Inuitak eta gure Ama Lurra

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
"Akna. Lurralde izoztuko arrantzaleak". Peio Lopez-Iturri. Irati Merino Petralanda. Denonarten, 2019

Akna neskato inuit gaztea dugu istorio honen protagonista eta narratzailea. Berak kontatuko digu nola bizi diren, zer egiten duten… eta bizi duten abentura bat, edo gertakari bat. Irudiz josita eta testu gutxiko liburu honetan Akna bere burua aurkezten hasten da: “Kaixo! Akna dut izena, eta gure zuloan arrantza egitea izugarri gogoko dut”. Eta irakurle-ikuslea (liburuko irudi guztietan bezala) bi orriak betetzen dituen irudiarekin aurkitzen da, bertan neskato bat izotz gainean etzanda, bertan eginiko zulo batean soka sarturik, eta izotzaren azpitik hainbat animalia uretan.

Irudi erabat errealistak direla ematen du, liburuaren azalean ikus daitekeen bezala, eta horrela, irakurleak berehala jasotzen ditu testuaren eta irudiaren mezuak. “Tulok eta Amaruk-ekin joan ohi naiz. Inuitak gara eta izotzez eta elurrez estalitako irla handi batean bizi gara, itsasotik hurbil. Munduko lekurik ederrena da”. diosku jarraian Aknak, eta hiru lagunak, izotz gainean etzanda (gu belar gainean egongo ginatekeen bezala) ageri zaizkigu.

Akna. Lurralde izoztuko arrantzaleak liburuan inuiten bizitza kontatzen zaigu, nola jolasten duten, gauean kontatzen dituzten istorioak, itsasora ateratzen direnenean egiten dutena… mundu idilikoa dirudi harik eta Aknak, amarekin txalupa batean doala, “piztitzar batekin” topo egin arte. Piztitzar hura itsasontzi ikaragarri handia da eta ez dago bakarrik, asko dira eta; gainera, itsasontzi handi horietan dabiltzan marinel txapeldunek itsasoko ura gorriz margotzen dute, hildako baleen odolez margotu hain zuzen.

Aknak eta gainerako inuitek harrituta ikusten dute marinelek eginiko triskantza eta orain ulertzen dute zergatik ez diren itzultzen baleak. Marinelek, baina, Ama Lurraren ordaina jasoko dute, eta Aknak eta bere lagunek baleen itzulera espero eta desio dute.
Ukitu ekologista eta goxoa duen obra da Peio Lopez-Iturrik eta Irati Merino Petralandak eskainitakoa; erraz irakurtzen dena eta, gure arbasoei kritika eginda, naturaren aldeko mezua bidaltzen duena. Liburuaren kontrazalean ageri den bezala: “Guk ingurunea zaintzen dugun eran zainduko gaituelako Ama Lurrak”.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Etxea. Aitarena, amarena, ahizparena. Nirea

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024

-----------------------------------------------------

Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]


Dramaturgoen ‘herstory’-rako

Rosvita. Teatro-lanak
Enara San Juan Manso
UEU / EHU, 2024

---------------------------------------------------

Enara San Juanek UEUrekin latinetik euskarara ekarri ditu X. mendeko moja alemana zen Rosvitaren teatro-lanak. Gandersheimeko abadian bizi zen idazlea zen... [+]


Arriskuen aurrean, Ernaux

Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Itzulpena: Leire Lakasta
Katakrak, 2024

-----------------------------------------------------------
 
Klinikoa, zorrotza, politikoa, intimoa, autobiografikoa. Horrelakoak erabili izan dira maiz Annie Ernauxen lana eta idazketa... [+]

Errugabetasuna frogatzen

Segundo erabakigarriak
Manu López Gaseni
Elkar, 2024

--------------------------------------------------

Nobela labur hau irakurtzen hasi eta harrapatuta sentitzen zara, eta horretan badu zerikusia idazleak ezarritako erritmo bizi eta azkarrak. Lehen hamar... [+]


Eklipsea

Dragoiak eguzkia IRENTSI zuenekoa
Aksinja Kermauner
Alberdania, 2024

-------------------------------------------------------

Hamarnaka liburu idatzi ditu Aksinja Kermauner idazle esloveniarrak. Euskaraz plazaratutako lehenengoa dugu hau, Patxi Zubizarretak itzulia eta... [+]


Ama(ma)ren artilezko jertsea

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Erein, 2024

----------------------------------------------------

Izenburuak eta azaleko irudiak (Puntobobo, artile-mataza eta trapuzko panpina) osasun mentala, puntua egitea eta haurtzaroa iradokiko dizkigute, baina adabaki gehiago... [+]


Itsasoak ere baditu mila aurpegi

Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022

--------------------------------------------

Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den... [+]


Mutu

Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024

-------------------------------------------

Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]


‘Check point’-etatik harago

DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024

----------------------------------------------

Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]


Hondamendi zahar hura

Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024

---------------------------------------------

Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]


Politono bat entzun nahi?

PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024

--------------------------------------------------

Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]


Umore zoroa

Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024

----------------------------------------------

Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]


Amore eman, ala ez

Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024

----------------------------------------------------

Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]


Marigorringoak Afrikan

Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024

---------------------------------------------

Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]


Nire neure

Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020

-------------------------------------------------------

Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura,... [+]


Eguneraketa berriak daude