Neurri zuzena
Urduritasunez hurbiltzen naiz, lehen aldiz, zuengana. Argiarentzat iritzi artikuluak idatziko al nituen galdetu zidatenean, bi aldiz pentsatu behar izan nuen. Bat: nork bere iritzia publikoki ematea, gaur egun garesti irten daitekeen zerbait delako. Bi: Argia beti izan dudalako euskal erudituen bizileku, kulturaren zer eta nolak kontrolatzen dituzten horien parada. Hau honela, zer kontatu nezake nik? Bere burua txikitzat duen emakume honek? Zerbait berritzailea, apurtzailea beharko du izan, artikulu hau irakurriko duten euskal eruditu horien mailan egongo bada.
Kontatuko dizuet ba, ni, sormen mundutik natorrela, antzerkizalea naizela, aktorea, zuzendaria eta dramaturgo lanak ere egiten ditudala. Eta hau, aho txikiz kontatzen dizuet, ni neu naizen eta egin dudan guzti horren jabe izango ez banintz bezala.
Harri egiten zait herria. Gogorra, maskulinoa irudikatzen dut zuen txokoa ene eruditu maiteak. Emakumeren bat egongo da noski. Beti gaude bat edo beste, ia beti, gizonezko dugun lagun min baten eskutik iritsiak gure postuetara
Nire burua definitzeko pudore horrek, hasieran esan dudanarekin du lotura, emakume txiki horren irudiarekin. Ez nuke zuek pentsatzerik nahi, ez naizenik indartsu sentitzen. Kontrakoa. Batzuetan ia ziurtasunez pentsa nezake, superbotereak ditudana. Bestela nola biziraun hemen, kulturaren jabe diren erudituen artean, gizon-munduan? Nola sortu diskurtso propio bat, beraien normak eta egiteko erak jarraitu behar ditudanean? Zer kontatu nezake nik, nola, nondik, publikoari ematen zaionaren jabe badira. Sistema beraiena bada, beraien erara sortua. Erreferente femeninorik gabe eraikitako munduan, gu.
Harri egiten zait herria. Gogorra, maskulinoa irudikatzen dut zuen txokoa ene eruditu maiteak. Emakumeren bat egongo da noski. Beti gaude bat edo beste, ia beti, gizonezko dugun lagun min baten eskutik iritsiak gure postuetara. Beharrezkoa den portzentajea txiki hori gara, dena bare mantentzeko eraikia, kexatu ez gaitezen, dena aldatzen doanaren parodia.
Harri herria. Harri, gizon-munduak duen sormena ikusteko era, egiteko era. Zauriz beteta ikusten ditut sexu berdineko lankideak. Neurri horietan kabitu ahal izateko zer ebaki behar izan duten jakin gabe. Beraien mundua mozten, mozten, mozten… Neurri zuzena izan arte.
“Denbora luzez gizonezkoei egokitutako postu batean egotea ez da erraza izango, atrebitu egin behar ezta?”. Hori galdetu zidaten behin elkarrizketa batean, nire zuzendari paperaren inguruan hizketan genbiltzala. Gizon-munduan kabitu izanagatik harro sentitu nintzen. Artean jabetu gabe nintzen zauriaz, nire esentziari ebaki behar izan diodan horretaz. Joana da, ez da berriz nire parte izango. Eta min egiten dit. Zauriak min.
Baina...
Kabitu naiz. Neurri zuzena dut orain.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]