Urtero azaltzen dira hitz berriak, batzuetan gertaera berriekin lotuta eta besteetan aholkulari azkarrek asmatuta, gehienetan.
Aurtengo hitz berri nagusia, edo behintzat oso modan jarri dena, COVID-19 izan dela esango genuke eta jada arrunt bihurtu den hitz horrek rankingean duen lehen postua zalantzan jarri gabe, beste hitz bat azaleratu nahi dut, disrupzioa alegia.
Ez dakit Euskaltzaindiak hitz horren zuzentasunaz ezer esan ote duen, baina txosten eta testu ugaritan horrela azaltzen denez, bere horretan erabiltzea erabaki dut. Inon irakurri dut disrupzioak zerbaitekin bat-bateko etena adierazi nahi duela. Zentzu horretan, ezin uka COVID-19a oso disruptiboa izan dela, gure ohiturak, harremanak, lan egiteko erak, eta gainerakoak bat-batean aldarazi baitizkigu.

Gizartearen alor gehienetara heldu da disrupzioa, baita teknologiara ere. Gauden hamarkadaren amaieran lehen lerrora igaro dira teknologia disruptiboak eta oso denbora motzean urteetan jaun eta jabe izandako teknologia tradizionalak baztertuta geratu dira. Sare neuronalak, adimen artifiziala, datu multzo handien analisia, ikusmen artifiziala, errealitate birtuala eta areagotua, eta abar izan dira teknologian eta enpresetan disrupzioa sortu dutenak edota sortzen ari direnak. Bisita komertzialak, salmentak, produktu eta sistemen mantenua, bilera ez presentzialak, hizkuntzen arteko itzulpenak, produkzio-kateak eta burura etor dakigukeen edozer egiteko era aldatzen ari da.

Tradizionalki hizkuntza ingeniaritzan eta kultur industria deritzonean behar izaten zen teknologia, manufaktura industrian behar zenarekin alderatuz bigarren mailakoa zen eta nire iritzian agortu samar zegoen gainera, hau da, mende honen hasieran aurrerapen ikusgarriak egin baziren ere, gauden hamarkadaren erdialdean neke eta ezintasun zantzuak oso garbi azaltzen ziren.

Teknologia disruptiboen eraginez irauli egin da aipatu dudan egoera. Oso denbora motzean euskara eta beste hizkuntza batzuen arteko itzulpen automatiko onak lortu dira, elkarrizketa telefonikoetan euskara ere aldibereko itzulpenetan izateko bidea garbi ikusten da eta euskal artxibo fotografikoetan identifikazio pertsonal automatikoak egitea posible izango da laster, adibidez.
Eta aipatu ditudan adibide horiek bideratzeko teknologiak eta manufaktura industrian behar direnak berberak dira, lehen mailakoak dira. Beraz, disrupzioak elkartu egin gaitu industria mota desberdinetako eragileok, eta hemendik aurrera industria mota guztietan teknologia berberak erabili beharko ditugu aurrera egiteko. Balia dezagun aukera!