Gazte baserritar hasiberriak: Prekarietateari aurre egiteko sareak josten
“Baserriaren alorrean badaude lehentasunezko bi kolektibo, gure ustez: bata emakumeena da, eta bestea gazteena”. Alazne Intxauspe Elola gazte baserritarrak azaldu digu elikadura burujabetzaren inguruan jarduten duten hainbat eragilek (EHNE Bizkaia, Mundubat, Veterinarios Sin Fronteras, Bizilur eta Emaus) bultzatutako azterketaren abiapuntua: sektorean hasi berri diren eta agroekologian diharduten gazte baserritarren egoera ezagutzea, baita bidean dituzten traba nahiz zailtasunak azaltzea ere.
Ikerketa ekintza parte-hartzailea
Gazte baserritarrak izan dira azterketa aurrera eraman dutenak: “Gehienetan ikerlari bat izaten da azterketa egiten duena, eta honek nahitaez bere optikatik egiten du azterketa hori”. Ikergalderak ere ekimeneko parte-hartzaileen artean zehaztu dituzte, Intxauspe prozesuko kideak azaldu digunez. Zailtasunak ere izan dituztela aitortu digu, hala ere: “Baserritarren parte-hartzea egunerokotasunean mantentzea ez da erraza, eta horrekin arazoak izan ditugu”.
Parte-hartzaileen artean, batik bat Gipuzkoakoak eta Bizkaikoak elkartu dira, 20-40 urteren bueltan dabiltzan gazte baserritarrak. Batzen dituen ezaugarria, adina baino, sektorean denak hasi berriak direla izan dute, sartze prozesuan dabiltzala guztiak, bakoitza bere eran.
Prekarietatearen aurrean elkartzeko beharra
“Prekarietateaz hitz egitean, denoi burura etortzen zaiguna prekarietate ekonomikoa da. Gazte baserritarren kasuan, ordea, prekarietateak hiru aurpegi dituela ondorioztatu dugu”, azaldu digu Intxauspek. Lehenik, aipatutako prekarietate ekonomikoa: inbertsioak egin beharra, laguntza ekonomiko falta, lurrak lortzeko zailtasunak, eta abar. Bigarrena, antolaketako prekarietatea: era kolektiboan eta elkarlanean jarduteko zailtasuna. Eta hirugarrena, prekarietate emozionala: “Amari, aitari, edo lagunei lehen sektorean sartu behar dugula kontatzean, erotzat hartzen gaituzte, bitxiak gara denentzat”.
Nola eman buelta prekarietate horiei guztiei? Ikerketan ateratako ondorio nagusia, sarea jostearen beharra izan da: “Gazte baserritar hasi berrien arteko era guztietako sareak sortzea behar dugu: pote batzuk hartzeko, makinaria konpartitzeko, merkatu bat osatzeko, lanerako… ”. Gazteak aktibatzeko eta motibatzeko, azken batean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]