argia.eus
INPRIMATU
Korapiloak askatzeko unea
Asier Blas Mendoza @AxiBM 2019ko ekainaren 25a

Uztailaren 2an eratuko da Europako Parlamentuaren diputatuen ganbera. Zatikatze parlamentario handiko testuinguruan, lehenengo aldiz popularren eta sozialisten arteko koalizioak ez du gehiengorik izango. Halere, Europa Berritu (Liberal eta Demokraten Aliantzak hartu duen izen berria) koaliziora lotzea espero da gehiengo osoa izango lukeen hirukoa osatuz. Horrez gain, bi hereneko gehiengo kualifikatuak behar diren kasuetan hirukoak berdeekin negoziatu ahal izango du.

Ezkerretik Europako Parlamentua moderatu da, Ezker Unitarioa/Iparraldeko Ezker Berdeak 14 diputatu eta sozialistek 32 diputatu galdu dituztelako ezkerreko eta eskuineko zentristen mesedetan: Berdeak/Aliantza Libreak 23 diputatu irabazi ditu eta Europa Berrituk 37. Lehenengoen kasuan ekarpen nagusiak dira Alemaniako, Frantziako eta Erresuma Batuko berdeen emaitza onak, bigarrenen kasuan La République en Marché!–MoDem eta Erresuma Batuko liberal-demokraten gorakadak.

Eskuinetik Europako Parlamentua zentrifugatu egin da euroeszeptikoen igoeragatik. Popularrek 37 diputatu galdu dituzte eta Kontserbadore eta Erreformisten talde euroeszeptiko biguinak 16 (15 britaniarrak). Bestela, Nigel Faragek zuzentzen duen Askatasuna eta Zuzeneko Demokrazia taldeak diputatu bat gehiago eskuratu du Brexit-aren alderdiaren emaitza onek Movimento 5 Stelleren galera konpentsatu dutelako. Hazkunderik handiena baina, eskuin muturreko Identitate eta Demokrazia taldeak izan du 37 diputatu irabazita, horietatik 23 dira Italiako Lega Norden eserleku berriak.

Herrialdeen interes nazional partikularrak uztartzeko lekua izan da Europar Batasuna, baina kontraesankorrak izaten hasi direnean euroeszeptikoek hartu dute indarra. Korapiloa askatzea ez da erraza, nahiz eta bidea
argi egon...

Ez da kasualitatea Italian eta Frantzian eskuin muturrak hauteskundeak irabazi izana. Bruselan egoitza duen Centre for European Policy Studies-ek 1999tik 2017ra bitartean euroaren inpaktua zortzi herrialdetan aztertzen duen ikerketa bat argitaratu du. Horren arabera, euroak bi herrialdeen soilik sortu ditu onurak ikerturiko epealdian: Alemanian 23.116 euro per capita aberastu dira eta Herbehereetan 21.003 euro. Kaltetuenen artean berriz, Frantzian 55.996 euro per capita pobretu dira eta Italian 73.605 euro.

Epe luzean sistema politikoak ez dira legitimatzen prozedurengatik, emaitzengatik baizik. Adibide ona Europar Batasuna (EB) ez demokratikoa izan da. Populazioaren gehiengoak bizi baldintzak hobetzen zituen bitartean euroeszeptikoak gutxi ziren, baina krisi ekonomikoa azaldu zenean eta EBaren erabakiak herrialde eta klase sozial batzuk kaltetu eta beste batzuei mesede egin zienean, euroeszeptikoek gora egin zuten, bereziki kaltetu horien artean.

Herrialdeen interes nazional partikularrak uztartzeko lekua izan da EB, baina kontraesankorrak izaten hasi direnean euroeszeptikoek hartu dute indarra. Korapiloa askatzea ez da erraza, nahiz eta bidea argi egon: interes desberdinen arteko konbergentziatik interes orokor eta komuna eraikitzera pasatu behar da. Hurrengo bost urteetan federalizazioak eta demokratizazioak aurrera egiten ez badute krisia sakondu egingo da. Ez da posible EBeko aurrekontuak Danimarkakoa baino txikiagoa izaten jarraitzea, ez da posible bere erakundeak interes nazional batzuk eta elite ekonomiko batzuen interesak defendatzea nagusiki. Ezinbestekoa da integrazio eta orekatze sozioekonomikorako bidea hastea eta immigrazio politika bateratua adostea. Hori guztia posible egiteko eta EBk bere dekadentzia ondo kudeatzeko, geopolitikaren ikuspegitik AEBetatik emantzipatu behar du. Bada garaia EBk bere interesak lehenetsi eta defendatzeko, AEBen interesekin kontrajartzen badira ere.