Miren Agur


2022ko apirilaren 07an

Bere azken liburua aurkeztera etorri zen Mikel. Eta, jakina, pare bat pote hartu genituen solasaldiaren ostean.
Odolaren usaina euskaraz irakurri nuen lehenbiziko liburua izan zen. Ez txarto ulertu. Euskaltegian irakurritakoez aparte, sasieuskalheldutasunean erosi eta irakurri nuen lehenbizikoa. Edozein maitasun harremanetan beti dira mugarri gogoangarriak.
Ez genuen elkar fisikoki ezagutzen. Eta ezin dut ekidin, baina halakoetan back stag-era sartzea lortu duen nerabearen antzera sentitzen naiz. Eta hara! bera nire bizi ibilbidearen parte den moduan, ni ere berarena nintzela kontatu zidan, bere liburu batera nire zerbait eroana eta guzti. Oraindik ez dakit horrelakoetan zelan sentitu.

Hain da komunikazio intimoa literaturak sortzen duena, hain da eskuzabala beste pertsona batzuei gu habitatzen uztea, hain ezabaezina uzten diguten aztarna… Bai, hala da, idazleari gu habitatzen uzten diogu. Baina ordain edo truke justua, izan, bada, idazleak bere arimaren zirrikitu bat zabaltzen baitigu araka dezagun.

Beste mugarri bat euskara eta euskal literaturarekiko nire amodioan Azalaren kodea izan zen. Sujetadore umela telebistako umearen gosearen aurrean, edo bizkarrean hazka egin ostean ohera sartu den piztia… hil artio lagunduko nauten irudiak. Barruan gelditzeko ohitura baitauka barrutik sortu denak.

"Azken urteotan norbait euskal literaturan bide urratzailea izan bada, hori Miren Agurtzane Meabe Plaza andrea izan da"

Eta barrutik, gorputzetik, idatzi izan digu Miren Agurrek, emakume gorputzetik, sentipenak pentsatzeari utzi eta gezurrik esaten ez duen lurralde bakarrean, odol era haragian, senti ditzagun. Samurtasun latza. Horixe da bere literatura. Badirudi itsasoa bare dagoela, baina korronte bortitzen tirakada igartzen da uretara sartu bezain pronto.

Azalaren kodea argitaratu nahi izan ez zutenek ez zuten imajinatu Espainiako Kritikaren Saria jasoko zuenik. Beste hainbat sari etorriko ziren gero. Gaur arte. Eta, ziur asko, etortzeko dagoen guztia. Oraindik ezin izan diot galdetu, baina ez zait begitantzen bere bizi osoa euskal letrei eman dien norbaitentzat euskaltzain oso izendatu izana baino aitortza eta poztasun handiagorik.
Bai, gauza asko gertatu dira euskal literaturan azken hogei urteotan. Eta gehienak emakume eskutik etorri direla esatera ausartuko naiz. Miren Agurren lorpenak bereak dira, lan eskerga eginda, setati eta tematsu. Ausart, benetako ausardia behar delako, espantu eta arrandiarik gabe, dena utzi eta idazle lanean zentratzeko. Baina, ni pertsonaletik ni konpartitura idazten duen bezala, denonak ere badira zati batean.

Ez naiz literatur kritikan aritua, baina azken urteotan norbait euskal literaturan bide urratzailea izan bada, hori Miren Agurtzane Meabe Plaza andrea izan da. Eta hori ez da nahita edo beste zerbaiten bila egiten, ezta kanpotik sustatzen ere; ogi papurrak botatzea bezala da, jakin barik afruntuak eramango dituen, muzin egingo zaien edo zapalduta amaituko duten.
Benetan sinesten dut erraldoia dela eta halaxe esan diot entzun nahi izan didanari, baita Mireni ere. Hori eta paparrean harrotasunak gainez egiten didala.

