Bortxaketaren kultura klasikoa
Grezia. K.a VII. mendea. Himno homerikoak izeneko poema sortako alerik zaharrena sortu zuten, Demeter jainkosaren berri jasotzen zuena.
Demeter, Kronos eta Rearen alaba, Gea amalurraren oinordekoa zen. Zeus anaiak bortxatu zuen eta, ondorioz, Persefone alaba jaio zen. Persefone ere Hades osabak, azpimunduko jainkoak, bahitu eta bortxatuko zuen.
Alaba azpimunduan gatibu zegoela, Demeter amak Lurra ibili zuen Persefoneren bila. Bitartean, Demeterren beste anaia bat, Poseidon, arrebaren atzetik ibili zen hura bortxatu nahian. Azkenean, Demeterrek behor itxura hartu zuela ikusirik, Poseidon zaldi bihurtu zen eta bere helburua lortu zuen.
Zeusek erabaki bat hartu zuen orduan: Persefonek, handik aurrera, sei hilabete emango zituen azpimunduan haren osaba eta bortxatzailearekin, eta urteko beste sei hilabete Olinpoan egongo zen, amarekin. Demeterren pozak argia eta bizitza ekartzen zituen Lurrera sei hilabete horietan, udaberrian eta udan. Persefone bahitzailearen azpimundura itzultzen zenean, ordea, tristura, udazkena eta, gero, negua nagusitzen ziren. Eta, horrela, intzestu eta bortxaketa zurrunbiloa medio, azaldu zuen greziar mitologiak urtaroen joan-etorria, bizitzaren urteroko zikloa.
Baina hori adibide bat besterik ez da. Teseok Troiako Helena bortxatu zuen. Kastor eta Poluxek Leuziporen alabak, Febe eta Hilaira, bahitu eta bortxatu zituzten eta gero haiekin ezkondu ziren, Sexto Tarkinio printzeak Lukrezia bortxatu zuen. Filomela, aldiz, bere koinatu Tereok bortxatu zuen. Poseidonek ez zuen soilik arreba eraso, Medusa ere bai. Baina arlo horretan ere Zeus izan zen nagusi; Demeterrez gain, Antiope, Ganimedes, Europa, Leda... bortxatu zituen Olinpoko jainkoen erregeak. Eta ezin ahaztu, kondairaren arabera, Erromako fundatzaileek Sabinak masan bortxatu zituztela.
Gilbert Higuet (1906-1978) historialari klasizistak esan zuen moduan, “gure mundua Grezia eta Erromaren jarraipena da. Gure jarduera intelektual eta espiritual gehienetan erromatarren bilobak eta greziarren birbilobak gara. Beste eragin batzuek ere lagundu digute garena izaten, baina greko-erromatar bultzada izan zen aberatsena eta indartsuena”.
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
Gipuzkoako Auzitegiak urte eta erdiko espetxe zigorra ezarri dio gizon bati, emakume bat bortxatzen saiatzeagatik. Epaiketa asteazkenean egin zuten, eta, hasi aurretik, gizonak gertakariak onartu eta akordioa erdietsi zuen Fiskaltzarekin eta akusazio partikularrarekin, zigorra... [+]
Bortxaketen kasuentzako bideratu daitekeen kartzela zigorrik gorena jarri diote senar-ohi Dominique Pelicoti; eta beste 50 bortxatzaileei dagokionez, guztiak dituzte erruduntzat jo, baina fiskalak galdetzen zuena baino apalagoak dira zigorrak. Hiru hilabetez iraun du Mazango... [+]
Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]
.jpg)
Bilboko ikastolako ikasle eta ikasle ohien talde batek zentroko irakasle baten partetik jasandako sexu abusuak zerrendatu ditu, eta komunikatu baten bidez salatu du ikastetxeak gizona babestu duela. Gertakariak azalera atera direnean ikastolak “beren burua zuritu besterik... [+]
Biktimak 13 urte zituenean, 1998 eta 2001 artean, Lointek kirol taldeko Mario Lopez entrenatzaile ohiaren parteko sexu abusuak jasan zituen. Emakumeak duela urtebete salatu zuen, eta epaiketa 2025eko urtarrilaren 14tik 16ra egingo da, Bizkaiko Auzitegian. Mugimendu... [+]
.jpg)
Urretxindorra Ikastolako (Bilbo) eta Azkue Ikastolako (Lekeitio) bi irakasleren aurkako salaketak egin dituzte zenbait emakumek sare sozialen bidez. Horren aurrean, Urretxindorra ikastolako irakasleak astelehen honetatik aurrera klaserik ez ematea erabaki du Ikastolen Elkarteak... [+]
Erasoen aurrean “kikilduko ez direla” eta "nazkaturik" daudela adierazi dute Lezo eta Errenteriako feministek eta autodefentsa feminista eta ekintza zuzena aldarrikatu dituzte.
Gizon batek egindako jazarpena salatu du Irati Rusiñol hendaiarrak sare sozialetan. Komisarian ere jarri du salaketa. Salaketa publiko egin ostean, beste 30 emakumek esan dute gizon beraren erasoak jasan dituztela. Rusiñolek adierazi du beste inori halakorik egin... [+]
Zur eta lur hartu dituzte Nafarroako Berdintasun teknikariek festa girorako enpresa zenbaitek egindako proposamenak. Edalontzia estaltzeko tapak edo eta edarian drogarik dagoen ikusteko eskumuturrekoak.
Bilbon bazterkeria arriskuan dauden kolektiboekin lanean aritu nintzen bost urtez, arrakala digitalaren inguruan, batez ere emakumeekin. Bidean, bortizkeria matxistekin eta beste arazo askorekin aurkitu nintzen. Oso modu organikoan, indarkeria matxista pairatzen zuten... [+]
Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.
Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.
Hainbat ikaslek egin dituzte salaketak. Irakasleetako bat sare sozialen bidez ikasleei egindako jazarpenagatik eta sexu proposamenengatik salatu dute. Bigarrena, berriz, ikasgelan izandako jarrera desegokiengatik eta iruzkin sexistengatik. Hirugarrenari dagokionez, ikasleen... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]