Daliaren urtea izendatu dute aurtengo hau, Dahlia pinnata. Ondo esanda Dahliaren urtea da. Euskarazko hiztegiek eta entziklopediek “dalia” esaten diote landare horri; nik uste dut “dahlia” esan beharko geniokeela.

Dahlia Mexikoko goi ordokietan ezagutu zuten inbaditzaile espainolek, urrutira gabe euskaldunen bat ere izango zen. Karlos III.a Espainiakoak inperioaren mendeko lurraldeetan harrapazka hartu eta eramaten jarraitzeko moduko lehengaiak zein izan zitezkeen ezagutzeko bidaldiak antolatu zituen. Beste landare eta animalia mordoaren artean, Espainia Berria deitu zuten gaurko Mexiko hartan, aztekek “chichipatli”, “acocotli” eta “coanenepilli” esaten zioten dahlia ezagutu zuten. Bere lurpeko tuberkulua jateko barazki gisa lantzen zuten, patataren moduan, Solanum tuberosum. Europara ekarri eta gero ere barazki gisa sailkatua izan zen.

1789an iritsi ziren lehen tuberkuluak Europara, Madrilgo Lorategi Botanikora, eta hurrengo urtean loratu ziren. Bertako zuzendaria zen Antonio José Cavanilles abade valentziarrak ederki deskribatu zituen landareok, baita Dahlia izena jarri ere, Anders Dahl botanikari suediarraren omenez. Anders hura batez ere Observationes botanica argitaratu zuelako zen ezaguna. Abadea jarraitzailea zuen, eta berari eskaini zion genero osoa eta hiru espezie izendatu: Dahlia pinnata, Dahlia coccinea eta Dahlia rosea.

1802an Madrildik igorri zituzten lehen dahliak Parisera, han André Thouin botanikari ospetsuak Historia Naturalaren Museoan landatu zituen. 1805ean Alexandre Humboldtek Mexikotik dahlia haziak igorri zizkion Berlinera Carl Ludvig Willdenow botanikariari. Aurrez izendatua eta sailkatua zen ez jakin, alemanak beste izen bat eman zion dahliari: Georgina izendatu zuen generoa Johann Gottlieb Georgi botanikari alemanaren ohorez. Gerora argitu zen auzia, eta, Dahlia zaharragoa izaki, hari eutsi zaio, eta Georgina baztertu. Oraindik Errusian, Ukrainan eta Mexikon bertan ere “georgina” esaten zaio.

Gure Anders Dahl, Carl von Linné zientzialari suediar ezagunaren ikasle izan zen. Linnék espezie guztiak (bizi direnak bezala, galdutakoak) izendatzeko izen zientifikoa edo bi hitzeko nomenklatura binomiala sortu zuen. Berak 1755ean esana da “Nomina si nescis, perit et cognitio rerum” hau da: gauzen izena ez badakizu, beraietaz dakizuna ere desagertzen da.