2020 urtea joan, 2021 urtea jin. Denek bezala, ingurukoei opatu diet aitzineko urtea baino hobeagoa izan dakiela berria, osasun onarekin bereziki, nola ez. Alta, mundua norabide galgarrirantz abiatua dela ezin uka. Beroketa klimatikoa eta migrazio behartuen arazo nagusiez gain, askatasuna murriztu zaigu: multinazionalek zein botere publikoek hiritarrak oro fitxatzear gaituzte; orain arte baino zailago dateke gero hurbilean biltzea, elkarteak sortzea, militantzia soziopolitikoan hastea edo irautea, legedi berriek zerraturik bezala baikaituzte; lan baldintzak nehoiz baino gehiago okertu zaizkigu, bai alor pribatuan, bai sail publikoan –lanean jarraitu ahal dugun pribilegiatuoi–; jendetasunezko harremanak hormatu dira, arroztua dugu erabat elkar agurtzeko musua, besarkada edo bortzekoa; konfiantzarik ez dago gehiago agintariengan; ekonomia erreala behereko errekarantz abiatua da, ziztu bizian, baina ekonomia birtuala sekulako fleitean dago; laurogeita hamar urteko aitatxi-amatxiak txertatuko dira, baina etorkin gazte-gazteak ehunka hiltzera uzten dira itsasoan. Herri aberatsetan, bakoitza kiribildurik gabiltza gure eguneroko hitsean, iraupen pertsonala helmuga. Osasun fisiko, mental eta afektiboa itsutzen duen izu orokorra muineraino sartua du gehiengoak.
Zenbaitzuek pentsatua zuten izurri aitzineko “anormaltasunera” ez ginela itzuliko, “normalitate” berria, ekologikoa eta zuzena, asmatuko genuela hetsaldi garaian. Ordu arte guti adituak ziren ahots itxaropentsuak oihu ozen bilakatu ziren. Baina badirudi inoiz baino anormalagoa dugula oraina, lehenagoko anormaltasuna baino anormalagoa ere, eta etorkizunerako zaila izanen dela zentzuzko normak eraikitzea. Jainkoaren ondotik, ideologiak isildu eta hil dira: engoitik, nork noiz non nolako normak ezar litzake xutik? Hersturetan gaude, itsumandoka, erori artean behaztopatuz noraezean ari, pantailei zozoki kateatuak.
"Hersturetan gaude, itsumandoka, erori artean behaztopatuz noraezean ari, pantailei zozoki kateatuak. Zertan ezarri esperantza, beraz, aurten?"
Zertan ezarri esperantza, beraz, aurten? Lehenik, ahal dugun neurrian, bizitzaren gozamenean. Gizarte izoztu eta gaiztotuaren uretan gurutzatu atseden, goxotasun, elkar-ulertze edo maitasunezko uhartetxoetan geldialdi salbagarriak preza ditzakegu; goza ditzakegu lehenago baino kartsukiago adiskide, familia, haur, bikote-kidea eta auzoekin pasatu une iheskorrak; plazer sakonarekin libra ditzakegu irriak eta zirtoak; ozenkiago adieraz ditzakegu gorputzaren goseak eta izpirituaren egarriak.
Gero, etsipen guziak gaindituz, adostu genezake, gure baitan eta kolektiboki, transmititu nahi dioguna gazteriari, eta transmititu nahi ez dioguna, uros, argi eta aske haz dadin; indarrak eman ditzakegu transmisio hori baikorra eta alaia izan dadin.
Bestalde, elkartasunezko ekitalditan parte har dezakegu, auzoan edo herrian, mundua aldatu ezinean gure ingurua bederen hobetzen saiatuz.
Azkenik, izadiak eta arteak eskaini edertasuna eta norabide e(ste)tikoa ikusten jakin dezakegu, arima eta bihotz altxagarri.
Dudarik gabe, aurten pobrezia hedatuko da, iritziak muturretara joanen, gerla giroa zabalduko; segurki, aldizkatuko dira bakoitzarengan ernegu eta oldartze momentuak, umore zinikoa eta hitz errabiatuak, negar zotinak eta barre karkailak. Asmotzat har dezagun, bada, gorabeheren artetik irautea bizirik, bakoitza etxean berekoiki ez baina kanpoan elkarrekin, handikien komedia hilkorrak jasan beharrean irudimenak, zentzu onak, kontzientziak eta bihotzak gomendatua ekintza bihurtuz.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]
Desgaitasun fisikoa duen arkitekto baten alabaren etxea bisitatu ondoren idazten dut honako hau.
Desgaitasun fisikoa duten pertsonen taldeek ez dute arkitektoa maite, beraien bizitza zailtzen duen gaizkile bat kontsideratzen baitute. Gorrotoa ulerkorra da: arkitektoaren lanak... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]