Artikulu hau lapurreta da. Iker Armentia kazetari gasteiztarrak erabilitako kontzeptua hartu dut (bere baimenik gabe, gainera) eta lerro hauetan garatuko dut.
Orain dela urte bat, hemen bertan, Espainia ez ote zen navarrizatzen ari galdetzen nion nire buruari. Jakina denez, Korralito Foralaren jabeak konturatu ziren kontuak ez zitzaizkiela betiko aterako, eta gaztatxoaren teoria sasizientifikoa baliatuz, basko-gaiztoak Diputazioaren Jauregitik urrun mantentzeko hil ala biziko helburuari ekin zioten. Joko-zelaia hain modu zorrotzez markaturik, ez zuten kontuan hartu beste aldean utzitako gune erabat askea geratzen zela: Lurralde komantxea.
Zer zen susmatu ere ezin genuena? Euskal Autonomia Erkidegoko bilakaera politikoa: joko-zelai politikoa bitan zatitu da nahi gabe. Nafarroan gertatu zen fenomeno bera hemen dago, ezustean gainera (askorentzat behintzat)
Bide batez, joko-zelaia politikoa bitan zatitu zuten: gehiengo elektorala euren alde zegoen bitartean, arazorik ez... Baina proportzio hura iraultzen joan zen, pixkanaka, 2015ean Nafarroako Gobernua galdu arte.
Orain dela urtebeteko artikulu hartan, ea bilakaera berbera Espainian ere gertatuko zen galdetzen nuen. Auskalo...
Zer zen susmatu ere ezin genuena? Euskal Autonomia Erkidegoko bilakaera politikoa: joko-zelaia politikoa bitan zatitu da nahi gabe. Nafarroan gertatu zen fenomeno bera hemen dago, ezustean gainera (askorentzat behintzat).
Aste gutxitan, EAJren posizio historikoa eskuinera mugitu da. Zentraltasun hegemoniko eta ahalguztidun izatetik, joko-zelaiaren txoko batean (txoko handia, ez pentsa) egotera igaro da. Historikoki, gainerako alderdi guztiak EAJren atzetik ibili dira akordio baten eske, eta han-hemenka, noizbait, den-denek jeltzaleekin zerbait sinatu dute: EAJ erdigunean, eta besteak bere inguruan, txandaren zain.
Historikoki, ia edozein euskal-autonomia-erkidegotarrak EAJren aldeko botoa eman ahal izan du, ala ematear egon da, ala aintzat hartu du... Ez zen, inolaz ere, aukera pentsaezina. Ia inorentzat.
Baina EAEko azken aurrekontuen argazkiak lurrikara eragin du: EAJ, PSE eta PP hirukotea, joko-zelaiaren alde batean kokatu dira, eta ezkerreko alderdiak, bestean (agian kontziente izan gabe).
Eta dirudienez, luze joko du. Eta sakon (Madrileko Kongresura begiratu baino ez da behar). EAJ + PSE + PP = EKH.
(Euskal Koalizio Handia)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
AEBetako agintaldi berriak ekonomiaren esparruan ekarriko duena zehaztea ez da lan erraza. Estrategia ekonomiko berriaren ardatza liberalismoaren eta kanpo sektorerako protekzionismoaren arteko uztarketa bitxia izango da. AEBetan aldian-aldian halakorik gertatu den arren,... [+]
Lanbidek Diru-sarrera Bermatzeko Errentetako iruzurraren aurkako kanpaina jarri du martxan, eta salaketetarako buzoi anonimoa sortu du. Jaso dituen kritikei erantzunez, adierazi du buzoi hau salaketak eta jakinarazpenak ordenatzeko tresna huts bat dela. Ez du ez klase... [+]
Azken 15 urteetan dugun Internetak hartu duen bilakaera ikusita, duen eredu teknologiko eta negozio ereduari lotuta, gizatasunaren alde txarrenak areagotzeko tresna dela pentsatu dezakegu. Ideia horrekin konforme ez dauden eragileak sortu dira mundu osoan zehar. Honako... [+]
Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]
2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]
Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Esaten da Simone de Beauvoir-ek idatzi zuela zapaltzailea ez litzatekeela hain indartsua izango zapalduaren lerroetan konplizerik ez balu. Niri oso normala iruditzen zait... zer nahi duzue, ba? Zapalduta zaudenean, ulergarria ere bada zure kondizio hori hobetu nahi izatea, eta... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]