Aspaldiko partez
Minbizia, hain oldarkor hain hilgarri, poesiarako eta elkarrengana biltzeko aitzakia bihurtu zitzaien Jon Iñaki Lasari eta eriondoan zegoen bere osabari: “Idatzi nuen liburua ez argitaratzeko, baizik eta enkarguz. Osabari esan zioten minbizia zuela. Gu txikiak ginenean jende gutxi hiltzen zen minbiziarekin. Berarekin hitz egiteko aitzakia zen”. Jon Iñaki Lasak (Gernika, 1963) Alizia eta biok 1982koa du (Ustela), eta 1984koa Andaluziari ene bilduma (Susa).
Liburu honek badauka hausnarketatik, badauka bilaketa estetikotik, badauka hizkuntza hanpatu, jaso eta kultismoz betetik ere zerbait: “Temppeliaukioko elizara bazoaz adiskidea/ eta entzuten baduzu kanpotik Chopin (…)”.
Mundua badoa eta gu poesia idazten, ematen du pentsatu duela idazleak. Gauza ederren betikotasuna eta gu, paseko txoriak: “Kontaizkidazu beren historiak/ Banan banan/ Ez daukat presarik/ Nik badakit zu ez zarela logura…”.
Urteen ostean poesiara itzuli denaren arrazoi metaliterarioak biltzen ditu Bidaiak-ek lehen piezetan. Hortxe datoz, hasierako orrialdeetan, erreferentzia eta helduleku zenbait, batzuk baikorrak, beste batzuk aski orwelldarrak: “Arseniko epel bat dastatzera/ Eric Arthur Blair jaio zen etxean, Portobellon”.
Tere Irastortzak aitzin solasean dioen legez, poema hauetan toki-izenak, musika, artea… era askotako aipamenak datoz. Gauden lekutik mugitu barik urrun joateko modu bat, irlak asmatzeko bide bat, baina finean geure baitara egiteko modu bat ere begitandu zait. Agerikoak ditu seinale asko, eta beste batzuk sano ezkutukoak, bihotzaren inguruko kontzeptuak, haren alde argi zein itzalekoak: “Baina jakin ezazu, Lilith/ esnatzen banaiz/ neure eskuez itoko zaitudala”. Poesiak prosarantz egiten du liburu honetan, arnasa luzatzen zaie istorioei errepikapenen puruz, eta ipuin herrikoi postmoderno bihurtzen dira kasik.
Ez da erraza adieraztea sortzen duen enpatia eta, era berean, hoztasuna.
Idazlearen nahi ezinak guztiak laburbiltzen dituzten poemak dira huts egindako tiroa bezala: oihartzun egiten dute belarrietan, eta gero zaila da enpalagu sentsazio bat kentzea ahotik.
Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022
--------------------------------------------
Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den... [+]
Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024
-------------------------------------------
Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]
DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024
----------------------------------------------
Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024
---------------------------------------------
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024
----------------------------------------------
Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]
Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024
----------------------------------------------------
Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]
Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024
---------------------------------------------
Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]
Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020
-------------------------------------------------------
Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura,... [+]
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
(Itzulpena: Fernando Rey)
Txalaparta, 2024
------------------------------------------------
Barrengaizto izenburua aukeratu du Fernando Reyk Beatrice Salvioni-ren La malnata itzultzeko. Reyk dio idazlearen ahotsa izaten ahalegindu dela,... [+]
PELLOKERIAK
Ruben Ruiz
Ilustrazioak: Joseba Beramendi, Exprai.
Elkar, 2022
-----------------------------------------------
Ruben Ruizek kontakizun laburrez osaturiko obra berri bat eskaini digu. Ez dira mikroipuinak, kontakizunek, modu independentean irakur badaitezke... [+]
Memet
Noemie Marsily eta Isabella Cieli
A fin de centos, 2022
--------------------------------------------------
Kolore gorriko kanpineko kremailera ireki eta atetxotik begira gaude Lucyrekin batera. Portada honekin hartzen du irakurlea Memet komikiak. Hitz gutxiko... [+]
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Gazte-egarri da euskal kultur sistema. Horixe zioen Leire Vargasek Berria-n idatzitako zutabean. Odol freskoa nahi du industriak: askotarikoa eta dibertsoa. Azkenean, baina,... [+]
Norberak maite duena. Hitza gogoan, irakurketa biziz
Miren Billelabeitia
Pamiela, 2022
------------------------------------------------
Miren Billelabeitia institutuko irakaslea da, literaturzalea eta Literatura unibertsala irakasgaia ematen du duela zenbait urtetatik... [+]
Snarkaren ehizan
Lewis Carroll
Irudiak: Henry Holiday
Itzulpena eta edizioa: Manu LÓpez Gaseni
Pamiela, 2024
-------------------------------------------------------
Udaberrian argitaratu zen esku artean dugun obra hau. Alizia herrialde miresgarrian,... [+]