Elikadura burujabetzaren aldarria Nafarroako Parlamentura
Ekainaren 13an bukatu zen Nafarroako Parlamentuan Mugarik Gabe Nafarroak, Mundubatek eta IPES fundazioak elkarlanean abiatutako ‘“Gobernantza lokal eta eraldatzailea elikadura burujabetza eta genero berdintasun gakoekin” prozesuari. Herrialdeko bost merindadeetan saioak egin dituzte sei hilabetez: emakume ekoizleak, instituzioetako partaideak eta gizarte mugimenduetako eragileak aritu dira herrialdeko nekazaritzaren eta elikadura gobernantzen inguruan hausnarrean eta eztabaidan. Ekaineko azken saio horretan, euren ondorioak eta eskakizunak parlamentura eraman dituzte tokiko ekoizleek.
Emakume ekoizleen bozgorailu
Parlamentuan, merindadeetako saioetan ateratakoarekin osatutako Emakume ekoizleak eta elikadura burujabetza Nafarroan, generoaren ikuspegitik dokumentua aurkeztu zuen Esther Monterok.
Jarraian, emakume ekoizleen izenean Gotzone Sestorainek hartu zuen hitza. Gizartearen eta administrazioaren partetik beren lanaren aitorpen eza kritikatu zuen ekoizleak, eta salatu zuen administrazioak askotan lagundu baino beren egoera zailtzen duela: burokrazia konplexuen bidez eta diru-laguntzen menpeko bihurtuz nekazari txikiak ito dituzte eta horietako asko lanbidea uztera bultzatu: “Eredu produktibo neoliberal eta patriarkal baten menpeko gara, jendea nekazaritza eremutik kanporatzen duena eta emakumeak baztertzen dituena”. Instituzioei eskaera zuzena egin zieten emakume ekoizleek: egin dezala elikadura burujabetzaren eta sozialki, ekologikoki eta ekonomikoki jasangarria den nekazaritza eredu baten aldeko apustua. Hori martxan jartzeko proposamen zehatzak eraman zituzten, sei puntutan banatuta: haziak, lurra, diru-laguntza publikoak, salmenta zuzena eta zirkuitu motzeko komertzializazioa, hezkuntza eta zerbitzu publikoak.
Bestelako gobernantza ereduak
Elikadura gobernantzen inguruan martxan dauden hainbat proiektu aurkeztu zituzten saioaren bigarren zatian zonalde bakoitzeko ordezkariek, gauzak aldatzeko borondatea adieraziz.
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]