Penderecki: konpositore ezezagun bezain ezaguna
Krzystof Penderecki XX. mendearen bigarren erdian gertatu zen poloniar musikaren berpizkunde itzelaren zati izan zen, Gorecki eta Lutoslawski bezalako musikariek eman zigutena, Pendereckiz gain.
Horiek guztiek ekarpen handiak egin zizkioten musika garaikideari, eta, justiziaz, gure garaiko musikari garrantzitsuenetakotzat jotzen dira. Hori dela eta, Pendereckiren heriotzak, joan den martxoaren 29an, hainbat omenaldi ekarri ditu musikari ospetsuen eskutik. Eta omenaldi horietako askotan azken hamarkadetako handienetako gisa izendatu dute Penderecki.
Bere lanak bertute bikain bat zuen, beste askoren artean: berea hizkuntza garaikidea izan arren, inoiz ez zuela muturrera eraman eta ezein joeratan parte hartzeari uko egin ziola. Horrexegatik bere musika sailkatzea zaila da benetan.
Egia esan, Pendereckiren lana oso adierazkorra eta berezia da. Alde batetik, bere lanaren zati handi batek izaera erlijiosoa du. Konpositore moderno gutxietako bat da –Arvo Part-ekin batera–, fedearen adierazpena bere sorkuntzen gaitzat duena. Baina, kontrastean, lan horien ondoan, beste mota bateko lanak idazten jakin zuen, Loudun-en deabruak izeneko opera erotikoa bezala, pixkanaka-pixkanaka errepertorio lirikoan sartzen ari dena.
Beharbada, bere konposiziorik ezagunena Hiroshimako biktimen aldeko Trenodia da, errukia sakoneraino transmititzen duen lan bat, baina baita lehen bonba atomikoaren heriotza horiengatiko amorrua ere.
Hala ere, gure irakurle batzuek pentsatuko dute ez dutela egile handi honen musika ezagutzen. Oker daude. Exorzista (1973) eta Distira (The shining, 1980) filmen unerik zirraragarrienak Penderecki handiaren musikak azpimarratzen ditu. Une horietako bakar bat ere ez litzateke berdina izango poloniarraren musikaren sakontasun eta adierazkortasunik gabe. Ikus itzazue berriro film hauek eta gozatu haien soinu-banda zoragarriez.
Bere heriotzarekin, Bigarren Mundu Gerraren ondoren sortu zen konpositore belaunaldi handia desagertu egin da, eta ez dago oso argi horien ordezkorik dagoenik. Horregatik Pendereckiren heriotza bi aldiz penagarria da. Goian bego.
Bidai on bat
Braulio
Autoekoizpena, 2024
-----------------------------------------------------
Nik ez nioke talde bati Braulio izena jarriko; eta seguruenik inork gutxik hasiko luke lan bat sei minutuko iraupena duen kanta batekin. Baina hauei parra die eta horri esker... [+]
Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).
--------------------------------------------
Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]
Ostegunean prentsaurrekoa egin dute antolatzaileek Maiatzaren 3an Bizkaia Arena-BEC!en egingo den ekitaldiaren xehetasun gehiago aurkezteko. Ikuskizuna euskal herrian ezagunak diren hogei pertsona baino gehiagok parte hartuko dute eta 14.000 ikuslerentzat izango da.
Ilezko prakak, gerritik oinetaraino, latexa besoetan eta soinean, eta adatsa laranja gori. Horrela aurkeztu du La Furiak bere bosgarren lan luzea: Ultra. Horrek guztiak ederki islatzen du rap abeslariaren apustua: dena eman, bere irizpideen arabera.
Gauzak ez dira izatez errazak, eta, izango da batagatik edo besteagatik, baina, azken boladan, mingainari behar baino gehiagotan egin diot kosk bi kontu hauengatik: sold out-aren kultura eta FOMOa –azken hori agian azaldu behar da, ez baita hainbestetan esana: esperientzia... [+]
Ultra
La Furia
Baga Biga, 2024
---------------------------------------------------------
Cascanteko La Furia-k bosgarren diskoa plazara atera du. Mimoz eta erraietatik, berarentzat funtsezkoak diren osagai horiekin, prestatu du honako pozima, pozoitsua eta aldi berean... [+]
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
Asteazkenean izan behar zuen epaiketa dataz aldatu dute Lizarrako alkateak azken momentuan jarritako helegite baten ondorioz. Orain taldeari "gorrotoa sustatzea" ere egozten zaio eta lau urterainoko kartzela-zigor arriskua dute kideek.
Kolektiboki antolatzeko grina aspalditxotik gorpuztu da, besteak beste, kulturaren esparruan. Jendea batzeko abaguneak dira kontzertuak, eta horregatik, musika kolektiboei egingo diegu txokoa erreportaje honetan. Gaia hain zabalean hartu ordez, Araban ipiniko dugu fokua,... [+]
Aurretik bistaz ezagutzen banuen ere, musikaren munduak hurbildu gaitu Julen Goldarazena eta biok. Segituan ezagutu nuen Flako Chill Mafiak erakusten zuen irudi horretatik harago eta horrek baldintzatu dizkit, hein handi batean, proiektuarekiko harremana eta iritzia. Lauzpabost... [+]
'Tristan und Isolde' opera
Bilbao Orkestra Sinfonikoa. Zuzendaria: Erik Nielsen.
Bilboko Operaren Abesbatza. Zuzendaria: Boris Dujin.
Eszena zuzendaria: Allex Aguilera.
Bakarlariak: R. Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mimika, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J... [+]
Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025
------------------------------------------------
Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]