Iruñeko zuhaitz zaharren balioa
Sinbologia handia izan du historikoki zuhaitzak gurean, eta gaur egun ere badu. Ideia horretatik abiatuta, Iruñeko zuhaitz zaharren balio kultural eta historikoa izenburuko hitzaldia antolatu zuten maiatzean Nafarroako hiriburuan. Zuhaitz Zaharren Lagunak elkarteko kide Mikel Belasko izan zen hizlaria. Urteak daramatza taldeak Nafarroako zuhaitz zaharren kontserbazioa eta babesa bultzatzen.
Gernikak bezala, Iruñeak ere bere zuhaitza
Sekuoia bat da Iruñeko zuhaitzik zaharrena. “Berez, ez da oso zaharra: 1855. urtean jarri zuen baztandar batek. Kaliforniatik zuzenean ekarri zuen eta diputazioko lorategian landatu”, azaldu zuen Belaskok Euskadi Irratian eskainitako elkarrizketan. Zuhaitza landatu zuten garaian foruen inguruko kontuak pil-pilean egonik, “Iruñeko arbola” izendatu omen zuen sekuoia norbaitek, Gernikako Arbolarekin alderatu nahiz edo. Zorte txar xamarra izan zuen, hala ere, zuhaitzak. Izan ere, 1933an tximistak jo eta kalte handiak eragin zizkion. Ohikoa dirudi gertakari horrek, Iruñeko Alde Zaharrean zegoen beste sekuoia bat ere duela hamabost urte inguru kaltetu baitzuen tximistak. Zuhaitz altu horiek duten arriskua ikusita, horietan tximistorratzak jartzen hasi berri da Iruñeko Udala. Egun sekuoia bada zuhaitzik zaharrena Iruñean, historikoki zumarra zela nagusi dio Belaskok. Europa osoan zabaldutako grafiosia gaitzak jota, ordea, ia guztia galdu omen zen. Horregatik apenas dagoen Iruñean zuhaitz zaharrik.
Zuhaitz Zaharren Lagunak
2005ean sortu zuten Iruñean Zuhaitz Zaharren Lagunak elkartea. Nafarroako zuhaitz zaharrak babestea eta aztertzea eta horiei lotutako biodibertsitatea aztertzea dute helburu. “Iraganaren testigu, zuhaitz bakoitzak istorio bat kontatu digu, bere sustraiak bota zituen tokiko historia, bertako jendearena eta ohiturena”, diote elkartearen katalogoko sarrera testuan. Horixe izan da Iruñeko zuhaitz zaharren balio kultural eta historikoa konferentziaren asmo nagusia: hiriko zuhaitz zaharrak bertako historiarekin, ohiturekin, kulturarekin eta bizimoduarekin harremanetan jartzea.
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]
Urteak dira Nafarroan eta beste zenbait tokitan hazien liburutegi proiektuak martxan dituztela. Hazien liburutegiak, liburuen liburutegietan. Euskal Herriko Hazien Sareak antolatutako hitzaldi batean izan zuen egitasmo horien berri Ane Leturia Delfrade Antzuolako liburuzainak,... [+]
Hamar urte baino gehiago daramatza martxan Arabako Nekazariak Eskolan proiektuak, Hazi fundazioak zenbait ekoizlerekin elkarlanean bultzatzen duena. Haur eta gaztetxoak nekazal mundutik geroz eta deskonektatuago bizi diren garaiotan, inoiz baino beharrezkoagoa da elkar... [+]
Ateak ireki berri ditu Bermeon Gu Zu Bio dendak, otsailaren 17an egin baitzuten inaugurazio ekitaldia. Edurne Zulueta Aranguena da proiektuaren bultzatzailea, eta berak azaldu bezala, garbiketako produktuei lotutako kontsumoari buelta bat eman nahi izan dio egitasmoarekin... [+]