Intsusadia edanean
Urteko ikuskizun ederrenetako bat igaro berria dugu: sagastiak loretan. Milaka sagasti han eta hemen paisaia zuritzen, xuri-gorritzen, arrosatzen. Sagarrondoak, Malus x domestica, makina bat urtetan eman diguna sekula ez dugu behar bezala eskertuko; ni pozten naiz gero eta toki gehiagotan loraldi honi egiten zaion gorazarrearekin. Elorri zuria, Crataegus monogyna, loratzen denean etortzen dela benetako udaberria entzun izan diot maiz Pello Zabalari. Loraldi haren zain izaten dira sagarrondoak bere ikuskizunari ekiteko. Ez da, ordea, bakarrik loratzen. Intsusa ere, Sambucus nigra, hor izango du loraldi lagun.
Intsusaren lorea ere ederra da, alde askotatik. Ikusgarria, multzo zuri-laru handietan urrutitik antzematen zaio. Usain goxoa hedatzen du, hordigarria gabe. Eta probetxu handikoa da, bai lorea bera, baita ernaldu ondoren haziko duen pinporta koxkor beltxa ere. Pinporta horiekin marmelada, jelea, erreximenta eta antzeko kontserba gozoak egin ohi dira. Saiatu, ez zara damutuko. Gozotik bezala, ardoa ere egin daiteke intsusaren fruituarekin. Ondo heldu denean, zanpatu eta muztioa irakiten utzi. Hona bide bat: hogei kilo intsusa koxkor heldu zukutu eta muztioa kendu; kilo bat ezti eta 35 gramo gatz erantsi; 20 litro ur nahasi, eta toki epel batean irekita irakiten utzi. Lehen hartzidurak aparra sortuko du; baretzen denean, azpiko amarik gabe, beste ontzi batera pasa, eta, bigarren irakinaldi luzea egiteko, itxita, toki fresko batean utzi. Hilabete batzuen ondoren, dastatuz erabaki noiz dagoen edateko onenean. Neuk ez dut sekula egin, baina, inork asmoa hartzen badu, gustura dastatuko nuke.
Fruituei itxaron beharrik gabe, loreekin ere egiten da ardoa. Bost litro ur eta bi kilo eta erdi azukre beltz berotu, hiru limoiren zukua erantsi, kilo eta erdi intsusa loreekin nahasi eta, estalita, egun betez egonean utzi; oihal batekin iragazi, eta tapa hariduna duen botila edo ontzi esterilizatuetan sartu eta utzi. Muztio gozoa izango da. Ardotzeko, iragazitako muztioa irekita hartzitzen utzi, eta, irakina amaitutakoan, botilaratu. Hutsik edo urardotuta, berotuta edo hotza edan daiteke. Hori bai, hori dastatu izan dut: bikaina!
Duela lau bat urtetik Kanboko Biperduna etxaldean ari da lanean Anthony Uranga gaztea, barazkiak eta euskal piperrak ekoizten. Orain, baina, proiektu propioa du eskuartean: 2.000 ahabiondo landatuko ditu Biperdunatik hurbil dagoen Arkaitz baserriko lursailean, eta landareak... [+]
Beaune (Borgoina, Frantzia) herri ardogilean, mahats uztaren erregistroak gorde dira ia 700 urtez, 1354. urteaz geroztik.
Guztiok edan dugu noizbait, edo sarri, baso erdi bat pestizida, ekologikoak ez diren ardorik onenetan ere badaudelako. Gilles-Eric Seralini zientzialariak eta Jerome Douzelet sukaldariak dastatzaile jakitunei eta sukaldari ezagunei proposatu diete kalitate handiko ardoak... [+]
Ardo eta sagardo ekologiko eta biodinamikoen beste muturrean daude ardo industrialak edo kimikoak. Azken hauek produktu kimiko sintetikoak erabiltzen dituzte; mahasti eta sagastietan hormonak, ongarriak, pestizidak, herbizidak eta abar, eta upategietan, antzera.
Produktu... [+]
Nekazaritza ekologikoa puri-purian den honetan, biodinamika oinarri duen nekazaritzan ekoitzitako ardoek bereganatzen dituzte gero eta sari gehiago. Ikuskizun da mahats ardoetan bezala ote datorren sagardo, udareardo, garagardo eta abarretan.
Ardogintzan asko ikertzen ari da... [+]
Errioxa Kontseilu Arautzaileak egin du dagoeneko aurtengo mahasti-bilketaren gaineko lehen balorazioa. Emaitza "oso onak" jaso direla nabarmendu du. Kalitatea eta kopuruari dagokionez, "aparta" izan dela gaineratu du.
Kaixo Jakoba! Baratzean ahabia eta masusta gorria sartzekotan nabil eta aldatzeko garairik egokiena zein den jakin nahi nuke. Negu aldean, entzun dut...
Igone Campos (Zumarraga)
Kaixo Igone. Pentsatzen dut masusta gorria mugurdiari (Rubus idaeus) deituko diozula. Masusta... [+]
Bakarra da Gurbitzondoa, Arbutus unedo. Arbutus-ek latinez zuhaixka dio eta unedo-k bakarra. Fruitua, gurbitza, bakarra jan behar dela esan nahi omen du. Udazkenaren bihotzean heltzen da, gorri. Euskaraz izen mordoa du, fruitu arbola gutxik adina. Borrachín deitzen diote... [+]
Aurten, beste fruitu guztiak bezala mahatsa ere azkar etorri da, besteetan baino lehenago. Hona txakolindegi bateko mahastia. Hemen mahatsak duen arazo handiena hezetasuna da: gaitzak sustatzen ditu, alea alferrik galtzeraino. Hona irtenbidea: fruitua lurretik urrutiratu, altxa... [+]