Komunikazioa-inkomunikazioa: tradizioa eta abangoardia

  • Beñat Achiary, Bartzelonara bidean zen Artze anaiekin, ikuskizuna eskaintzera, txalaparta eta ahots inprobisazioa abangoardia ziren garaian –eta ez soilik ekitaldietarako betekizuna–. Auto motela, errepide luzea, aulkia erdi etzana, eguzkia kopetan, eta horrela egin zion galdera: “Joxean, zer da tradizioa?”.


2021eko ekainaren 18an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Denbora hartu omen zuen poetak erantzuteko, aforismoen laguna zelako edo, eta honela erantzun: “Tradizioa, gogoratzea duk. Eta zer da gogoratzea? Presente egitea, berpiztea”. Achiaryk kontrabandista papera aitortu du horrela, tradizioari eta abangoardiari buruzko Non dago Lekeitio? jardunaldietan.

Komunikazioa-inkomunikazioa erakusketaren aurrekaria izan da, Maddalen Lujanbio, Itxaro Borda eta Xabier Erkiziak zuzenduta. Zer atera daiteke gaizki?

Komunikazioa-inkomunikazioa erakusketa
Non: Donostiako Tabakalera
Noiz: maiatzak 28 - abuztuak 29

Erantzun argirik ez dago, baina sorpresak bai, dozenaka. Bertolt Brechten emanaldi bat Donostia frankistan 1967an? Irudi bidezko hiztegi bat? Esanahirik gabeko poesia gaztelaniazko preposizioekin eta ausazko hitz alemanekin? Laboari egindako telefono dei bat poema al da? Zer ikusteko dauka mundu osoko instrumentu tradizionalen kontzertu inprobisatu horrek bertan? Txorien grabaketek zer egiten dute hemen? Eta Jose Mari Zabalaren Axut ikus al daiteke bertan?

Ausazko loturek badute jatorri bat. Lekeitiotik gertu dagoen Gardata baserri-auzoan Laboak entzundako zaratetatik, euskararen soinuetatik, eta gerrako orro oroitzapenetatik abiatutako Lekeitioak saio esperimentalak dira erakusketaren abiapuntua. Laboak, euskarak eman duen kantagilerik zoragarrienetakoak, ez zituen euskaraz egin bere kantarik unibertsalenak. Oihu gutural, harmoniko, afoniko eta desafinatuen baturatik osatutako piezak, hizkuntza guztien gainetik hunki dezakeelako Puneko, Algeriako edo Limako bizilaguna.

Laboaren ondoan izan ziren Artze, Zabala eta Zumetaz gain, Zeruko Argia eta Radio Popular topatzen ditugu, Jarrai antzerki taldea, Tarek Atoui, Pauline Oliveros, María Salgado eta Fran MM Cabeza de Vaca, besteak beste.

Erakusketak erakusten ditu, hain zuzen, Achiaryren galderaren barruan mugitu diren erantzunak. Tradizioa eta abangoardia eskutik doazela konturatzen gara, azken batean. Artzek esan bezala: “Tradizioa zaharrik zaharrena izan arren –aspaldi-aspaldikoa lehen egun hura bera baino ere zaharragoa denez– berririk berriena baino berriagoa da, inoiz zahartzen ez delako”. Ez dezagun nahasi folklorearekin. Are gutxiago folklorismoarekin. Tradizioa sortzea delako.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Artea
Wikipediako 2023ko argazki onenak: naturako argazki ikusgarriak nagusi

Wikimedia Commons-en biltzen dira Wikipedian erabiltzen diren lizentzia libreko fitxategiak: irudiak, argazkiak, audioak, bideoak… Une honetan 110 milioi fitxategiko bilduma erraldoia osatzen dute. 2006an hasi ziren urteko argazki onenak aukeratzen. 2023koak hautatu berri... [+]


Yun Ping. Aldiro etxera itzuli
“Inor ez da gauza bakar bat, ezta gauza oso itxi bat ere”

Uda osoan ikusgai egon dira Yun Ping artistaren argazkiak Donostiako Cibrian galerian. Identitate-prozesuak dituzte langai, generoaren eta arrazializazioaren bidegurutzean. Irailaren 12an, erakusketaren aktibazio eta itxiera gisa, Yun Pingek performance publiko bat egin zuen,... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


Montse Borda. Pinturaren artisaua kobazuloan
“25 urtez astebururo fabrikan ari naiz, baina horrek astegunetan tailerrean egotea ahalbidetzen dit”

Iruñeko Arrosadia auzotik pasatzen naizen aldiro sartzen dut burua Santa Marta kaleko tailerrean. Hor da Montse normalean: potetxoan pintzela sartu, trapu batean ia pintura dena kendu eta pintzela mihisean igurzten, begiztan. Bere espazio-denboran sartu naiz gaur eta... [+]


2024-09-24 | Eneko Atxa Landa
Donostiako Zinemaldia 4. eguna
Hurbilekoa beti da hunkigarria


2024-09-23 | Estitxu Eizagirre
"Ilargia eta landareak" 2025eko agendaren aurkezpena
Landareei eta piztiei buruzko hitzaldia, ilustrazioak eta bertsoak Tolosan irailaren 26an

Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak 2025eko agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]


Juan Luis Goenaga artista zendu da, 74 urterekin

Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.


Arantxa Orbegozo 'Txitxi'
“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]


“Asmo politikoak ematen dio zentzua jakintza kolektibizatzeari”

Ekida Arte Ekimen Sozialistak arte eskola antolatu du Donostian, asteazkenean hasi eta larunbatera bitartean. Paraleloki, lau egunez, bi formakuntza saio egingo dira: muralismoari eta arte bisualei buruzkoa bata; eta antzerkiari eta arte eszenikoei loturikoa bestea. Sarbidea... [+]


Kronika: 'Liburu ausartak' jardunaldia
Isilak, mutuak, zuriak... eta ausartak

Otsailaren 23an abiatu ginen Zaragozara (Aragoi) lagun bat eta biok. Bera Haur Hezkuntzako maistra eta ni literatur dinamizatzailea. Album! elkarteak (haur eta gazte literatura argitaratzen duten argitaletxe independenteak biltzen dituen egitura) antolatutako ikastaroak gure... [+]


2024-06-21 | Sustatu
AA irudien lehiaketa batean tranpa, benetako argazkia aurkeztuta

Interneten oinarria duen argazkigintza lehiaketa batean, 1839 Color Photography Awards delakoan, tranpa gertatu da. Kategoria berezia sortu zuten 2024ko ediziorako, Adimen Artifizialeko irudiak aurkeztekoa, eta irabazleak tranpa egin zuen, argazki erreala aurkeztuta irabazi zuen... [+]


Paleolitoko labar-arteak askotariko funtzioak zituela baieztatu dute Euskal Herriko kobazuloetan

Euskal Herriko kobazuloetan Madeleine aldiko (duela 18.500 eta 13.500 mila urte bitartekoak) labar-artea metodo konputazionalak konbinatuz aztertuta, ezaugarri espazialen eta ikonografikoen arabera bereizi dituzte irudiak, eta ondorioztatu dute lau multzotan bana daitezkeela. [+]


Koldobika Jauregi eskultorea zendu da, 64 urterekin

Askotariko diziplina artistikoetan aritua, sona handikoa bai Euskal Herrian eta bai nazioartean, sortzez Alkizakoa zen semea igande honetan hil da bihotzekoak jota. Ur-Mara museoaren sortzaileetako bat izan zen, Thoreau espazioaren sorreran ere aritu zen eta Dantza filmean egin... [+]


Eguneraketa berriak daude