Maitasun gutun hau idatzi behar nuen, emozioz eta korapiloa eztarrian, ez daitezen berba hauek Lekittoko moilan edo Arranegian edo Eskolapean haizatu. Ahalik eta urrunen hel daitezen, ahalik eta gehienek jaso ditzaten. Har-eman guztietan bezala, hartu ahal izateko, eman egin behar delako. Eta Miren Agurrek asko eman digu. Heldu behar zen momentua berak ere Euskal Herriaren aitorpen zabala eta ukaezina, behingoz, jasotzeko.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2025-01-08 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Etxearen planetan

Gabonetan liburu berri bat utzi dute mesanotxean. Etxearen filosofia eta poztasunari buruzkoa, Emanuele Cocciak berriki idatzia. Coccia, filosofo italiarra, ezaguna egin da landareekin ditugun loturak ezagutarazten planeta osasungarri bat eraikitzeko bidean, eta esanguratsua da... [+]


Teknologia
2025ak dakarrena?

2025erako teknologia aurreikuspenen azterketa arina egin dut. Urtero bezala, medioetan 2025ean teknologiak ekarriko duenaz hitz egiterakoan diskurtsoa oso antzekoa da. Teknologiaz idazten dugun askok badugu etorriko denarekiko gehiago jakiteko larritasuna, berria aurreratzeko... [+]


2025-01-08 | Jon Alonso
Hiru abiadurako Euskal Herria

Iratzarri ginelarik, kulturalki eta administratiboki, paisaiak hiru abiadurako deserri bat erakusten zuen.

Kulturari dagokionez, hori baieztatzeko –berriro– aukera eduki nuen joan den azaroaren 14an, Ortzaizeko Menta liburu-denda goxoan. Hara bildu ginen... [+]


2025-01-08 | Castillo Suárez
Elurra

Elurrak lurra ezkutatzen du, baita laketu nahian dabiltzanen izakiek utzitako arrastoak ere. Elurraren edertasunaren azpian denbora dago, urteak, belaunaldiak, efemerideak, hitzorduak; baina denborak aurrera egiten duenean esan gabeko hitzak agertzen dira lehenago edo geroago... [+]


Palestinarenak (eta munduarenak) egin du

Munduarenak ere egin du, sinbolo bat delako aspaldi, zeren eta historian lehenago ere egin dira genozidioak eta egingo dira gehiago (zorte txarra, aizu, han jaiotzea egokitu zaizu), baina Palestinarenak ezaugarri bereziak ditu:

  • Aspaldikoa da, XIX. mendearen hondarrean... [+]

2025-01-08 | Bea Salaberri
Büxarik ez, milesker

Usaian bezala, agertu ziren baratze zokotik, Mercedesa pasaiaren erdian berean aparkaturik, errotak ez zikintzeko belar eta istiletan, eta jin ziren atarirainoko bidexkan gaindi, triki-traka, plater handi bat eskutan. Usaian bezala, ageri zen la bûche prestatu zutela... [+]


2025-01-08 | Ximun Fuchs
Zenbat da inportantea?

Udazkena amaitzen den ber, Euskararen Egunean, euskararen urtaroan edo Durangoko Azokan beleak agertzen dira. Euskararen erabileraren inkesta soziolinguistikoen emaitzez jakitun, "politically correct" ariketak ez du inor harritzen jada. Ttattarrik gabe, cool eta irria... [+]


Laborantza bozen usaina

Berriz hasi dira laborarien manifestaldiak frantses estatu guzian. Sindikatu desberdinek aldarrikapenak hedatzen badituzte ere, entzun den lehena eta komunikabide nagusietan gomit izan dena, FNSEA "nagusia" izan da. Zer du saltzeko? Gezur andana bat ahal bezainbat boz... [+]


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


2024-12-30 | Patxi Aznar
Hilketak, arma-eskalada eta ondorioak

Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]


2024-12-30 | Rober Gutiérrez
Gazte landunen %51k

Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]


2024-12-30 | Josu Jimenez Maia
Izenorde guztiak

Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.

Argazkilariaren lanari soraio,... [+]


Teknologia
Gai izango ez garenean

Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]


Materialismo histerikoa
Idatzi nahi nuen

Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]


Eguneraketa berriak daude