Arabako Errioxako olioaren eguna aurten errota kooperatibo honetan egingo da
Ardo ekoizpenaz gain askoz ere kantitate txikiagoan ekoizten den beste altxor bat ere badute Arabako Errioxan: olioa. Azken urteetan olibondoak galtzen joan badira ere, olioaren kulturak bizirik dirau. Moredako La Equidad olio-errota kooperatiboa da horren adibide: “1947an sortu zen olio-errota hau. Lehenago herrian baziren lau bat partikular, baina urte hartan herritarrak herriarentzako olio-errota sortzeko batu ziren”, azaldu dizkigu hastapenak Jesus Eraso Diaz de Cerio kooperatibako lehendakariak.
Antzinakoa berriaren ondoan
1947an eraikitako olio-errota hark 2001 arte funtzionatu zuen: antzinako moduan ekoizten zuen, harrizko errota bidez eta lehengo irabiagailu eta prentsatze sistema zaharrekin. Baina errota zaharkitua gelditzen ari zenez eta osasun neurrien aldetik bete beharreko baldintzak zirela medio, berria jartzea erabaki zuten 2001ean. “Apustu handia egin genuen, inbertsio dezentea ekarri baitzuen aldaketak”, dio Erasok. Errota berriarekin zentrifugazio bidez ehotzen dute oliba.
Berria jarrita ere, antzinako errota mantentzea erabaki zuten kooperatibako kideek. Moredara hurbiltzen diren bisitariek, modu horretan, bi errotak ikusteko aukera dute.
Arroniz barietateko 200.000 oliba kilo inguru ekoizten dituzte kooperatibako kideek urtean, eta ehun kilotik 18-20 litro olio ateratzen dute. Eusko Label edota laborantza ekologikoko zigilupean ekoizten dute saltzeko egiten dutena, baina gehiena etxeko kontsumorako egiten dute. Kooperatibako kideen artean Moredako herritarrak ez ezik inguruko herrietakoak ere badaude: Viana, Oion, Lantziego, Laguardia, Binasperi, Bilar, Gorrebusto, eta Labrazakoak.
Olioaren kultura bizirik
Bisita gidatuak eta olio dastaketak askotan antolatzen dituzte Moredako olio-errotan, eta doakoak izaten dira gainera. Nahikoa da deitu eta kooperatibako kideekin eguna eta ordua hitzartzea. “Asteburu honetan bertan Gasteizko 15 lagun izan ditugu bisitan, eta ikasle taldeak ere etortzen dira noizean behin”. Arabako Errioxan ardoaz gain gauza gehiago ere badirela erakustea dute helburu, baita euren olioa promozionatu eta ezagutaraztea.
Eta olioaren kultura zabaltzeko bestelako ekimenak ere antolatzen dituzte. Esaterako, urtero ospatzen dute Arabako Errioxako Olioaren Eguna, aurten martxoaren 22an Moredan bertan eginen dutena.
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]
Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]
Euskal Herri mailan txikitik handira agroekologia sustatzen duten zenbait elkarte eta kooperatiba ataka larrian daude, finantziazio iturriak bertan behera geratu ostean. Erakunde publikoetatik, berriz, elikadura negozio gisa ikusten duten proiektuen aldeko apustu irmoa nabari... [+]
Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.
Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]
Satorralaia plataformak Donostiako Metroaren Mirakontxa-Easo zatiko lanek “%164ko gainkostua” izan dutela salatu zuen joan den astean, eta, horren harira, EH Bilduk gainkostu hori argitzeko eskatu du, Eusko Legebiltzarrean erregistratutako galdera sorta baten bidez.
Agintari gutxik aitortzen dute publikoki, disimulurik eta konplexurik gabe, multinazional kutsatzaileen alde daudela. Nahiago izaten dute enpresa horien aurpegi berdea babestu, “planetaren alde” lan egiten ari direla harro azpimarratu, eta kutsadura eta marroiz... [+]
Mendizale batek asteburuan ikusi du animalia Lapurdiko Azkaine herrian, eta otsoa dela baieztatu du Pirinio Atlantikoetako Prefeturak. ELB lurraldean "harraparien presentziaren kontra" agertu da.
Elkarretaratzea egin zuen Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak atzo Laudioko Lamuza plazan, Mugagabe Trail Lasterketaren testuinguruan.