Langa bat gehiago
Kalkulua zehatza da. Iruñeko biztanleen %10,5 da euskalduna. Navarra Sumak gidatutako Iruñeko Udalak publizitate instituzionala lortzeko gutxienez audientzia osoaren %10 izatea exijitu die hedabideei. Euskarazko hedabideek publizitatea lortzeko hiriko biztanle euskaldunen %95,6 izan beharko lukete hartzaile. Ariketa zaila.
Euskarazko hedabide guztiak gelditu dira jokoz kanpo, publizitatea esleitzeko lizitazioan sartzeko hedabide bakoitzak bere audientzia potentzialaren %10 behar zuelako izan. Hiriko ia biztanle euskaldun guztiek entzun, irakurri eta ikusi beharko lituzteke euskarazko hedabideak lizitazioan sartu ahal izateko. Bitxia da Xaloa Telebistaren adibidea. CIES hedabideen azterlanaren 2019ko lehen olatuaren audientzia datuek diote Xaloa Telebistak %9ko audientzia duela. Publizitatea jasotzeko irizpide nagusitik puntu batera geratu da. Ehuneko bederatzi oso zifra handia da eta pentsa genezake Iruñeko ia euskaldun guztiak dituela entzule telebistak. Halako ehunekoa izateko arrazoia da hainbat saio, batik bat musika eta kirola, euskaldunek bezala erdaldunek ere ikusten dituztela.
Publizitate instituzionala udal gobernuan EH Bildu egon denean jaso dute euskarazko hedabideek. Euskalerria Irratiak 24.000 euro jaso ditu urtero Joseba Asironen legegintzaldian, Xaloa Telebistak 20.000 euro, Hamaika telebistak 15.000 euro eta Nafarroako Hitzak 18.000 euro. Euskalerria Irratiak helegitea aurkeztu du Nafarroako Auzitegi Administratiboan, Iruñeko Udalaren publizitate instituzionalaren esleipenaren kontra.
Nork izango du publizitate instituzionala?
Sei hedabidek jasoko dituzte udal gobernuak publizitate bidez banatutako 600.000 euroak: Diario de Navarra (Brandok Comunicación) eta Diario de Noticias (Glocal Multimedia) egunkariek eta haien edizio digitalek, navarra.com (Glocal Influence) agerkari digitalak, Ser eta Cope irrati kateek eta Navarra Televisión-ek.
Irizpide aldaketa
Publizitatea eskuratzeko irizpide nagusia izan da audientziaren %10 izatea. %75eko balioa du, Enrique Mayaren udal gobernuak hala erabaki duenetik. Hedabidearen proposamen ekonomikoak %10 balio du eta hedabidean egitekoak diren hobekuntzek %5. Irizpide sozialek gehienez %10eko garrantzia izango dute.
Ostiko bat gehiago
Hedabide batzuei beste batzuei baino gehiago eragingo die irizpide aldaketak. Hala ere, ez dira hil ala biziko diru-sarrerak izan inorentzat, aurrez publizitate instituzionaletik batere jaso gabeak dira. Beste kontu bat litzateke aztertzea euskarazko hedabideei zein kopuru jasotzea dagokien.
Bien bitartean, udal berriak euskararen aurka ostikoak banatzen segitzen du. 1997ko euskararen ordenantza berreskuratu dute eta duela gutxi jakinarazi dute bi haur eskola gaztelaniara itzularaziko dituztela.
Nafarroako Legebiltzarrean datorren urteko aurrekontuak ixteko negoziazioetan ari dira egunotan alderdiak, eta horietan adostutakoaren arabera, euskararen Euskararen Nafar Institutuak iaz baino 1,3 milioi gehiago izango ditu.
Euskal Herri osoan euskara eta hiztun komunitatea larrialdi egoeran daudela berretsi zuen azaroan Kontseiluak eta, ostegun honetan, egoera hori Nafarroan zertan datzan azaldu du Iruñean. Era berean, herrialdean ataka horretatik ateratzeko egin beharrekoak azpimarratu ditu.
Hamabi haur eskola publiko daude Iruñean, eta horretatik bakarrean dago euskarazko eredua. Protesta egin dute dozena bat eragilek, eta euskal hiztunen “egoera berezia” aintzat har dezan galdegin diote udalari.
“Ez da posible hiri guztia zeharkatu behar izatea seme-alabak hemengo jatorriko hizkuntzan murgiltzeko” salatu dute guraso askok. Euskarazko plazak ere “oso urriak direla” salatu dute familia askoren artean eginiko bideoan.
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
“Ikae” edo “igae” bezala transkribitu ditu aurkituriko ikurrak Nafarroako Gobernuko Kultura Zuzendaritza Nagusiko ikertzaile taldeak. Duela 2.000 urteko "baskoierazko" idazkun bat izan daitekeela diote ikerleek, baina garai hartako hizkuntzei... [+]
Premiazko txostena eskatu dio Nafarroako Kontseiluari. Behin betiko onartzeko aurretiazko urratsa da, Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiak aurreko dekretuaren zati batzuk baliogabetu eta bost urtera.
Barañaingo EH Bilduk salatu du Barañaingo Udalak haur eskoletarako hezitzaileen deialdian euskarazko eta gaztelaniazko azterketak egun eta ordu berean jarri dituela, eta hala, hautagaiak hizkuntza bat aukeratzera behartzen dituela.
Euskaltzaleen Topaguneko kideek euskara sustatzeko jarreren inguruko datu kezkagarriak hauteman dituzte. Hori dela eta, Gero eta aldeko gehiago gizartean ikerketaren bidez, herritarrak euskarara hurbiltzeko estrategia berriak landu dituzte. Horretaz mintzatu dira, apirilean,... [+]
Hezkuntzak aurreikuspena zuzendu eta onartu du institutuak Zientzia, Humanitate eta Gizarte Zientzien Batxilergoko lehen mailan bi talde izaten jarraitzea.