Emakumeok ez gara ume-fabrikak
Sorginkeriari buruzko Malleus Maleficarum izenburuko tratatuan (1486) aipu hau ageri da: “Elizaren arabera, sexu-harremanean gizonak arimadun gizakitxo bat txertatzen du emakumearen gorputz barruan, eta hau bederatzi hilabetez egongo da umetokian, amaren batere ezaugarririk bereganatu gabe”.
Ekainaren 28aren harira, Espainiako aldizkari digital batek zenbait gay ospetsu elkarrizketatu zituen eta haietako batek, hotel-kate baten jabe aberatsak, hauxe zioen: “Triste jartzen nau geuk umeak edukitzeari trabak jarri nahi izatea”. Baieztapen horrek falazia borobila ezkutatzen du, ordea, eragotzi nahi dena ez baita umeak edukitzea, erostea baizik.
Hala Elizak nola kapitalista misoginoek emakumeok zulo/labe/ontzi/inkubagailu soiltzat hartzea ez da harritzekoa, baina ezkerretik eta feminismotik ere entzun dugu umeen salerosketa –edo marketineko termino irensgarriago eta aseptikoagoetan esanda, haurdunaldi subrogatua– arautzearen aldeko argudiorik.
Hala Elizak nola kapitalista misoginoek emakumeok zulo/labe/ontzi/inkubagailu soiltzat hartzea ez da harritzekoa, baina ezkerretik eta feminismotik ere entzun dugu umeen salerosketa arautzearen aldeko argudiorik
Batzuek aukera askea aipatuko dizute, askatasuna subjektuaren bizi-baldintza materialei lotuta dagoela eta erabaki “indibidual” guztiak sozialki determinatuta daudela ahaztuta. Beste batzuek altruismoaren karta ateratzen dute, feminismoak berrehundik gora urte dauzkanean argi eduki beharko genukeenean maitasuna eta altruismoa historikoki inposatutako mendetasun-rolen fruitu direla askotan, besteen behar eta desirak geureenen aurretik jartzeko sozializatu baikaituzte. Desirak eta eskubideak nahasten dituenik ere bada, emakume batek besteren umekiak inkubatzea eskubidetzat hartuz gero –noiz eta jaiotza-tasa inoiz baino baxuagoa denean–, eskubide hori zein emakumek ase beharko luketen azaldu gabe. Ez baitirudi oso sinesgarria emakumeak norberaren umerik ez, eta besterenak edukitzen hasiko direnik.
Eta zeri zor zaio egungo jaiotza-tasa baxua? Umeak edukitzerik ez dutenek umeen merkaturako sarbiderik ez izateari ez, preseski. Kontua da ama izan orduko areagotu egiten dela pobrezia-arriskua eta hori bada berehala konpondu beharreko arazo sozial bat, gutxi-gutxi batzuren apeta genealogikoak ez bezala. Eztabaida honen protagonistak dira erdigunean jarri behar ditugunak –amak–, eta amatasuna zama ez izateko politikak bultzatu: amatasun-baimen duinak, haurtzaindegi publiko merkeak, haurdunak ez kaleratzea, zaintzaren gaineko erantzukizun sozial eta kolektiboa… Hobe genuke biztanleriaren erdiari eragiten dioten eskubideok betetzea, ustezko eskubide berriak asmatzen ibili beharrean.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Danimarkatik iritsi zaigu berria: 400 urtez estatuak eskainitako zerbitzua etengo du PostNord enpresa publikoak, eta eskutitzak banatzeari utziko dio 2025 urtea amaitzean. Gobernuak adierazi du enpresa publikoak negozioa paketeak banatzera bideratuko duela. Bi arrazoi eman ditu... [+]
“Hondakinik ez platerean!”. Hori zen kontsigna gure txikitako otorduetan. Janariak zeozer sakratu bazukeen, batez ere ogiak; lurrera erori eta, jasotakoan, musua eman behar zitzaion. Harik eta adin zozoan mamia baztertzeko moda etorri zen arte, lodiarazten zuelakoan... [+]
Zenbait estatistikak berretsi dute begiak hondar urteotan ikusten ari zirena: gimnasioak (eta estetika-zentroak eta nolako-edo-halako-terapia eskaintzen duten negozioak) nabarmen ugaldu dira gurean. EITBk plazaratutako datu bat emateko: EAEn 2010-2019 urteen bitartean, zazpi... [+]
Topatu eta topa! Tipi-tapa, elkarrekin ekin eta, bidea, eginean egin aurrera. Mahaiak, aulkiak, koadernoak eta boligrafoak, platerak, konfidentziak, tragoak eta ahotsak, eskuak, ideiak eta barreak, borrokarako besarkada gozoak. Txistulariak bileran, erraldoiak lasterka eta... [+]
Hezkuntzari buruzko legediak, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen eta planetako jaun eta jabeen aginduei jarraituz, ikasleek ikasketa etapa bakoitzaren amaieran “irteera-profil” jakin bat izatea bilatzen du. Ez pentsa profila zerbait itxia eta bukatua... [+]
Martxoaren 14an Donald Trumpek agindu exekutibo bat sinatu zuen, hainbat berri agentziak jasotzen duten diru kopurua asko murrizteko. Kaltetuetako bat United States Agency for Global Media (USAGM) izan zen eta, ondorioz, Voice of America (VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Zer esango zenioke Palestinako aktibista bati aurrez aurre izango bazenu? Ni mutu geratu nintzen Iman Hammouri nire herrian bertan aurkeztu zidatenean. Eskerrak andre nagusi bat gerturatu zitzaigula eta solaskide roletik itzultzailearenera pasa nintzela.
Palestinako Popular... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Gaur buruko minez iritsi naiz etxera. Ostiral iluntze hotz bat da; ez du euririk ari, baina haizeak bota ditu lurrera bi kontainer eta korapilatu dit ilea. 23:39 dio telefonoak. Lagunekin afaldu dut gure ostiraleroko tabernan. Barre asko-asko egin dugu, eta bihotza bete-beteta... [+]