funtzionatzen?

Zergatik esaten diote hezkuntza-sistema, eta ez ikasketarena? Zein da orduan helburua, haurrek ikastea, ala guk irakastea?

Zergatik diseinatzen dugu denok momentu berean ikasi behar dugunaren curriculuma? Zergatik daukagu ume batek zerbaitekiko jakin-mina noiz edukiko duen zehazteko beharra? Zergatik egiten dugu, nahi duten hori eta nahi duten unean ez egiteak ikasteko gogoa itzaltzen duela jakinik ere? Zergatik dugu nahiago haurrek nota onak ateratzea, ikastea baino? Zergatik ordaintzen dugu ikasleen erritmoa ezin errespetatzearen eta arreta pertsonalizatua sakrifikatzearen  prezio garestia?

Zergatik dugu beldurra haurrek ez dituztela beharrezkoak diren gauzak ikasiko? Ikasi gabe bizitzea posible baldin bada, benetan da eduki hori beharrezkoa? Zergatik ikasi behar dugu gure benetako beharrari erantzuten ez dion hori? Zergatik da diferentea guri eta botere-sistemari komeni zaiona?

Zergatik normalizatu dugu haurren ikasteko gogoa eta plazer naturala nota-sari diferituek ordezkatzea? Zergatik onartu dugu pertsonen kalifikazioa, eta horiek izatea gainera porrotaren ala arrakastaren definitzaileak? Zergatik uste dugu lehia eta hierarkia hain berezkoa duen erakunde batean elkartasunak tokia izan dezakeela?

Zergatik sailkatzen ditugu haurrak adinaren arabera? zein beste komunitate naturaletan gertatzen da hori?

Zergatik ez dugu ikasgelen disposizioan berean antzematen heziketa-erakundeen diziplinatze borondatea?       

Zergatik...? (Zuk erantsi galdera).