Gerezi festa Itsasun
Fruitu txiki gorrixkaz gozatzeko tokirik onenetarikoa gurean, Itsasu da. Gereziak herri lapurtar horretan duen garrantzia agerikoa da, herriko armarrian agertzerainoko protagonismoa baitu.
Aurtengoa, sasoi gorabeheratsua
Itsasun gerezi barietate ugari lantzen badituzte ere, hiru mota dira nagusi: Peloa, Xapata eta Beltxa. Hirurek garapen ezberdina izan dute aurtengo sasoian, Maryse Cachenaut Itsasuko gerezi ekoizleak Euskal Irratietan eskainitako elkarrizketan azaldu zuenez, “ezin da esan urte txarra izan denik, nahiz hobeak ere egon izan diren”. Beltxa eta Xapata nahiko ongi atera diren bitartean, Peloarentzat ez da urte oso ona izan: “Gerezi goiztiar hau ez da sobera bildu aurten. Ia hilabete aurreratu da, eta haize hotzak eta izotzak kaltetu eta uzta nabarmen jaitsi da”, zioen ekoizleak.
Sasoiaren amaiera ospatzeko, ekainaren 4an Gereziaren Festa egin zuten Itsasun. Urteroko moduan, egun osoko egitarau oparoa antolatu zuten musika, dantzak eta gastronomia uztartuz. Bertako produktuak, eta nola ez, gereziak dastatzeko aukera izan zuten hurbildutakoek. Itsasukoez gain, Nafarroako Etxauriko gerezi ospetsuak ere izan zuten protagonismoa festan. Nafarroa eta Lapurdi bat eginik, gerezien aitzakiapean.
Xapata elkartea
Itsasuko gerezi ekoizleek 1994an sortu zuten Xapata elkartea, bertako gerezi barietateak babestu eta bultzatzeko. Ideia berarekin, 2008an martxan jarri zuen elkarteak Itsasuko Gerezi Kontserbatorioa.
Egun, hogei ekoizle baino gehiago biltzen ditu elkarteak, eta tokiko barietateen kontserbazioaz gain, ekoizpenari begirako beste hainbat helburu ere badituzte: pestizidarik gabeko kultura bultzatzea, gereziak eskuz biltzea, familiako ekoizpen txikien alde egitea eta laborari nahiz kontsumitzaileentzat prezio justuak bilatzea, besteak beste.
Gereziak saltzeko aukera badagoela dio Cachenautek, eskaria badelako eta kantitate oso handiak ekoiztu beharrik gabe ongi atera daitekeen ekoizpena delako. Laborariak eta gazte berriak motibatzea da orain lortu beharrekoa, ekoizlearen ustez.
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]