Indartsuago atera
Pandemiatik ikasiko dugula esan genuen. Sentitzen dut. Gero eta argiago dut. Ez dugu ezer ikasiko. Gauza batzuk erakutsi, bistaratu, seinalatzen baditugu, gaitz erdi. Bizi gaituen sistemaren errai gupidagabeak agerian baitaude. Krisian, krisi askotan, bizi ginen COVID-19a etorri orduko.
Indartsuago aterako garela dioskute. Indartsuago? Ez dut uste. Aterako gara? Nekez. Gara? Nor gara gu? Zer gara gu? Ez gara indartsuago aterako. Indartsuago aterako dira. Indartsuago aterako dira estatu nazionalismo inperialistak. Mugak desagertuko zirela, munduko herritar izango ginela... eta egoera gordin jartzen denean, estatua eta estutua. Muga fisiko eta sinbolikoak inoiz baino agerikoago, debeku (ez egin behar) eta nazionalismo dosi jasangaitzarekin batera.
Boteretsua indartu eta ahula birrindu. Egia da krisi egoerak iraultza eta aldaketarako aukera paregabeak izan daitezkeela, baina horretarako errotiko aldaketak behar dira. Bestela, ezberdintasunak eta zapalkuntzak areagotzea, besterik ez du
"Kontatu indartsuago aterako denaren kopla hilabete bukaerara nola iritsiko den ez dakien horri"
ekarriko. Kontatu indartsuago aterako denaren kopla hilabete bukaerara nola iritsiko den ez dakien horri. Esan indartsuago aterako garela koronabirusa gora koronabirusa behera bere hizkuntzari mespretxuak behin eta berriro ikusten dituenari. Esan, esan. Eta adibideak zerrendatzen jarrai dezakegu, ito arte.
Etsipenak, ordea, ezer gutxirako balio du. Aldarrikapena eta mobilizazioa, besterik ez zaigu geratzen. Zer egingo dute aginte publikoek? Sektore zapaldu eta ahulenak babesteko politikak bideratu ezean, arazoaren parte besterik ez dira izango. Pertsona helburu, dio erakundetako baten leloak. Kapitala helburu, dio praktikak. Produktibitatea eskatu behar zaie erakundeei, baina ongizatearen produktibitatea, ez kapitalarena.
Esaterako, politika feministagoak aurreikusten dira krisitik irteteko planetan? Ez. Aukera dago? Bai. Nondik hasi, behintzat, erakutsi digu egoerak. Konfinamendu garaian bizirauteko oinarrizkotzat jo ziren zerbitzu gehienak oso sektore feminizatu eta prekarizatuak zirela ikusi genuen. Prekarizatuak, feminizatuak direlako. Feminizatuak, prekarizatuak direlako. Funtsezkoak badira ere, ez dute inongo aitortza sozialik. Zergatik ez dute prestigiorik? Emakumeek egiten dituztelako. Zergatik geratzen dira emakumeen esku? Prestigiorik ez dutelako. Sektore horiek merezi dute aitortza sozialean eta lan baldintzetan esku hartzea.
Bestalde, etxealdiak eta eskolak ixteak zaintzarekin dagoen arazoa gordinki erakutsi digute. Eta telelanari buruz zer esan: karamelu pozoitua baino ez dela, aldi berean lanean eta zaintzan, demasa. Ba al dute erakundeek zaintzari aterabide publikoa emateko borondaterik? Familien eremu pribatuko arazoa bailitzan jokatzen dute. Eta zaintzaren beste aurpegi bati begiratuta, zahar-etxeetako utzikeriak ageriko egin du pribatizazioak dakarrena. Ba al dago publifikazioan sakontzeko asmorik?
Lan arloari erreparatuta, estatistika desagregatuen faltak ez digu uzten egoerari tamaina hartzen. Baina behin behinekotasunak eta prekarietateak emakume aurpegia badu, egoera zaurgarrienean emakumeak egongo direla aurreikustekoa da.
Benetan indartsuago ateratzeko, krisitik irteteko planek ezberdintasunetatik abiatu behar dute. Begirada feministarik ez badute, plan patriarkalak izango dira. Ezberdintasunaren gainean ezberdintasun gehiago jartzea. Beste horrenbeste, jendartean ditugun edozein menderakuntza edo ezberdintasunen talaiatik begiratuta.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]
“18 urte pasatu dira indusketan 400 bat grafito agertu zirenetik, 16 urte froga zientifikorik gabe Lurmen indusketa eremutik kaleratu zutenetik eta 4 urte gaia argitu barik epaiketa egin zenetik eta berdintsu jarraitzen dugula esan genezake: gaia argitu nahi genuenok... [+]
Bizi garen mundu frenetiko zein zorabiagarri honetan, pixkanaka gertatzen diren gizarte-aldaketak batzuetan antzemanezinak, garrantzirik gabekoak edo hutsalak direla iruditzen zaigu. Hala ere, ez da horrela, eta jakitun izan behar dugu tentuz jokatzeko. Horren adibide, azken... [+]
Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]
Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]
Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!
Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]
Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]
Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]
La linterna de diógenes podkastean Miguel Benasayag-egeri egindako elkarrizketan pentsatzen jarraitzeko ideia anitz aurkitu ditut. Tartean, gizakiok teknologiarekin ditugun harremanen inguruan egiten dituen hausnarketak.
Elkarrizketan, alderatzen da gizakion historian... [+]
Ikasle beraren datu berberak hirugarren aldiz jasotzen nituela, esaldi hain erabili horiek baino ez zitzaizkidan etortzen gogora, adimena ere ezerezak apalduta: “Ez gara ezer”, “bizitzak ez dauka zentzurik”, “jainkoak, esaten duten bezain txintxoa... [+]
Erantzukizuna Israelgo Estatu Sionistarena da, bera baita, biztanleriaren zati handi baten, soldadu, kolono eta abarren laguntzarekin, garbiketa etnikoa eta genozidioa egiten ari dena inguruko herrialde eta herrien aurka.
Mendebaldeko estatuek ere laguntzen diete, armak... [+]
Hori esan zidan ikasle ohiak, asko kostata jarri zuen salaketa hilabeteak pasata ez aurrera ez atzera zegoela epaitegian eta, psikologoak aholkatuta, bortxaketa salaketa kendu egin zuela. Eta ni isilik, ezin asmatu zer esan oraindik ere antsietate zantzuak zituen gazteari... [+]
Ez da akaso harrotasun seinale nire aurrean dauden pertsonak pertsona izango ez balira bezala begiratzea? Bai, noski baietz. Baina nola espero dugu bestela besteak ulertzea? Ulertu, behatu, begiratu. Besteak ulertu nahi izateak, ez du jarrera harro hau eskatzen? Ni pertsona... [+]
Urtebete igaro da, diotenez. Ez dut sekula ulertu mendebaldarrok daukagun ohitura harroputz hau: nahiz eta gatazkak ia mende bateko iraunaldia izan, datak nahierara moldatzen ditugu, garrantzia nolanahi oparituz. Azkeneko sasoia ezberdina izan al da beren lurraldean preso... [+]