Badirudi beti hutsetik hasi beharra daukagula, ez dugula deus egin, ezta deus ikasi ere euskaraz bizitzera iristeko urteetan egindako asmatze eta akatsetatik. Ez dago jarraipenik, ez dago hobekuntza adierazlerik; segi ohiz egiten den horretan, kontua zerbait egitea baita, onerako aldaketa aski ez eragin arren. Berdin dio programa berarekin 20 urtez aritu izan arren, ostalaritzan eta merkataritzan euskararen erabilera inoiz baino apalagoa izatea hirian, are, ingelesak tokia hartu izana euskarari; inor ez da ausartuko ekimena errotik aldatzera, edota araudia betearazteko bideari ekitera. Eutsi horri bere horretan, asmatuko baitugu saltzen euskararen erabileraren alde gure gobernuak egiten dituenen erakusletzat; gainera, gaur egun inor gutxi etorriko zaigu kontu eske.
"Esango dizuet duintasun eta eskubide kontua ere badela bi hizkuntz komunitateetatik baztertua eta gutxiagotua dagoen bakarra egoera horretatik ateratzea"
Duela 25-30 urte ere, ohikoa izaten zen auzoetako kultur programazioan euskarazko sorkuntzak gutxitan izatea tokiren bat; euskaltzaleok gure kontura programatu behar izaten genituen euskarazko emanaldiak, programazio ofizialetik kanpo. Urteak aurrera joan ahala, ordea, jabetu ginen ez zela bidezkoa; zergetan berdin tratatzen bagintuzten, izan erdaldun edo euskaldun, eskainitako udal zerbitzuetan ere horrela behar zuen. Eta lortu genuen euskarazko kulturak ere tokia izatea programazio ofizialetan, baita urtez urte zabalagoa izatea ere. Baina euskarazko programazioak ez du gailurrik egin, eta badoa aldapan behera berriz ere. Esaterako, antzerki eta dantza ikuskizunen urteroko programa entzutetsuan, 39 sorkuntzetatik 19 gaztelaniaz eskainiko dira, eta hiru besterik ez euskaraz. Gure auzoko kultur etxean ere, euskarazko programazioak sarritan izaten du sustatzaile bertako talde euskaltzaleren bat.
Eta erantzungo didazue egokia dela bazterkeriaren aurrean antolatzea eta guk geuk egitea. Jakina, bat nator. Era berean, esango dizuet duintasun eta eskubide kontua ere badela bi hizkuntz komunitateetatik baztertua eta gutxiagotua dagoen bakarra egoera horretatik ateratzea, eta bide horretan, guztionak omen diren erakundeek betekizun dutela euskaldunoi, gutxienez, erdaldunen pareko zerbitzuak eskaintzea. Horregatik, ez da onargarria arduradun politiko batek erabakitzea, 2022. urtean, kultur programa batean eskaintzaren %7,7 besterik ez izatea euskaraz.
Donostiako kontuak dira, baina aldatz horiek Euskal Herriko txoko gehienetan igo behar izaten ditu Sisifok.